Phần 1: Từ đầu … cha mẹ đẻ mình: Cuộc sống của Vũ Nương khi lấy Trương Sinh.
Phần 2: Qua năm sau … trót đã qua rồi: Câu chuyện oan khuất của Vũ Nương.
Phần 3: Còn lại: Vũ Nương được giải oan.
– Nhân vật Vũ Nương được miêu tả trong các hoàn cảnh khác nhau:
Trong cuộc sống vợ chồng: “giữ gìn khuôn phép”.
Khi tiễn chồng đi lính: nàng không trông mong chồng “đeo được ấn phong hầu…chỉ xin ngày về được bình an.”
⇒ Người vợ hiền thục, nết na, yêu chồng sâu sắc.
– Khi xa chồng: Vũ Nương là người vợ thủy chung , người con dâu hiếu thảo, người mẹ đảm đang.
– Khi bị chồng nghi oan: Bày tỏ lòng mình để níu kéo hạnh phúc gia đình, trẫm mình tự vẫn để bảo toàn danh dự ⇒ giàu lòng tự trọng.
Vũ Nương phải chịu nỗi oan khuất vì đứa con không nhận cha đẻ của mình mà nhận người khác làm cha mình. Chồng không tin tương lại thêm tính đa nghi, hay ghen tuông.
Số phận của người phụ nữ dưới xã hội phong kiến thật nhỏ nhoi, bấp bênh, bất hạnh. Họ không được coi trọng, bảo vệ mà luôn phải chịu sự bất công.
Trên cơ sở cốt truyện có sẵn, tác giả đã sắp xếp lại một số tình tiết, thêm bớt hoặc tô đậm những tình tiết có ý nghĩa, có tính chất quyết định đến quá trình diễn biến của truyện cho hợp lí, tăng cường tính bi kịch và cũng làm cho truyện trở nên hấp dẫn và sinh động hơn.
Truyện có nhiều lời thoại và lời tự bạch của nhân vật làm cho câu chuyện trở nên sinh động, góp phần khắc họa quá trình tâm lí và tính cách nhân vật.
– Những yếu tố kì ảo trong truyện: Phan Lang nằm mộng rồi thả Rùa; Phan Lang gặp nạn, lạc vào động Rùa, gặp Linh Phi cứu giúp; Phan Lang gặp lại Vũ Nương, được sứ giả Xích Hỗn rẽ đường nước đưa về dương thế; Vũ Nương hiện về trong lễ giải oan trên bến Hoàng Giang huyền ảo rồi biến mất.
– Vai trò của yếu tố kỳ ảo: Thể hiện đặc trưng của thể loại truyền kỳ; Làm hoàn chỉnh thêm nét đẹp vốn có của Vũ Nương; Tạo kết thúc có hậu và thức tỉnh người đọc về hạnh phúc gia đình;Thể hiện về ước mơ, về lẽ công bằng ở cõi đời của nhân dân ta.
Vũ Thị Thiết (Vũ Nương) là người phụ nữ nhan sắc, đức hạnh. Chồng nàng là Trương Sinh phải đi lính sau khi hai người cưới nhau ít lâu. Nàng ở nhà, một mình vừa nuôi con nhỏ vừa chăm sóc mẹ chồng đau ốm rồi làm ma chu đáo khi bà mất. Trương Sinh trở về, nghe lời con, nghi vợ thất tiết nên đánh đuổi đi. Vũ Nương uất ức gieo mình xuống sông Hoàng Giang tự vẫn nhưng được thần Rùa Linh Phi và các tiên nữ cứu. Sau đó Trương Sinh mới biết vợ bị oan. Ít lâu sau, Vũ Nương gặp Phan Lang – người cùng làng chết đuối được Linh Phi cứu. Khi Phan Lang trở về, Vũ Nương nhờ gửi chiếc hoa vàng nhắn chàng Trương lập đàn giải oan cho nàng. Trương Sinh nghe theo, Vũ Nương ẩn hiện giữa dòng sông, nói vọng vào bờ lời tạ từ rồi biến mất.