HĐ1.HDHS phân tích (tiếp)
3. Phân tích:
a. Kiệt tác của cụ Bơ-men:
b. tình thương yêu của Xiu:
H: Xiu và Giôn xi có quan hệ với nhau như thế nào?
( Cùng là hoạ sĩ nghèo, có chung sở thích về kiểu áo có tay rộng nên đã thuê chung phòng ở cùng nhau)
– Xiu và Giôn xi là bạn cùng phòng có chung sở thích.
H: Khi Giôn -xi ốm nặng và tuyệt vọng Xiu đã làm gì?
– Xiu vô cùng lo lắng và chăm sóc Giôn xi rất chu đáo, tận tuỵ .
H: Xiu đã chăm sóc Giôn-xi ntn khi cụ muốn đầu hàng bệnh tật?
(Tìm những chi tiết nói về cử chỉ, hành động, lời nói của Xiu?)
– Ân cần động viên, lo sợ Giôn- xi không bình phục và tuyệt vọng ” Sợ sệt ngó ra ngoài cửa sổ, nhìn cây thường xuân”…kéo mành một cách chán nản. Năn nỉ dỗ dành:
“Em hãy nghĩ đến chị , nếu em không còn muốn nghĩ đến mình nữa. Chị sẽ làm gì đây?”.Thức suốt đêm, nấu cháo, pha sữa… chăm sóc cho Giôn-xi.
H: Xiu có biết ý định việc làm của cụ Bơ-men về chiếc lá không?
– Xiu không hề biết ý định của cụ Bơ-men, vì khi Giôn xi yêu cầu cụ kéo mành lên, cụ đã làm theo một cách chán nản, cúi khuôn mặt hốc hác… Chính Xiu cũng ngạc nhiên khi thấy chiếc lá chưa rụng.
H: Dụng ý nghệ thuật của tác giả khi xây dựng chi tiết này?
– Nếu Xiu biết trước thì truyện sẽ không hay, nhà văn sẽ không thể kể về sự lo lắng rất chân thành của Xiu với bạn và Xiu cũng không có cơ hội bộc lộ tình cảm của mình.
H: Qua các chi tiết đó em thấy Xiu là người như thế nào?
⇒ Xiu là người bạn tốt, chân thành. Coi bạn là một phần trong cuộc sống của mình, yêu thương, chu đáo, hết mình lo lắng cho bạn.
– Chuyển ý:
H: Khi bị ốm, Giôn xi có suy nghĩ và hành động như thế nào?
c. Diễn biến tâm trạng của Giôn-xi:
– Giôn xi tuyệt vọng, chán nản, căng thẳng mất hết hi vọng sống. (Nằm đếm chiếc lá thường xuân và cho rằng khi chiếc lá cuối cùng lìa cành thì cụ cũng ra đi.)- chờ đợi cái chết.
H:Mỗi buổi sáng thức dậy, cụ đều yêu cầu Xiu làm gì?
– Đề nghị Xiu kéo mành che cửa sổ lên, chờ đợi chiếc lá cuối cùng lìa cành → đón nhận cái chết đến.
H:Nhưng khi chiếc lá cuối cùng không rụng xuống sau đêm mưa tuyết, tâm trạng Giôn xi ra sao?
– Cô đã nhận ra ý nghĩa cuộc sống, cô tự giác ăn uống và cô hi vọng được làm công việc mà cô khao khát.
H: Tâm trạng đó đã ảnh hưởng gì đến sức khoẻ của Giôn xi?
– Sức khoẻ của cô hồi phục nhanh.
H:Theo em nguyên nhân sâu xa nào quyết định tâm trạng hồi sinh của Giôn xi? Cụ hiểu ra cần phải đấu tranh để giành lấy sự sống , không được buông xuôi, chính ý chí đó đã giúp cụ giành đươc sự sống tưởng như không còn do căn bệnh hiểm nghèo đem lại.(như chiếc lá kiên cường dũng cảm chống trọi với bão tuyết trái ngược với nghị lực yếu đuối muốn buông xuôi của Giôn-xi)- chiếc lá đã cho Giôn- xi bài học về nghị lực sống- t/y cuộc sống.
– Nhờ sự kiên cường, gan góc của chiếc lá, mà Giôn- xi có đc bài học về nghị lực sống- t/y cuộc sống.
H: Cuối cùng tâm trạng của Giôn-xi ra sao? Tìm các chi tiết c/m tâm trạng ấy?
⇒ Tâm trạng Giôn- xi đã được hồi sinh, cô muốn sống và vui vẻ trở lại, khiến cho sức khoẻ của cô tiến triển tốt đẹp.
“Em thật là một con bé hư…mình tệ như thế nào”. Xin tí cháo và chút sữa pha rượu vang đỏ.
+ Đưa cho em chiếc gương…ngồi dậy.
+ Hy vọng sẽ được đến vịnh Na-plơ.
H: Tại sao nhà văn kết thúc truyện bằng lời kể của Xiu mà không để Giôn xi phản ứng gì?
⇒ Nhà văn kết thúc câu chuyện như vậy đủ để cho người đọc xúc cảm, suy nghĩ, tưởng tượng, suy đoán thêm → là cách tạo dư âm cho truyện.
– Chuyển ý:
H:Tìm các chi tiết chứng minh truyện được kết thúc trên hai sự kiện bất ngờ, đối lập tạo hiện tượng đảo ngược tình huống 2 lần?
d. Nghệ thuật:
– Kết cấu đảo ngược tình huống hai lần trái chiều nhau gây hứng thú, bất ngờ và tạo ấn tượng sâu sắc về sức mạnh của nghệ thuật, sức mạnh của tình yêu thương
(- Lần 1: Sự thay đổi tâm trạng của Giôn xi → Giôn xi tưởng như chết lại sống .
– Lần 2: cụ Bơ- men vẽ chiếc lá cứu được Giôn-xi → cụ đang sống khoẻ mạnh lại chết vì bị viêm phổi.)
HĐ2.HDHS tổng kết:
H: Em cảm nhận đc gì về nội dung và nghệ thuật của truyện ngắn ?
H: Qua từng nhân vật đã tìm hiểu em rút ra đc bài học gì trong cuộc sống?
– Gọi hs đọc ghi nhớ SGK/90
III. Tổng kết:
ND: Chiếc lá cuối cùng là câu chuyện cảm động về tình yêu thương giữa những người nghệ sĩ nghèo. Qua đó tác giả thể hiện quan niệm của mình về mục đích của sáng tạo nghệ thuật.
NT: Đảo ngược tình huống truyện → gây bất ngờ và hứng thú cho ng đọc.
* Ghi nhớ: SGK
* Ghi nhớ : SGK/90
4. Củng cố, luyện tập
Đã có app VietJack trên điện thoại, giải bài tập SGK, SBT Soạn văn, Văn mẫu, Thi online, Bài giảng….miễn phí. Tải ngay ứng dụng trên Android và iOS.
Nhóm học tập facebook miễn phí cho teen 2k7: chúng tôi
Theo dõi chúng tôi miễn phí trên mạng xã hội facebook và youtube:
Loạt bài Giáo án Ngữ văn lớp 8 của chúng tôi được biên soạn bám sát nội dung sgk Ngữ văn 8 Tập 1 và Tập 2 theo chuẩn Giáo án của Bộ GD & ĐT.