Soạn Văn 9 Bài Truyện Kiều Chị Em Thúy Kiều / TOP 4 # Xem Nhiều Nhất & Mới Nhất 3/2023 # Top View

Soạn bài: Chị em Thúy Kiều (trích Truyện Kiều) Câu 1 (trang 83 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1):

– 4 câu đầu: Vẻ đẹp chung của hai chị em.

– 4 câu tiếp: Miêu tả vẻ đẹp Thúy Vân.

– 16 câu còn lại: Tài sắc của Thúy Kiều.

Kết cấu đoạn thơ đi từ khái quát đến cụ thể.

Câu 2 (trang 83 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1):

– Hình tượng ước lệ khi gợi tả vẻ đẹp Thúy Vân (trăng, hoa, tuyết, ngọc, mây): Khuôn trăng (khuôn mặt tròn trịa như trăng rằm), hoa cười (nụ cười tươi tắn xinh đẹp), ngọc thốt (lời nói nhẹ, trong trẻo quý giá), mây thua nước tóc (mái tóc dài, dày, bóng mượt), tuyết nhường màu da (làn da trắng hơn cả tuyết).

– Vân có vẻ đẹp viên mãn, đầy đặn hài hòa với thiên nhiên. Một vẻ đẹp dịu dàn, đoan trang, khuôn phép, nết na, thùy mị. Dự báo cuộc đời bình lặng, suôn sẻ.

Câu 3 (trang 83 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1):

Vẻ đẹp Thúy Kiều so với khi tả Thúy Vân:

– Giống: Lấy thiên nhiên làm chuẩn mực cái đẹp, hai vẻ đẹp đểu đạt mức hoàn mĩ.

– Khác: Kiều không được tả từng đường nét khuôn mặt, nhưng đặc biệt gợi tả đôi mắt trong như nước mùa thu (Làn thu thủy…). Vẻ đẹp của Kiều sắc sảo, mặn mà, nàng là một tuyệt thế giai nhân. Thiên nhiên thua, nhường với vẻ đẹp của Vân thì phải hờn ghen với vẻ đẹp của Kiều.

Đây là lối miêu tả đòn bẩy, tả vẻ đẹp của Vân để tôn vinh sắc đẹp của Kiều.

Câu 4 (trang 83 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1):

Vẻ đẹp tài năng và tâm hồn của Kiều: Cầm, kì, thi, họa đạt mức lí tưởng, hiếm có trong thiên hạ, vượt trội hẳn phần sắc; Kiều và có tâm hồn thanh cao, đa sầu, đa cảm, cuộc sống nề nếp và hạnh phúc.

→ Thúy Kiều là người tài sắc vẹn toàn, tuyệt thế giai nhân.

Câu 5 (trang 83 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1):

“Thua” và “nhường” khi tả Thúy Vân có sắc thái nhẹ nhàng, yên bình hơn, dự báo số phận êm ả, phẳng lặng. Còn vẻ đẹp Kiều thì thiên nhiên “ghen” và “hờn”, sắc thái biểu cảm như báo trước sẽ có sự giành giật, dự báo một số phận đầy sóng gió.

Câu 6 (trang 83 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1):

Bức chân dung Thúy Kiều nổi bật hơn. Thúy Vân được miêu tả để tô nền bật lên vẻ đẹp Thúy Kiều. Trong khi Nguyễn Du giành 4 câu thơ để tả Vân thì có đến 16 câu tả Kiều. Hơn nữa, mọi vẻ đẹp của Vân đều có phần đứng nấp vẻ “sắc sảo, mặn mà” của Kiều, Kiều ngoài nhan sắc còn được miêu tả về tài năng bội phần.

Đề bài: Soạn Bài Chị Em Thúy Kiều Trích Truyện Kiều

Bài Làm

Câu 1:

– Kết cấu đoạn trích:

4 câu đầu: giới thiệu khái quát 2 chị em

4 câu tiếp: Tả vẻ đẹp Thuý Vân

12 câu tiếp tả vẻ đẹp của Thuý Kiều

4 câu cuối: nhận xét về cuộc sống 2 chị em

– Trình tự miêu tả các nhân vật theo kết cấu đoạn trích là miêu tả từ khái quát đến cụ thể.

Câu 2:

Vẻ đẹp của Thúy Vân được tác giả miêu tả trong 4 câu thơ đầu:

Vân xem trang trọng khác vời,

Khuôn trăng đầy đặn, nét ngài nở nang.

Hoa cười, ngọc thốt, đoan trang,

Mây thua nước tóc, tuyết nhường màu da.

Tác giả đã miêu tả vẻ đẹp của Thúy Vân bằng những hình ảnh mang tính ước lệ: khuôn mặt tròn trịa đầy đặn như mặt trăng, lông mày sắc nét đậm như con ngài, miệng cười tươi thắm như hoa, giọng nói trong veo như ngọc, mái tóc đen óng ả tựa mây, làn da trắng mịn màng hơn tuyết… Đó là những hình ảnh rất quen thuộc trong văn học trung đại. Bằng những hình ảnh đó, Thúy Vân được miêu tả là nhân vật có vẻ đẹp phúc hậu, quý phái của người thiếu nữ. Vẻ đẹp tạo sự hòa hợp êm đềm với thiên nhiên, vạn vật xung quanh. Chân dung của Thúy Vân báo hiệu một cuộc đời bình lặng, suôn sẻ sau này.

Câu 3:

– Khi miêu tả hình ảnh Thúy Kiều, tác giả cũng sử dụng các hình ảnh mang tính ước lệ:

Kiều càng sắc sảo mặn mà

So bề tài sắc lại là phần hơn:

Làn thu thủy nét xuân sơn,

Hoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh.

– Giống nhau: Cả Thúy Vân và Thúy Kiều, nhà thơ đều sử dụng những hình ảnh ước lệ trong tự nhiên để vẽ ra bức chân dung nhan sắc và ngoại hình.

– Khác nhau: Về nhan sắc, mặc dù không gợi tả cụ thể như khi tả Thuý Vân, nhưng qua những hình ảnh đậm màu sắc tượng trưng, ước lệ, tác giả đã tạo được ấn tượng về một vẻ đẹp của giai nhân tuyệt thế. Đặc biệt là việc gợi tả vẻ đẹp của đôi mắt: “làn thu thuỷ”; đôi mắt trong sáng như nước mùa thu, gợi vẻ lanh lợi, sắc sảo hơn người.

Câu 4:

Bên cạnh vẻ đẹp về hình thức, Kiều được Nguyễn Du khắc họa là một người vẻ đẹp về tài năng, về tâm hồn:

Một hai nghiêng nước nghiêng thành

Sắc đành đòi một, tài đành họa hai.

Thuý Kiều là một cô gái thông minh “vốn sẵn tính trời”, có nhiều tài: “Pha nghề thi hoạ đủ mùi ca ngâm”. Không những thế, Kiều còn là người giàu tình cảm, nàng sáng tác khúc “Bạc mệnh” ghi lại tiếng lòng của một cô gái đa sầu đa cảm làm cho ai nghe thấy cũng cảm động, xót xa. Dường như vẻ đẹp ấy, tài năng ấy báo trước một điều gì đó bất an, cuộc đời sẽ nhiều trắc trở, khổ đau.

Câu 5:

Khi miêu tả Thuý Kiều và Thuý Vân, Nguyễn Du đã dự báo số phận của hai người. Điều đó là đúng, vẻ đẹp của Thuý Vân là một vẻ đẹp “mây thua, tuyết nhường”, một vẻ đẹp có chút gì đó hiền hoà, chưa có sự đố kị với thiên nhiên, điều đó có thể dự báo được cuộc thời Thuý Vân bình lặng, suôn sẻ, không sóng gió.

Trái lại, vẻ đẹp của Thuý Kiều là vẻ đẹp sắc sảo, làm cho “nghiêng nước, nghiêng thành”, đẹp đến hoa phải “ghen”, liễu phải “hờn”. Tài của Kiều đạt tới mức lí tưởng theo quan niệm thậm mỹ phong kiến gồm đủ cả cầm, kì, thi, họa. Đặc biệt tài đàn của nàng đã là sở trường, năng khiếu đặt biệt, vượt lên trên mọi người.. Một vẻ đẹp vượt trội, ngạo nghễ, thách thức với tự nhiên. Sự đối kị ấy khiến ta nghĩ đến tai hoạ sẽ đến với nàng. Điều này dự báo về cuộc sống đầy sóng gió, biến cố trong tương lai.

Nguyễn Du cho rằng: “hồng nhan bạc mệnh”, “chữ tài liền với chữ tai một vần” – Thuý Kiều không chỉ đẹp mà còn có tài. Vì vậy, cuộc đời Thuý Kiều sẽ khó bề yên ổn, bình lặng. Nàng luôn gặp nhừng bất hạnh, khổ đau. Thực tế sau đó đã chứng minh cuộc đời Thuý Vân êm đềm, suôn sẻ. Còn cuộc đời Thuý Kiều thì đầy nỗi tủi nhục.

Câu 6: Trong hai bức chân dung Thúy Vân và Thúy Kiều, thì bức chân dung Thúy Kiều nổi bật hơn. Chân dung Thúy Vân được miêu tả trước để làm nền, tạo vẻ nổi bật của chân dung Thúy Kiều sau đó. Nguyễn Du dành bốn câu thơ để gợi tả Vân, trong khi đó dành tới 12 câu thơ đề cực tả vẻ đẹp của Kiều. Vẻ đẹp của Vân chủ yếu là ngoại hình còn vẻ đẹp của Kiều là cả nhan sắc, tài năng và tâm hồn.

1. Câu 1, trang 83, SGK.

Trả lời:

– Bốn câu đầu : giới thiệu khái quát hai chị em Thuý Kiều.

– Bốn câu tiếp : gợi tả vẻ đẹp Thuý Vân.

– Mười hai câu tiếp : gợi tả vẻ đẹp Thuý Kiều.

– Bốn câu cuối: khái quát chung về cuộc sống của chị em Thuý Kiều.

Kết cấu của đoạn trích cho thấy trình tự miêu tả nhân vật của tác giả :

+ Bốn câu đầu khái quát được vẻ đẹp chung ( mai cốt cách, tuyết tinh thần, mười phân vẹn mười) và vẻ đẹp riêng ( mỗi người một vẻ) của từng người. Sau đó tác giả mới đi sâu gợi tả vẻ đẹp của từng nhân vật.

+ Bốn câu tiếp khắc hoạ rõ hơn vẻ đẹp của Thuý Vân, từ khuôn mặt, đôi mày, mái tóc, làn da, nụ cười, giọng nói đều nhằm thể hiện vẻ đẹp đầy đặn, phúc hậu mà quý phái của người thiếu nữ.

Bức chân dung Thuý Vân được gợi tả trước, có tác dụng làm nền để nổi bật lên vẻ đẹp của bức chân dung Thuý Kiều trong mười hai câu thơ tiếp theo.

+ Mười hai câu thơ tiếp khắc hoạ vẻ đẹp Thuý Kiều với cả sắc, tài, tình. Kiều là một tuyệt thế giai nhân “nghiêng nước nghiêng thành”. Kiều “sắc sảo” về trí tuệ và “mặn mà” về tâm hồn. vẻ đẹp ây thể hiện tập trung ở đôi mắt: “Làn thu thuỷ hét xuân sơn”. Tài năng của Kiều đạt tới mức lí tưởng, gồm cả cầm (đàn), kì (cờ), thi (thơ), hoạ (vẽ).

+ Bốn câu cuối khái quát cuộc sống phong lưu, nền nếp, đức hạnh, trẻ trung của hai chị em Thuý Kiều.

Một kết cấu như trên vừa chặt chẽ, hợp lí, vừa góp phần làm nổi bật lên vẻ đẹp chung và nhất là vẻ đẹp riêng của hai chị em Thuý Kiều.

2. Qua đoạn trích Chị em Thuý Kiều, em có nhận xét gì về nghệ thuật tả người của Nguyễn Du ?

Trả lời:

Tham khảo đoạn văn sau :

“Khi miêu tả vẻ ngoài nhân vật, Nguyễn Du chú ý chọn cách thể hiện để làm nổi bật đặc điểm tính cách.

Có khi tác giả chỉ dùng những nét khái quát, mang tính ước lệ tượng trưng để thể hiện ngoại hình nhân vật. Bút pháp nghệ thuật này ta bắt gặp trong chân dung chị em Thuý Kiều và chân dung Kim Trọng. Nguyễn Du chỉ đưa vài nét vẽ thoáng qua mà vẻ đẹp của Vân, của Kiều hiện lên thật sinh động, từ gương mặt, nụ cười đến làn da, mái tóc.

Trước bức chân dung chị em Thuý Kiều, có người bắt bẻ : khuôn mặt thế này (“khuôn trăng đầy đặn”), nét ngài thế kia (“nét ngài nở nang”) xem ra không hợp. Màu tóc ấy, làn da ấy là thế nào ? Khó có thể vẽ ra cụ thể…

Xin lưu ý một điều : tả Kiều, Vân, Nguyễn Du không cốt tả người mà cốt tả vẻ đẹp. Vẻ đẹp của hai chị em Kiều là vẻ đẹp lí tưởng, mọi hoạ tiết cụ thể sẽ làm hỏng bức chân dung. Nguyễn Du đã dùng những khuôn mẫu có tính ước lệ để diễn tả vẻ đẹp vượt ra ngoài, vượt lên trên khuôn mẫu của tuyệt sắc giai nhân ấy. “Kì tài diệu bút” Nguyễn Du là thế. Tả người đẹp mà độc giả cảm thấy đẹp thật, đẹp tuyệt. Thế đã là mĩ mãn thành công.

Không cốt tả hình dáng, đường nét con người chỉ cốt tả vẻ đẹp. Thế nhưng qua đó, con người lại hiện lên rất rõ, với tính cách rất riêng. Người ta thường nói với “Khuôn trăng đầy đặn nét ngài nở nang”, Vân là người hiền lành, phúc hậu. Vân sẽ có cuộc sống bình lặng, suôn sẻ vì khi tả nàng, Nguyễn Du đã rất tinh tế để “tuyết nhường”, “mây thua” trước vẻ đẹp của làn da, mái tóc ; thật khác Thuý Kiều, con người “sắc sảo mặn mà”, với sắc đẹp hoa phải “ghen” vì “thua thắm”, liễu phải “hờn” vì “kém xanh”, sẽ có một cuộc đời đầy trắc trở, một số phận éo le”.

(Theo Lã Nhâm Thìn, Chuyên đề Văn 9,

NXB Giáo dục, Hà Nội, 1996)

– Nói về gia cảnh của gia đình họ Vương : Thanh Tâm Tài Nhân kể cụ thể, tỉ mỉ như thế nào, còn Nguyễn Du chỉ giới thiệu vắn tắt ra sao ?

– Tả chị em Thuý Kiều : Thanh Tâm Tài Nhân có tả kĩ về vẻ đẹp của từng người hay chỉ kể, có gợi ra tính cách của mỗi người hay không ? Còn Nguyễn Du tả dung nhan, vẻ đẹp của Thuý Vân, Thuý Kiều như thế nào, có gợi ra tính cách của mỗi nhân vật không ?

– trình tự tả : Sau khi giới thiệu về hai chị em, Nguyễn Du tả ai trước, ai sau ? Còn đoạn văn của Thanh Tâm Tài Nhân thì giới thiệu về hai chị theo trình tự nào ? Nhận xét về những điểm khác biệt nói trên, từ đó chỉ ra sự sáng tạo của Nguyễn Du và nét đặc sắc của đoạn thơ Chị em Thuý Kiều.

4. Đoạn trích Chị em Thuý Kiều thể hiện cảm hứng nhân đạo nào của Nguyễn Du trong Truyện Kiều ?

A – Thương cảm trước bi kịch của con người

B – Lên án tố cáo tội ác những thế lực xấu xa, tàn bạo

C – Trân trọng, đề cao vẻ đẹp con người

D – Khát vọng công lí, chính nghĩa

Trả lời:

Đọc kĩ phần Ghi nhớ (SGK Ngữ văn 9, tập một, trang 83) để trả lời câu hỏi.

chúng tôi

1. Bố cục đoạn trích

Văn bản được chia làm 3 phần:

Phần 1 (4 câu đầu): Giới thiệu vẻ đẹp chung của hai chị em

Phần 2 (4 câu tiếp theo): Vẻ đẹp của Thúy Vân

Phần 3 (16 câu còn lại): Miêu tả chân dung của Thúy Kiều

2. Hướng dẫn soạn văn Chị em Thúy Kiều

Bố cục văn bản: Tham khảo đáp án ở mục 1.

Đoạn thơ kết cấu chặt chẽ, phù hợp với trình tự miêu tả của nhân vật. Tác giả đi từ khái quát đến cụ thể.

Câu 2: Những hình tượng nghệ thuật nào mang tính ước lệ khi gợi tả vẻ đẹp của Thúy Vân? Qua những hình tượng ấy, em cảm nhận Thúy Vân có nét riêng về nhan sắc và tính cách như thế nào?

Hình tượng ước lệ khi gợi tả vẻ đẹp Thúy Vân (trăng, hoa, tuyết, ngọc, mây): khuôn trăng (Khuôn mặt tròn trịa như trăng rằm), hoa cười (nụ cười tươi tắn xinh đẹp), ngọc thốt (lời nói nhẹ, trong trẻo quý giá), mây thua nước tóc (mái tóc dài, dày, bóng mượt), tuyết nhường màu da (làn da trắng hơn cả tuyết).

Thúy Vân có vẻ đẹp viên mãn, đầy đặn, hài hòa với thiên nhiên. Một vẻ đẹp dịu dàng, đoan trang, khuôn phép, nết na, thùy mị ⇒ dự báo cuộc đời bình lặng, suôn sẻ.

Câu 3: Khi gợi tả nhan sắc Thúy Kiều, tác giả cũng sử dụng hình tượng nghệ thuật mang tính ước lệ, theo em, có những quan điểm nào giống và khác so với tả Thúy Vân?

Giống: lấy thiên nhiên làm chuẩn mực cho cái đẹp, hai vẻ đẹp đều đạt mức hoàn mĩ.

Khác: Kiều không được tả từng đường nét khuôn mặt, nhưng lại đặc biệt gợi tả đôi mắt trong như nước mùa thu (Làn thu thủy). Vẻ đẹp của Kiêu sắc sảo, mặn mà, là tuyệt thế giai nhân. Thiên nhiên nhường với vẻ đẹp của Thúy Vân nhưng lại thua, hờn ghen với vẻ đẹp của Kiều.

Câu 4: Bên cạnh vẻ đẹp hình thức, tác giả còn nhấn mạnh những vẻ đẹp nào ở Thúy Kiều? Những vẻ đẹp ấy cho thấy Thúy Kiều là người như thế nào?

Bên cạnh vẻ đẹp hình thức, nhan sắc, Nguyễn Du còn nhấn mạnh vẻ đẹp tài năng, tâm hồn của Kiều: cầm – kì – thi – họa.

Nhấn mạnh tài đánh đàn của Thúy Kiều.

Câu 5: Người ta thường nói: Sắc đẹp của Thúy Vân “Mây thua nước tóc, tuyết nhường màu da” còn Thúy Kiều “Hoa ghen thua thắm, liễu hờn kém xanh” là sự dự báo số phận của hai người. Theo em có đúng không? Tại sao lại như vậy?

Những nét riêng về tài và sắc của Thúy Kiều gợi ra những dự cảm về số phận: nghiệt ngã, éo le.

Sắc đẹp của Thúy Vân lại được miêu tả với sự “thua”, “nhường”: cuộc đời sẽ suôn sẻ hơn.

Câu 6: Trong hai bức chân dung Thúy Vân và Thúy Kiều, em thấy bức chân dung nào nổi bật hơn? Vì sao?

Bức chân dung Thúy Kiều nổi bật hơn. Điều này phù hợp với dụng ý nghệ thuật của tác giả khi sáng tạo Truyện Kiều: dùng Vân để tô nền bật lên vẻ đẹp của Kiều, có 4 câu thơ để tả Vân nhưng có tới 16 câu tả Kiều. Đồng thời vẻ đẹp của Kiều không chỉ ở nhan sắc mà còn ở tài năng.