Bài tập 1: Trang 22 sgk ngữ văn 8 tập 2
Đoạn những đoạn trích và trả lời câu hỏi.
Bài tập 2: Trang 23 sgk ngữ văn 8 tập 2
Xét những đoạn trích sau và trả lời câu hỏi.
Bài tập 3: Trang 24 sgk ngữ văn 8 tập 2
Đặt hai câu nghi vấn không dùng với mục đích để hỏi:
Yêu cầu một người bạn kể lại nội dung của một bộ phim vừa được trình chiếu.
Bộc lộ tình cảm, cảm xúc trước số phận của một nhân vật văn học.
Bài tập 4: Trang 24 sgk ngữ văn 8 tập 2
Trong giao tiếp, nhiều khi những câu nghi vấn như “Anh ăn cơm chưa?” “Cậu đọc sách đấy à?”, “Em đi đâu đấy?” không nhằm để hỏi. Vậy trong những trường hợp đó, câu nghi vấn dùng để làm gì? Mối quan hệ giữa người nói và người nghe ở đây như thế nào?
Bài tập 1: Trả lời câu hỏi.
(a) câu nghi vấn là: Con người đáng kính ấy bây giờ cũng theo gót Binh Tư để có ăn ư?
(b) câu nghi vấn là: Ta say ta mồi đứng uống ánh trăng tan? Ta lặng ngắm giang sơn ta đổi mới? Tiếng chim ca giấc ngủ ta tưng bừng? Để ta chiếm lấy phần riêng bí mật? Than ôi! Thời oanh liệt nay còn đâu?
(c) câu nghi vấn là:Sao ta không ngắm sự biệt li theo tâm hồn một chiếc lá nhẹ rơi?
(d) câu nghi vấn là: Ôi, nếu thế thì còn đâu là quả bóng bay?
Tác dụng:
o Bộc lộ tình cảm, cảm xúc.
o Đoạn trích (a) có thêm sắc thái ngạc nhiên, trong (b) và (d) có sắc thái phủ định, trong (c) có sắc thái cầu khiến.
Bài tập 2: Xét những đoạn trích sau và trả lời câu hỏi.
(a) câu nghi vấn là: Sao cụ lo xa quá thế? Tội gì bây giờ nhịn đói mà tiền để lại? Ăn mãi hết đi thì đến lúc chết lấy gì mà lo liệu?
(b) câu nghi vấn là: Cả đàn bò giao cho thằng bé không ra người không ra ngợm ấy, chăn dắt làm sao?
(c) câu nghi vấn là: Ai dám bảo thảo mộc tự nhiên không có tình mẫu tử?
(d) câu nghi vấn là: Thằng bé kia, mày có việc gì? Sao lại đến đây mà khóc?
Đặc điểm hình thức là: có dấu hỏi chấm ở cuối câu, có các từ để hỏi như thế, sao, ai, gì.
Những câu nghi vấn đó được dùng để:
o Bộc lộ cảm xúc, hoài niệm về quá khứ (a).
o Phủ định (b, c).
o Khẳng định (d).
“Tội gì bây giờ nhịn đói mà để tiền lại” có thể thay thế bằng “Bây giờ, lão không thể nhịn đói mà để tiền lại được!”
Bài tập 3:
Yêu cầu : “Đảo địa ngục” có nội dung gì mà nhiều người xem đến vậy Trang nhỉ?
Bộc lộ tình cảm : Trời ơi, sao số phận lão Hạc lại bi thảm đến vậy?
Bài tập 4: Những câu nghi vấn như “Anh ăn cơm chưa?” “Cậu đọc sách đấy à?”, “Em đi đâu đấy?” không nhằm để hỏi, dùng để chào, thể hiện sự quan tâm, làm quen.
Trong những trường hợp trên, quan hệ giữa người nói và người nghe thường là quan hệ xã giao.
Bài tham khảo
Chao ôi! Mùa hạ đã về rồi đấy ư? Tiếng ve kêu mải miết trên vòm lá xanh trước sân trường, báo hiệu hè đã sang. Những chùm hoa đỏ thắm đua nhau rực nở trên cành phượng vĩ. Mùa hè đến còn mang theo những cơn mưa rào bất chợt, mưa to đấy rồi cũng tạnh ngay, tinh nghịch như những cô cậu học trò. Khung cảnh mùa hạ thật sống động và rộn rã. Tôi yêu mùa hạ biết bao!
Bài tập 1: Tìm câu nghi vấn:
(a) Con người đáng kính ấy bây giờ cũng theo gót Binh Tư để có ăn ư?
(b) Ta say ta mồi đứng uống ánh trăng tan? Ta lặng ngắm giang sơn ta đổi mới? Tiếng chim ca giấc ngủ ta tưng bừng? Để ta chiếm lấy phần riêng bí mật? Than ôi! Thời oanh liệt nay còn đâu?
(c) Sao ta không ngắm sự biệt li theo tâm hồn một chiếc lá nhẹ rơi?
(d) Ôi, nếu thế thì còn đâu là quả bóng bay?
Bài tập 2: Trả lời câu hỏi.
(a) Sao cụ lo xa quá thế? Tội gì bây giờ nhịn đói mà tiền để lại? Ăn mãi hết đi thì đến lúc chết lấy gì mà lo liệu?
(b) Cả đàn bò giao cho thằng bé không ra người không ra ngợm ấy, chăn dắt làm sao?
(c) Ai dám bảo thảo mộc tự nhiên không có tình mẫu tử?
(d) Thằng bé kia, mày có việc gì? Sao lại đến đây mà khóc?
Đặc điểm: có dấu hỏi chấm ở cuối câu, có các từ để hỏi.
Bài tập 3: Đặt câu
1. “Đảo địa ngục” có nội dung gì mà nhiều người xem đến vậy Trang nhỉ?
2. Trời ơi, sao số phận lão Hạc lại bi thảm đến vậy?
Bài tập 4: Những câu nghi vấn trên không nhằm để hỏi, dùng để chào, thể hiện sự quan tâm, làm quen.
Bài tham khảo
Chao ôi! Mùa hạ đã về rồi đấy ư? Tiếng ve kêu mải miết trên vòm lá xanh trước sân trường, báo hiệu hè đã sang. Những chùm hoa đỏ thắm đua nhau rực nở trên cành phượng vĩ. Mùa hè đến còn mang theo những cơn mưa rào bất chợt, mưa to đấy rồi cũng tạnh ngay, tinh nghịch như những cô cậu học trò. Khung cảnh mùa hạ thật sống động và rộn rã. Tôi yêu mùa hạ biết bao!
Bài tập 1: Tìm câu nghi vấn:
“Tội gì bây giờ nhịn đói mà để tiền lại” thay thế bằng “Bây giờ, lão không thể nhịn đói mà để tiền lại được!”
Bài tập 3: Đặt câu
– “Đảo địa ngục” có nội dung gì mà nhiều người xem đến vậy Trang nhỉ?
– Trời ơi, sao số phận lão Hạc lại bi thảm đến vậy?
Bài tập 4:
Những câu nghi vấn trên không nhằm để hỏi.
Bài tham khảo
Chao ôi! Mùa hạ đã về rồi đấy ư? Tiếng ve kêu mải miết trên vòm lá xanh trước sân trường, báo hiệu hè đã sang. Những chùm hoa đỏ thắm đua nhau rực nở trên cành phượng vĩ. Mùa hè đến còn mang theo những cơn mưa rào bất chợt, mưa to đấy rồi cũng tạnh ngay, tinh nghịch như những cô cậu học trò. Khung cảnh mùa hạ thật sống động và rộn rã. Tôi yêu mùa hạ biết bao!