Soạn bài lớp 9: Tập làm thơ tám chữ
Soạn bài: Tập làm thơ tám chữ
I. KIẾN THỨC CƠ BẢN 1. Đọc các đoạn thơ sau và nhận xét về số chữ trong mỗi dòng thơ:
Đoạn 1:
(Thế Lữ, Nhớ rừng)
Đoạn 2:
(Bằng Việt, Bếp lửa)
Đoạn 3:
Bài thơ đã đúng thể thơ tám chữ chưa?
Bài thơ có vần chưa? Cách gieo vần như thế nào?
Bài thơ có nhịp điệu ra sao? Có phù hợp với cảm xúc không?
Kết cấu bài thơ như thế nào? Các phần có thống nhất với nhau không?
Em muốn nói điều gì qua bài thơ?
Nhớ nôn nao tiếng trống buổi tựu trườngTheo Nguồn: chúng tôi Con đường nhỏ tiếng nói cười rộn rã Gió nồm nam lộng thổi cánh diều xa
Hoa lựu nở đầy một /…/ đỏ nắng
Lũ bướm vàng lơ đãng lướt bay /…/ Hỡi ngói nâu, hỡi tường trắng, cửa gương!
Những chàng trai mười lăm tuổi vào rộn rã,
Rương nhỏ nhỏ với linh hồn bằng ngọc. Qua công trường mới dựng mái nhà son!
Yêu biết mấy, những bước đi dáng đứng
Của đời ta chập chững buổi đầu tiên
Tập làm chủ, tập làm người xây dựng
Dám vươn mình cai quản lại thiên nhiên!
(Tố Hữu, Mùa thu mới)
Gợi ý: Thể thơ tám chữ là thể thơ mỗi dòng có tám chữ.
Gợi ý: Đối với thể thơ tám chữ, người ta có thể gieo vần theo nhiều cách (vần chân, vần lưng) nhưng phổ biến nhất vẫn là vần chân (những chữ in đậm là vị trí gieo vần); được gieo liên tiếp hoặc gián cách hoặc kết hợp cả hai.
Gợi ý: Thể thơ tám chữ không gò bó về số dòng thơ, có thể được tổ chức thành các khổ thơ (thường là khổ 4 câu); cách ngắt nhịp tự do, linh hoạt.
(Theo Tố Hữu, Tháp đổ)
Gợi ý: Chú ý đảm bảo cách gieo vần của đoạn thơ. Thứ tự các từ là: ca hát, ngày qua, bát ngát, muôn hoa.
(Theo Xuân Diệu, Vội vàng)
Gợi ý: Thứ tự các từ: cũng mất, tuần hoàn, mãi, đất trời.
Gợi ý: Chữ rộn rã có đúng vần không? Thay chữ này bằng chữ nào thì đúng vần và đồng thời đảm bảo ý thơ? Nguyên tác là: Những chàng trai mười lăm tuổi vào trường.
(Theo Anh Thơ, Trưa hè)
Gợi ý: Chọn trong số các từ: vườn, trời, ra, qua.
Gợi ý: Chú ý đảm bảo số chữ (tám chữ), vừa đúng vần, vừa phù hợp với ý thơ và nội dung cảm xúc của các câu trước (chữ cuối phải hợp với vần ương của chữ trường trong câu thứ hai, và phải là thanh bằng).
Gợi ý: Bài thơ phải đảm bảo có vần nhịp nhưng tránh tình trạng được vần thì mất ý. Phải biết kết hợp giữa mạch cảm xúc tự nhiên và vần, nhịp. Sau khi làm xong, hãy kiểm tra lại bài thơ của mình theo định hướng sau: