Soạn Văn 9 Bài Lục Vân Tiên Gặp Nạn / TOP 2 # Xem Nhiều Nhất & Mới Nhất 1/2023 # Top View

TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ PHƯỚC LONGGiáo viên: NGUYỄN THỊ NGỌC PHƯỢNGLỤC VÂN TIÊNgặp nạn(trích Truyện Lục Vân Tiên – Nguyễn Đình Chiểu)KIEÅM TRA BAØI CUÕTrắc nghiệm: Đoạn trích Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga thể hiện khát vọng gì của tác giả? A-Được cứu người, giúp đời B-Trở nên giàu sang phú quí C-Có công danh hiển hách D-Có tiếng tăm vang dộiTự luận: Nêu cảm nhận của em về nhân vật Lục Vân Tiên trong đoạn trích “Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga”2. Từ khó LỤC VÂN TIÊN GẶP NẠN(Trích Truyện Lục Vân Tiên_Nguyễn Đình Chiểu) – Thuộc phần II: Lục Vân Tiên gặp nạn được thần dân cứu giúp.

I-ĐỌC – HIỂU CHÚ THÍCH:1.Vị trí đoạn trích:

II/ ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN:1. Đọc văn bản Ñeâm khuya laëng leõ nhö tôø, Nghinh ngang sao moïc mòt môø söông bay. Trònh Haâm khi aáy ra tay, Vaân Tieân bò gaõ xoâ ngay xuoáng vôøi. Trònh Haâm giaû tieáng keâu trôøi, Cho ngöôøi thöùc daäy laáy lôøi phui pha. Trong thuyeàn ai naáy keâu la, Ñeàu thöông hoï Luïc xoùt xa taám loøng. Vaân tieân mình luïy giöõa doøng, Giao long dìu ñôõ vaøo trong baõi raøy. Vöøa may trôøi ñaõ saùng ngaøy, Oâng chaøi xem thaáy vôùt ngay leân bôø. Hoái con vaày löûa moät giôø, Oâng hô buïng daï, muï hô maët maøy. Vaân Tieân vöøa aám chôn tay, Ngaån ngô hoàn phaùch nhö say môùi roài. Ngôõ thaân mình phaûi nöôùc troâi, Hay ñaâu coøn haõy ñaëng ngoài döông gian. Ngö oâng khi aáy hoûi han, Vaân Tieân thöa heát moïi ñaøng gaàn xa, Ngö raèng: “Ngöôøi ôû cuøng ta, Hoâm mai haåm huùt vôùi giaø cho vui,” Tieân raèng: “Oâng laáy chi nuoâi, Thaân toâi nhö theå traùi muøi treân caây. Nay ñaø troâi noåi ñeán ñaây, Khoâng chi baùo ñaùp loøng naøy trô trô.” Ngö raèng: ” Loøng laõo chaúng mô, Doác loøng nhaân nghóa haù chôø traû ôn? Nöôùc trong röûa ruoät saïch trôn, Moät caâu danh lôïi chi sôøn loøng ñaây. Raøy doi mai vònh vui vaày, Ngaøy kia höùng gioù ñeâm naøy chôi traêng. Moät mình thong thaû laøm aên, Khoûe quô chaøi keùo; meät quaêng caâu daàm. Ngheâu ngao nay chích mai ñaàm, Moät baàu trôøi ñaát vui thaàm ai hay. Kinh luaân ñaõ saün trong tay, Thung dung döôùi theá vui say trong trôøi. Thuyeàn nan moät chieác ôû ñôøi, Taém möa chaûi gioù trong vôøi Haøn Giang.” ( Nguyeãn Ñình Chieåu, Truyeän Luïc Vaân Tieân, Theo Nguyeãn Ñình Chieåu toaøn taäp, sñd )LỤC VÂN TIÊN GẶP NẠN(Trích Truyện Lục Vân Tiên)– Tám câu đầu: Trịnh Hâm hại Vân Tiên – Ba mươi hai câu còn lại : Ngư Ông cứu Vân Tiên2. Bố cục:II/ ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN:1. Đọc văn bản3. Phân tích: ?Tình tiết sắp xếp hợp lí , hành động nhanh gọn, từ ngữ giản dị .

_ ” Đêm khuya“ _ ” Xô ngay xuống vời” _ ” Giả tiếng kêu trời” a/ Trịnh Hâm hại Vân Tiên.?Hành động có tính toán, kế hoạch sắp đặt chặt chẽ.* Bất nhân, bất nghĩa, gian ngoa, xảo quyệt ? Đại diện cho cái ác. Ñeâm khuya laëng leõ nhö tôø, Nghinh ngang sao moïc mòt môø söông bay. Trònh Haâm khi aáy ra tay, Vaân Tieân bò gaõ xoâ ngay xuoáng vôøi. Trònh Haâm giaû tieáng keâu trôøi, Cho ngöôøi thöùc daäy laáy lôøi phui pha. Trong thuyeàn ai naáy keâu la, Ñeàu thöông hoï Luïc xoùt xa taám loøng.2. Bố cục:II/ ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN1. Đọc văn bảnb/ Ngư Ông cứu Vân Tiên. Vừa may trời đã sáng ngày, Ông chài xem thấy vớt ngay lên bờ. Hối con vầy lửa một giờ, Ông hơ bụng dạ, mụ hơ mặt mày. Vân Tiên vừa ấm chơn tay, Ngẩn ngơ hồn phách như say mới rồi. Ngỡ thân mình phải nước trôi, Hay đâu còn hãy đặng ngồi dương gian. Ngư ông khi ấy hỏi han, Vân Tiên thưa hết mọi đàng gần xa, Ngư rằng: “Người ở cùng ta, Hôm mai hẩm hút với già cho vui,” Tiên rằng: “Ông lấy chi nuôi, Thân tôi như thể trái mùi trên cây. Nay đà trôi nổi đến đây, Không chi báo đáp lòng này trơ trơ.” Ngư rằng: ” Lòng lão chẳng mơ, Dốc lòng nhân nghĩa há chờ trả ơn?.

Bao dung, nhân ái hào hiệp – “Vớt ngay lên bờ” – “Hối con vầy lửa” – ” Ông hơ bụng dạ, mụ hơ mặt mày” ?Ân cần ,chu đáo, tận tình – “Hôm mai hẩm hút với già cho vui” – “Dốc lòng nhân nghĩa há chờ trả ơn” Nước trong rửa ruột sạch trơn, Một câu danh lợi chi sờn lòng đây. Rày doi mai vịnh vui vầy, Ngày kia hứng gió đêm này chơi trăng. Một mình thong thả làm ăn, Khỏe quơ chài kéo; mệt quăng câu dầm. Nghêu ngao nay chích mai đầm, Một bầu trời đất vui thầm ai hay. Kinh luân đã sẵn trong tay, Thung dung dưới thế vui say trong trời. Thuyền nan một chiếc ở đời, Tắm mưa chải gió trong vời Hàn Giang.”– Doi, vịnh, gió, trăng, chích, đầm, trời đất, trời, mưa, gióVui vầy, thong thả, khỏe, mệt, nghêu ngao, vui thầm, vui say, thung dung? Hình ảnh thơ đẹp, gợi cảmCuộc sống tự do phóng khoáng,hòa nhập thiên nhiên và đầy ắp niềm vui.* Ngư Ông lương thiện, trọng nghĩa khinh tài,Sống tự do ngoài vòng danh lợi ? Đại diện cho cái thiện.b/ Ngư Ông cứu Vân Tiên.II- ĐỌC – HIỂU VĂN BẢNI-ĐỌC – HIỂU CHÚ THÍCH:III- TỔNG KẾT:Nghệ thuật: Xây dựng hình ảnh đối lập, ngôn ngữ bình dân mà gợi cảm.2. Nội dung: Thái độ trân trọng, ca ngợi người lao động bình dị mà đẹp đẽ, phê phán những kẻ độc ác, xấu xa.II- ĐỌC – HIỂU VĂN BẢNI-ĐỌC – HIỂU CHÚ THÍCH:III- TỔNG KẾT:IV- LUYỆN TẬP:Tìm những nhân vật trong “Truyện Lục Vân Tiên” có thể xếp vào cùng loại với Ngư ông? Họ có những đặc điểm chung gì?DẶN DÒ:-Khái quát những nét đặc sắc về nghệ thuật và nội dung tư tưởng của đoạn trích.– Học thuộc lòng đoạn trích .Chuẩn bị tiết 42: Chửụng trỡnh ủũa phửụng phan Vaờn

Soạn bài lớp 9: Lục Vân Tiên gặp nạn

Soạn bài môn Ngữ văn lớp 9 học kì I

Soạn bài: Lục Vân Tiên gặp nạn

LỤC VÂN TIÊN GẶP NẠN

(Trích Truyện Lục Vân Tiên)I. KIẾN THỨC CƠ BẢN 1. Chủ đề của đoạn trích Lục Vân Tiên gặp nạn là: qua sự đối lập giữa thiện và ác, tác giả thể hiện niềm tin vào những điều tốt đẹp ở đời. 2. Tâm địa độc ác của Trịnh Hâm: Nguyễn Đình Chiểu

Đang tâm hãm hại một con người tội nghiệp, đang trong cơn hoạn nạn, cậy nhờ sự giúp đỡ của Trịnh Hâm mà bị hắn lừa gạt (Lục Vân Tiên đã bị mù, tiền bạc hết, tớ thấy đang bơ vơ).

Phản bội lại bạn bè, phản bội lại lời hứa của chính mình là sẽ đưa Vân Tiên trở lại quê nhà.

3. Đối lập với cái ác, cái thiện trong đoạn trích được thể hiện rất rõ nét qua các phương diện:

Đó là hành động vừa bất nhân vừa bất nghĩa, vừa gian ngoan vừa xảo quyệt, tất cả cũng vì lòng ganh ghét, vì sự đố kị tài năng. Lòng ganh ghét đa ngấm vào xương tuỷ, trở thành bản chất độc ác của Trịnh Hâm.

Hối con vầy lừa một giờ,Ông hơ bụng dạ, mụ hơ mặt mày

Đây là đoạn thơ tự sự đặc sắc. Chỉ tám dòng thơ, tác giả đã sắp xếp các tình tiết một cách hợp lí, thể hiện diễn biến hành động rất mau lẹ, có tính toán và rất độc ác của Trịnh Hâm.

II. RÈN LUYỆN KỸ NĂNG 1. Rèn kĩ năng đọc diễn cảm, thể hiện tinh thần, thái độ của tác giả đối với mỗi nhân vật trong đoạn trích. 2. Rèn kĩ năng cảm thụ về những câu thơ đặc sắc trong đoạn trích.

Việc ông Ngư và cả gia đình đã cứu sống Vân Tiên hết sức tận tình, chu đáo. Hai câu thơ:

Đã thể hiện được tinh thần đó. Câu thơ mộc mạc, chỉ kể lại sự việc một cách tự nhiên, nhưng ẩn chứa bao ân tình của cả một gia đình vợ chồng, con cái đối với người gặp nạn. Điều này đối lập với hành động độc ác, bất nhân của Trịnh Hâm.

Việc ông Ngư và cả gia đình sẵn sàng cưu mang người hoạn nạn: chân thành ngỏ ý mời Vân Tiên ở lại cùng sớm hôm chia sẻ cuộc sống đạm bạc nhưng đầm ấm tình người.

Lòng vị tha, tinh thần trọng nghĩa khinh tài của ông Ngư: làm ơn mà không hề trông chờ sự báo đáp.

Cuộc sống lao động của ông Ngư là một cuộc sống trong sạch, không chạy theo danh lợi, khinh ghét thói đời bạc đen, tráo trở.

Bằng đoạn thơ trên, tác giả gửi gắm khát vọng và niềm tin vào cái thiện, vào bản chất tốt đẹp của con người lao động bình thường. Đó là quan điểm nhân dân tiến bộ của Nguyễn Đình Chiểu.

I. Tác giả, tác phẩm

1. Tác giả: Nguyễn Đình Chiểu.

2. Tác phẩm

* Xuất xứ: Văn bản Lục Vân Tiên gặp nạn được trích trong tác phẩm Truyện Lục Vân Tiên, nằm ở phần thứ hai của truyện. Vân Tiên và tiểu đồng đang bơ vơ nơi đất khách quê người thì gặp Trịnh Hâm đi thi trở về. Vốn đã có lòng đố kị, ghen ghét tài năng của Vân Tiên, Trịnh Hâm lợi dụng cơ hội để hãm hại chàng. Hắn lừa tiểu đồng vào rừng trói lại rồi giả bộ đưa Vân Tiên xuống thuyền, hứa sẽ dẫn về quê nhà. Đợi đến đêm khuya vắng vẻ, hắn mới thực hiện hành động tội ác của mình.

* Bố cục: Đoạn trích có thể được chia làm 2 đoạn:

Đoạn 1: 8 câu đầu: Tội ác của Trịnh Hâm.

Đoạn 2: Những câu còn lại: Việc làm nhân đức và nhân cách cao cả của ông ngư.

II. Hướng dẫn soạn bài

Câu 1:

Chủ đề của đoạn trích là sự đối lập giữa cái thiện và cái ác:

Cái ác: Do ganh ghét, đố kị tài năng của Lục Vân Tiên nên Trịnh Hâm đã trở thành một kẻ độc ác, nhẫn tâm hãm hại Lục Vân Tiên ngay cả khi Vân Tiên không còn khả năng đe dọa đến bước đường công danh của hắn.

Câu 2:

* Phân tích tâm địa độc ác của Trịnh Hâm qua hành động hãm hại bạn mình là Lục Vân Tiên:

Lục Vân Tiên đang bị mù, mất hết tiền bạc, không còn khả năng kháng cự mà Trịnh Hâm vẫn nhẫn tâm hãm hại một con người tội nghiệp, đang trong cơn hoạn nạn, lại tin tưởng nhờ mình giúp đỡ.

Trịnh Hâm là một con người đểu cáng, phản bội lại bạn bè, phản bội lại lời hứa của chính mình là sẽ đưa Lục Vân Tiên trở về quê nhà.

* Giá trị nghệ thuật của đoạn thơ tự sự này rất đặc sắc, chỉ với số câu ngắn gọn mà tác giả đã sắp xếp tình tiết một cách hợp lí, thể hiện diễn biến hành động rất mau lẹ, có tính toán và rất độc ác của Trịnh Hâm.

Câu 3:

Sự đối lập giữa cái ác và cái thiện qua đoạn trích: là sự đối lập giữa tính ích kỉ, nhỏ nhen, độc ác của Trịnh Hâm với tấm lòng cao cả, bao dung, nhân ái của ông Ngư.

Qua đoạn trích, chúng ta có thể thấy:

Ông ngư và gia đình cứu vớt Lục Vân Tiên rất khẩn trương, sốt sắng, đều cầu mong cứu được người bị nạn.

Qua lời nói của ông ngư với Lục Vân Tiên, mặc dù gia cảnh nhà ông cũng khó khăn, ăn uống cũng đạm bạc nhưng vẫn sẵn sàng cưu mang Lục Vân Tiên.

Cuộc sống lao động của ông Ngư: gần gũi với thiên nhiên, tách biệt hoàn toàn với chốn danh lợi nhộn nhịp, ồn ào.

Câu 4:

Theo em, những câu thơ hay nhất trong đoạn trích là 14 câu thơ cuối:

Ngư rằng lòng não chẳng mơ Tắm mưa chải gió trong vời Hàn Giang.

Đây là đoạn thơ với rất nhiều hình ảnh thơ đẹp, gợi cảm, mở ra một khoảng thiên nhiên cao rộng, khoáng đạt với trời, đất, vịnh, doi, chích, đầm, bầu, chơi trăng, tắm mưa, chải gió,… Có thể nói, con người hòa hợp trong cái thế giới thiên nhiên ấy, trải nghiệm niềm vui sống với tâm hồn luôn thanh thản, không vướng bận sự đời. Phải chăng Nguyễn Đình Chiểu đang nhập thân vào nhân vật để nói lên khát vọng sống và niềm tin yêu của mình vào cuộc đời?

Theo chúng tôi

Soạn bài Lục Vân Tiên gặp nạn trang 118 SGK Văn 9

4. Đoạn thơ hay về ngôn ngữ miêu tả và giàu cảm xúc đó là đoạn cuối lời ông Ngư nói về cuộc sống của mình:

1. Chủ đề ở đoạn thơ này là sự đối nghịch giữa thiện và ác

– Cái ác: Do ganh ghét, đố kỵ tài năng của Lục Vân Tiên nên khi Vân Tiên đang bơ vơ nơi đất khách quê người lại tàn tật, Trịnh Hâm đã trở thành một kẻ độc ác, nhẫn tâm hãm hại Lục Vân Tiên ngay cả khi Vân Tiên đã không còn có thé đe dọa đến bước đường công danh của hắn.

– Cái thiện: Vân Tiên được ông Ngư cứu. Đó là việc làm nhân đức cùng cuộc sống trong sạch, nhân cách cao cả của ông Ngư.

2. Tâm địa độc ác của Trịnh Hâm

– Hành động độc ác, bất nhân, bất nghĩa: độc ác, bất nhân vì hắn dang tâm hãm hại một con người tội nghiệp, đang cơn hoạn nạn, không nơi nương tựa, không có gì để chông đỡ. Bất nghĩa vì Vân Tiên vốn là bạn của hắn, từng “trà rượu” và làm thơ với nhau, lại đã có lời nhờ cậy: “tình trước ngãi sau – Có thương xin khá giúp nhau phen này”, và hắn cũng từng hứa hẹn: “Người lành nỡ bỏ người đau sao đành”.

– Hành động có toan tính, có âm mưu, kế hoạch sắp đặt khá kĩ lưỡng, chặt chẽ. Thời gian gây tội ác: giữa đêm khuya, khi mọi người đã yên ngủ trên thuyền. Không gian: giữa khoảng trời nước mênh mông (giữa vời “mịt mờ sương bay). Người bị xô ngã xuống “vời” thì bất ngờ không kêu lên một tiếng. Đến lúc biết không ai còn có thể cứu được Vân hắn mới “giả tiếng kêu trời”, la lối um sùm lên, rồi “lấy lời phôi pha” kể bịa đặt để che lấp tội ác của mình. Kẻ tội phạm, nhờ gian ngoa xảo quyệt đã phủi sạch tay, không mảy may cắn rứt lương tâm.

Chỉ có tám dòng thơ để kể về một tội ác tày trời và lột tả tâm một kẻ bất nghĩa, bất nhân. Nguyễn Đình Chiểu đã thành công ở c sắp xếp các tình tiết hợp lý, diễn biến hoạt động nhanh gọn, lời thơ vẫ giữ được vẻ mộc mạc, giản dị vốn có của tác phấm.

3. Cái thiện được thể hiện qua hình ảnh ông Ngư và gia đình ông

– Cảnh ông Ngư vớt Vân Tiên lên và cả gia đình chạy chữa cho chàng một cách ân cần, chu đáo (ông, bà, con). Cả nhà dường như nhốn nháo, hối hả lo chạy chữa đế cứu sống Vân Tiên.

– Tấm lòng bao dung, nhân ái, hào hiệp của ông Ngư: Sau khi sống Vân Tiên, biết tình cảnh khốn khó của chàng, ông Ngư sẵn lò cưu mang chàng, dù chỉ là chia sẻ một cuộc sông đói nghèo “hẩm hút tương rau, nhưng chắc chắn sẽ đầm ấm tình người “Hôm mai hẩm hút với già cho vui”. Ông cũng chẳng hề tính toán đến cái ơn cứu mạng Vân Tiên chảng thể báo đáp “Dốc lòng nhơn nghĩa há chờ trả ơn”.

– Cuộc sống lao động của ông Ngư: Đây là một cuộc sống trong sạch, ngoài vòng danh lợi ô trọc; một cuộc sống tự do phóng khoáng giữa trời cao rộng, hòa nhập bầu bạn với thiên nhiên, thảnh thơi giữa sông nước, gió trăng, và do thế cũng đầy ắp niềm vui, bởi con người lao động tự do, tự làm chủ mình, có thể ứng phó với mọi tình thế. Cuộc sống hoàn toàn xa lạ với những toan tính nhỏ nhen, ích kỷ, mưu danh, tư lợi, sẵn sàng chà đạp lên cả đạo đức, nhân nghĩa…

– Gửi gắm khát vọng vào niềm tin về cái thiện, vào con người động bình thường. Từng trải đời, Nguyễn Đình Chiểu hiểu rất rõ cái xấu, cái ác thường lẩn khuất sau những mũ cao, áo dài của bọn người có địa vị cao sang (như Thái sư đương trào, Võ Công, Trịnh Hâm, Kiệm…) nhưng vẫn còn những cái tốt đẹp, đáng kính trọng, đáng khát, tồn tại bền vững nơi những con người nghèo khổ mà nhân hậu, vị tha, trọng nghĩa khinh tài (những ông Ngư, ông Tiều, chú tiểu đồng, bà dệt vải trong rừng,…).

4. Đoạn thơ hay về ngôn ngữ miêu tả và giàu cảm xúc đó là đoạn cuối lời ông Ngư nói về cuộc sống của mình:

“Ngư rằng: Lòng lão chẳng mơ,

Tắm mưa chải gió trong vời Hàn Giang”.

Đoạn thơ có ý tứ phóng khoáng mà sâu xa, lời lẽ thanh thoát, uyển chuyển, hình ảnh thơ đẹp, gợi cảm. Một khoảng thiên nhiên cao rộng, khoáng đạt được mở ra với những doi, vịnh, chích, đầm, bầu trời, đất, gió, trăng,… Con người hòa nhập trong cái thế giới thiên nhiên ấy, không chút cách biệt hứng gió, chơi trăng, tắm mưa, chải gió… và niềm vui sống cũng dường như đầy ắp cái “cõi thế” của con người ấy (tác giả dùng rất nhiều từ chỉ trạng thái tâm hồn thanh thản, vui sống ấy: vui vầy, thong thả, nghêu ngao, vui thầm, thung dung, vui say…). Có cảm giác như chính Nguyễn Đình Chiểu đang nhập thân vào nhân vật để nói lên khát vọng sống và niềm tin yêu cuộc đời của mình.