Tuyển chọn các bài soạn bài Chiếc lược ngà chi tiết và những bài ngắn nhất chắc chắn giúp bạn hoàn thành bài soạn của mình.
Soạn bài Chiếc lược ngà là trả lời các câu hỏi phần Đọc – Hiểu và Luyện tập trang 202 đến 203 sách giáo khoa Ngữ văn 9 tập 1.
Cùng tham khảo
I Soạn bài Chiếc lược ngà tác giả – tác phẩm
1. Tác giả Nguyễn Quang Sáng
– Nguyễn Quang Sáng sinh năm 1932, quê ở huyện Chợ Mới, tỉnh An Giang.
– Trong kháng chiến chống Pháp, ông tham gia bộ đội, hoạt động ở chiến trường Nam Bộ. Từ sau năm 1954, tập kết ra miền Bắc, Nguyễn Quang Sáng bắt đầu viết văn.
– Những năm chống Mĩ ông trở về Nam Bộ tham gia kháng chiến và tiếp tục sáng tác văn học.
2. Tác phẩm Chiếc lược ngà
– Truyện Chiếc lược ngà được viết năm 1966, tại chiến trường Nam Bộ trong thời kì cuộc kháng chiến chống Mĩ đang diễn ra quyết liệt.
– Điều đáng chú ý là truyện ngắn này viết trong hoàn cảnh chiến tranh ác liệt nhưng lại tập trung nói về tình người – cụ thể ở đây là tình cha con trong cảnh ngộ éo le của chiến tranh và tình đồng chí của những người cán bộ cách mạng.
– Tình cha con được miêu tả thật cảm động ở cả hai phía: người cha cán bộ cách mạng và đứa con gái nhỏ
+ Đó không chỉ là một tình cảm muôn thuở, có tính nhân bản bền vững, mà còn được thể hiện trong hoàn cảnh ngặt nghèo, éo le của chiến tranh và trong cuộc sống nhiều gian khổ, hi sinh của người cán bộ cách mạng.
+ Vì thế, tình cảm ấy càng đáng trân trọng và đồng thời nó cũng cho thấy những nỗi đau mà chiến tranh gây ra cho cuộc sống bình thường của mọi người.
II Tóm tắt Chiếc lược ngà
Vì chiến tranh, anh Sáu phải xa nhà khi đi đứa con gái bé bỏng của anh còn nhỏ nên khi trở về cô bé không nhận ra ba của mình. Với bé Thu ba của mình không có vết sẹo dài trên mặt. Anh làm thế nào bé cũng không nhận, thái độ xa lạ, ngang bướng càng làm anh bực mình, trong một lần anh đã đánh Thu. Bé Thu chạy về bà ngoại kể chuyện, bà đã giải thích mọi việc rõ ràng.
Khi anh Sáu đến ngày đi, bé Thu quyến luyến nhất định không rời xa, hai cha con rất xúc động ôm nhau mà khóc. Bé Thu đòi khi trở về phải có quà là một chiếc lược ngà.
Trong lúc ở chiến khu anh dành nhiều thời gian làm chiếc lược ngà cho con gái, chiếc lược được làm bằng ngà voi rất đẹp. Anh mong mỏi ngày trở về tặng cho đứa con gái yêu. Thật không may trong một trận đánh anh bị thương nặng và hi sinh.
Chiếc lược ngà được trao lại cho anh Ba, đó cũng là tâm nguyện cuối cùng của anh Sáu, món quà cuối cùng dành cho bé Thu như lời đã hứa trước lúc ra chiến trường.
Nội dung phần tóm tắt Chiếc lược ngà các em cần ghi nhớ các chi tiết chính. Từ đó sẽ hoàn thành tốt bài soạn cùng như các đề văn phân tích hoặc cảm nhận tác phẩm này…
III Soạn bài Chiếc lược ngà chi tiết nhất
Bài 1 trang 202 SGK Ngữ văn 9 tập 1
Tóm tắt cốt truyện
Câu chuyện xoay quanh chiếc lược ngà do tác giả ghi lại qua lời kể của một chiến sĩ cách mạng lớn tuổi. Trong những năm kháng chiến chống Pháp, ông Sáu thoát li đi kháng chiến lúc bé Thu, con gái ông chưa đầy một tuổi. Hòa bình lập lại, ông về thăm gia đình, con gái không nhận ra cha vì vết sẹo trên mặt làm ba em không giống người trong bức ảnh chụp mà em đã biết. Suốt ba ngày ở nhà, bé Thu tìm cách xa lánh, giận dỗi, nhất định không chịu gọi ông là ba. Mãi cho đến lúc ông Sáu lên đường, cô bé mới nhận cha và đeo chặt lấy ông…
Trong những năm tháng ở căn cứ xa nhà, ông Sáu nhớ thương con vô hạn, cặm cụi làm chiếc lược ngà voi cho bé Thu như lời hứa khi ra đi. Trước lúc hi sinh, ông chỉ kịp trao chiếc lược cho người bạn thay lời trăn trối.
Tình huống bộc lộ sâu sắc và cảm động tình cha con của ông Sáu và bé Thu
+ Cuộc gặp gỡ của hai cha con sau tám năm xa cách nhưng bé Thu không nhận ra cha mình và khi bé nhận ra và biểu lộ tình cảm thảm thiết thì ông Sáu lại phải ra đi.
+ Ở khu căn cứ, ông Sáu dồn hết tình cảm cho con vào việc làm chiếc lược ngà để tặng con, nhưng chưa kịp tặng thì ông đã hi sinh.
Bài 2 trang 202 SGK Ngữ văn 9 tập 1
Diễn biến tâm lí của bé Thu trong lần cuối gặp cha:
– Lúc đầu, vì không nhận ra cha mình, không thừa nhận ông Sáu là cha nên bé Thu lạnh nhạt, không chịu gọi “ba”, khước từ sự chăm sóc của ông. Ông Sáu càng mừng vui, vồ vập thì bé Thu càng ngờ vực, lảng trảnh. Đó là phản ứng tâm lí tự nhiên bởi bé Thu không nhận ra ông Sáu là cha mình và kiêu hãnh về một người cha “khác” – người chụp ảnh chung với má mình.
– Khi nhận ra và tin ông Sáu là cha, tình cảm, thái độ của bé Thu đột ngột thay đổi: bé cất tiếng thét lên:
+ “Ba…a…a…ba!. “Vừa kêu vừa chạy xô tới, nhanh như một con sóc” + “Nó hôn ba nó cùng khắp. Nó hôn tóc, hôn cổ, hôn vai và hôn cả vết sẹo dài trên má của ba nó nữa” + “hai tay nó xiết chặt lấy cổ, chắc nó nghĩ hai tay không thể giữ được ba nó, nó giang cả hai chân rồi câu chặt lấy ba nó, và đôi vai của nó run run. Giờ phút chia tay, tình yêu, nỗi mong nhớ ba dồn nén bấy lâu và cả sự hối hận nữa đã được bé Thu thể hiện thật mạnh mẽ, nồng nhiệt.”
Qua biểu hiện tâm lí và hành động của nhân vật bé Thu đối với người cha, tác giả thể hiện rõ tính cách của bé: cứng cỏi đến mức ương ngạnh nhưng dứt khoát, rạch ròi, mạnh mẽ và sâu sắc. Tuy nhiên, bé Thu vẫn có nét hồn nhiên, ngây thơ của con trẻ.
Bài 3 trang 202 SGK Ngữ văn 9 tập 1
– Lần đầu gặp con, tình cảm của người cha cử nôn nao trong người ông. Không được con nhận mình là cha, ông Sáu càng đau khổ và thương con hơn, kiên nhẫn gợi tình cảm cha con, lúc nào cũng vỗ về con.
– Lúc chia tay, tình cha con lên tới điểm đỉnh. Ông nhìn con với đôi mắt trìu mến lẫn buồn rầu. Khi bé Thu gọi “ba”, ông quá xúc động không muốn con thấy mình khóc, anh Sáu một tay ôm con, một tay rút khăn lau nước mắt.
– Ở đơn vị công tác, ông thương nhớ con vô vàn. Tình thương con dồn vào việc ông làm chiếc lược ngà thật thận trọng, tỉ mỉ và khổ công, gò lưng tần mẫn khắc từng nét trên sống lưng lược: “Yêu nhớ tăng Thu con của ba”. Trước lúc hi sinh, ông chỉ để lại kỉ vật đó cho đứa con yêu quý..
– Tất cả những chi tiết trong từng đoạn truyện đã thể hiện tình cảm thương yêu con của ông Sáu vô cùng sâu sắc. Câu chuyện còn gợi cho ta nghĩ đến những tình cảm gia đình cao đẹp, thấm thía những nỗi mất mát, đau thương của những người cán bộ cách mạng đã hi sinh vì tổ quốc.
Bài 4 trang 202 SGK Ngữ văn 9 tập 1
– Truyện được kế theo lời trần thuật của người bạn thân của ông Sáu. Cách chọn vai kể là người chứng kiến sự việc một cách khách quan, có tác dụng tăng thêm tính chân thực của câu chuyện khi bày tỏ nhận xét, sự đồng cảm của người khác đối với các nhân vật trong truyện. Đồng thời đó cũng là cách thể hiện tốt nội dung tư tưởng của truyện.
Cách chọn vai kể như vậy khiến cho câu chuyện trở nên đáng tin cậy, xác thực. Người kể lại hoàn toàn chủ động xen vào những suy nghĩ, ý kiến để dẫn dắt sự tiếp nhận của người đọc
Trong cuộc đời kháng chiến của tôi, tôi chứng kiến không biết bao nhiêu cuộc chia tay, nhưng chưa bao giờ tôi bị xúc động như lần ấy (…) cây lược ngà ấy chưa chải được mái tóc của con, nhưng nó như gỡ rối được phần nào tâm trạng của anh.
IV Soạn bài Chiếc lược ngà ngắn gọn đặc sắc nhất
1. Soạn bài chiếc lược ngà ngắn nhất
Câu 1 Tóm tắt truyện:
Ông Sáu đi kháng chiến. Mãi khi con gái lên tám tuổi, ông mới có dịp về thăm nhà. Bé Thu không nhận ra cha vì cái sẹo trên mặt làm ba em không còn giống với người trong bức ảnh chụp mà em đã biết. Em đối xử với ba như với người xa lạ. Đến lúc Thu nhận ra cha, tình cha con thức dậy mãnh liệt trong em thì cũng là lúc ông Sáu phải ra đi. ở khu căn cứ, người cha dồn hết tình cảm yêu quý, nhớ thương cho đứa con vào việc làm chiếc lược bằng ngà voi để tặng cô con gái bé bỏng. Trong một trận càn, ông hi sinh. Trước lúc nhắm mắt, ông còn kịp trao cây lược cho người bạn.
– Tình huống: Cuộc gặp gỡ của hai cha con sau tám năm xa cách, nhưng thật trớ trêu là bé Thu không nhận ra cha, đến lúc em nhận ra và biểu lộ tình cảm thắm thiết thì ông Sáu lại phải ra đi. Đây là tình huống cơ bản của truyện.
– Nếu tình huống thứ nhất bộc lộ tình cảm mãnh liệt của bé Thu với cha, thì tình huống thứ hai lại biểu lộ tình cảm sâu sắc của người cha với đứa con.
Câu 2 Thái độ và hành dộng của Thu trước khi nhận ra ông Sáu
– Bé Thu lại tỏ ra ngờ vực, lảng tránh và ông Sáu càng muôn gần con thì đứa con lại càng tỏ ra lạnh nhạt, xa cách.
– Hốt hoảng, mặt tái đi, rồi vụt chạy và kêu thét lên khi mới gặp ông Sáu, chỉ gọi trống không với ông Sáu mà không chịu gọi là cha.
– Nhất định không chịu nhờ ông giúp chắt nước nồi cơm to đang sôi, hất cái trứng cá mà ông gắp cho; cuối cùng khi bị ông Sáu tức giận đánh một cái thì bỏ về nhà bà ngoại, khi xuống xuồng còn cố ý khua dây cột xu: kêu rổn rảng thật to.
Thái độ và hành động của Thu khi nhận ra người cha
– Thu cất tiếng gọi “ba”, rồi “nó vừa kêu vừa chạy tới, nhanh như một con sóc, nó chạy thót lên và dang hai tay ôm chãi lấy cố ba nó”, “nó hôn ba nó cùng khắp.
Qua biểu hiện tâm lý và hành động của bé Thu, tác giả đã làm nổi rõ một số nét tính cách của nhân vật
– Tình yêu thương cha sâu sắc, mạnh mẽ, nhưng cũng thật dứt khoát, rạch ròi.
– Qua những diễn biến tâm lí của bé Thu, chứng tỏ tác giả am hiểu tâm lý trẻ em, yêu mến, trân trọng những tình cảm trẻ thơ.
Câu 3
Những ngày nghỉ phép
– Xúc động mãnh liệt trong khoảnh khắc gặp lại con.
– Đau đớn vì bé Thu không đáp lại tình cảm của ông mà sợ hãi bỏ chạy.
– Ông không đi đâu, chỉ quanh quẩn bên con, ông không giận con mà chỉ khe khẽ lắc đầu, cười trước sự bướng bỉnh, xa lánh của con.
– Anh không dám lại gần con, chỉ nhìn con bằng ánh mắt trìu mến, buồn râu.
Khi ông trở lại chiến trường
– Luôn cảm thấy ân hận, khổ tâm vì đã đánh con.
– Không quên lời hứa với con. Ông tỉ mỉ cưa từng răng lược, cẩn thận khắc từng nét chữ “yêu nhớ tặng Thu con của ba”. Lúc nhớ con, ông lấy cây lược ra ngắm nghía, mài lên mái tóc.
Câu 4
– Truyện được trần thuật theo lời người bạn ông Sáu, người đã chứng kiến những cảnh ngộ éo le của cha con ông. Cảnh ngộ ấy đã gợi lên bao nhiêu xúc động ở nhân vật kể
– Tác dụng:
Chọn nhân vật kể chuyện như vậy khiến cho câu chuyện trở nên đáng tin cậy.
Nhân vật được nhìn nhận, đánh giá khách quan.
2. Soạn bài chiếc lược ngà cực ngắn
Câu 1
Ông Sáu xa nhà đi kháng chiến, mãi cho đến khi con gái lên tám tuổi, ông mới có việc về thăm nhà, thăm con.
Bé Thu không nhận ra cha vì vết sẹo trên mặng làm cha em không giống với người trong bức ảnh mà em biết. Em đối xử với người cha như người xa lạ. Đến lúc Thu nhận ra cha, tình cha con thức dậy mãnh liệt trong em thì ông Sáu phải ra đi.
Ở căn cứ, ông Sáu dồn hết tình cảm yêu quý, thương nhớ con làm một chiếc lược bằng ngà cho con gái bẻ bỏng.
Trong một trận càn quét, ông hy sinh. Trước lúc nhắm mắt, ông đã trao cây lược cho người bạn nhờ gửi cho con gái mình
– Tình huống bộc lộ sâu sắc tình cảm cha con:
+ Tình huống 1: Đó là cuộc gặp gỡ giữa cha con sau 8 năm xa cách nhưng thật trớ trêu vì vết sẹo đẽ khiến bé không nhận ra Cha, đến lúc em nhận ra thì Ba phải trở về và tiếng “Ba” được em cất lên như xé lòng tiếng ba ấy đã bị đè nên bao lâu nay
+ Tình huống 2: Ở khi căn cứ, ông Sáu đã dồn hết tình yêu thương, nỗi nhớ con vào chiếc lược ngà để tặng cho cô con gái bé bỏng.
Câu 2
Diễn biến tâm lí
– Lúc đầu: từ ngạc nhiên đến hoảng sợ sau đó là cự tuyệt nhất quyết không gọi ông Sáu là ba.
– Khi nhận ra: nghiêm túc suy nghĩ về vết sẹo của cha mà bà kể lúc ba đi thì vỡ òa, chạy đến ôm, hôn không muốn để ba đi, tiếng ba đã bị chiến tranh vùi lâu bao lâu nay đã được cất lên
* Tính cách bé Thu: Là 1 đưa trẻ hồn nhiên, ngay thơ nhưng rất rạch ròi, không thể hiện tình cảm khi chưa biết ông Sáu là ba mình.
* Nghệ thuật miêu tả tâm lí: Thể hiện tác giả am hiểu tâm lí trẻ em, trân trọng những nét ngây thơ, hồn nhiên về tình cảm của chúng.
Câu 3
Tình cảm sâu nặng và cao đẹp của ông Sáu
– Nôn nóng được gặp com. Sau đó dành yeeuts tình yêu thương của mình vào chiếc lược ngà
– Nét đẹp: Họ đã gạt bỏ gia đình sang một bên, sẵn sáng chiến đấu hi sinh vì Tổ Quốc. Nhưng trong lòng người cha ấy vẫn luôn danh cho con 1 tình yêu đẹp đẽ và cao thượng.
Câu 4
– Truyện được kể theo lời trần thuật của nhân vật “tôi” – Bạn anh Sáu
– Cách chọn vai kể như vậy giúp cho câu chuyện được diễn ra một cách khách quan, toàn cảnh.
3. Soạn bài chiếc lược ngà siêu ngắn
Câu 1
Trước khi chuẩn bị đi tập kết, anh Ba và anh Sáu về thăm gia đình. Nhưng suốt gần 3 ngày đêm ở nhà, bé Thu 8 tuổi, con gái anh Sáu nhất quyết không chị nhận anh làm cha, mặc dù anh đã dùng hết mọi cách chứng minh anh là cha nó. Thu đối xử với cha nó như người xa lạ.
Khi Thu nhận cha thì cùng là lúc chia Tay, Ở khu căn cứ, anh Sáu dùng hết tình cảm và tâm sức để làm chiếc lược bằng ngà voi để tặng cho con gái yêu.
Nhưng trong một trận càn, anh Sáu đã hi sinh. Trước lúc nhắm mắt anh còn kịp trao cây lược ngà cho anh Ba nhờ trao tận tay cho con gái.
Câu 2 : Diễn biến tâm lí bé Thu trong lần gặp cha cuối cùng
– Trước khi nhận ông Sáu làm cha: người cha càng mừng vui, ôm hôn âu yếm thì người con càng ngờ vực lảng tránh và lạnh nhạt. Đó là phản ứng tâm lí tự nhiên bởi em kiêu hãnh về một người cha khác người chụp ảnh chung với má.
– Khi nhận Ông Sáu là cha: bé Thu đột ngột thay đổi, cất tiếng kêu thét lên “Ba…a chúng tôi vừa kêu vừa chạy xô tới nhanh như 1 con sóc, nó hôn lên cha nso cùng khắm tóc, cổ, vai và hôn lên cả vét thẹo dài trên má cha cho nó nữa, 2 tay nó xiết chặt lấy cổ, chắc nó nghĩ 2 tay không thể giữ chặt ba nó, nó dạng 2 chân ra câu chặt vào cha nó và đôi vai nó run run “Giờ phút chia tay, tình yêu và nỗi mong nhớ cha dồn nén bấy lau đã thể hiện mạnh mẽ”
Qua đó ta thấy bé Thu có 1 tình cảm thật sâu sắc, mạnh mẽ, nhưng cũng thật dứt khoát, rạch ròi ở Thu còn có nét cá tính là sự cứng cỏi đến mức tưởng như ương ngạnh, nhưng Thu vẫn là một đứa trẻ với tất cả nét hồn nhiên ngây thơ.
Câu 3
Tình cảm sau rộng của ông Sáu đối với con được thể hiện qua
– Biết con chưa nhận mình “khổ tâm đến mức không khóc được” nhưng ông Sáu vẫn kiên định chờ đợi
– Tìm mọi cách làm thân với con, không nén được giận đánh mắng con.
– Trong buổi chai tay đành bất lực chào con ra đi
– Về khu căn cứ luôn day dứt ân hận vì đã chót đánh mắng con.
– Sung sướng cảm động hạnh phúc, nghẹn ngào khi con gái yêu đột ngột thay đổi thái độ.
– Ông vui mừng khi kiếm được khúc ngà, dồn hết tâm chí vào làm cái lược và tẩn mẩn khắc từng nét ” yêu nhớ tặng con gái ba!”. Nhưng rồi 1 tình cảm đau thương đến với cha con ông Sáu. Ông đã hi sinh khi chưa kịp trao vào tay đứa con gái Chiếc lược ngà.
Câu 4
Truyện được kể theo là trần thuật của nhân vật bác Ba – người bạn thân của ông Sáu.
V Soạn văn bài Chiếc lược ngà phần luyện tập
Hướng dẫn soạn bài Chiếc lược ngà phần luyện tập, trả lời câu hỏi trang 203 sách giáo khoa:
1. Bài 1 trang 203 SGK Ngữ văn 9 tập 1
Giải thích Thái độ và hành động của bé Thu đối với ba rất trái ngược trong những ngày đầu khi ông Sáu về thăm nhà và lúc ông sắp ra đi, nhưng vẫn nhất quán trong tính cách của nhân vật:
– Tuy hành động của bé Thu đối với ba rất trái ngược nhưng lại rất nhất quán, điểm nhất quán đó chính là tình yêu thương của bé Thu dành cho ba mình.
– Trong những ngày đầu, bé Thu kiên quyết không nhận ông Sáu, vùng vằng với ông bởi bé Thu thấy ông Sáu không giống với hình ảnh người ba lâu nay in hằn trong trí nhớ của bé từ tấm ảnh chụp chung với má ➜ bé Thu luôn mong nhớ ba, ghi nhớ hình ảnh của ba trong trái tim.
2. Bài 2 trang 203 SGK Ngữ văn 9 tập 1
Em hãy viết lại đoạn truyện kể về cuộc gặp gỡ cuối cùng của hai cha con ông Sáu theo lời hồi tưởng của một nhân vật khác (ông Sáu hoặc bé Thu).
Tối qua nghe lời bà giảng giải tôi đã hiểu ra tất cả mọi chuyện. Thì ra người tôi vẫn ruồng bỏ mấy ngày nay chính là ba tôi. Chỉ tại chiến tranh mà tôi đã cứng đầu không nhận ra ba. Sáng cuối cùng ba tôi còn ở nhà, tôi theo ngoại về, lòng đầy day dứt, ân hận.
Nhà tôi sáng hôm ấy rất đông họ hàng nội ngoại. Ba tôi bận bịu tiếp khách, tôi đứng nép vào góc nhà, tựa cửa và nhìn mọi người đang vây quanh ba tôi. Tôi muốn chạy lại phía ba, gọi ba nhưng chỉ có thể đứng trân trân ở đấy. Đến lúc chia tay, sau khi bắt tay hết mọi người, ba tôi đưa mắt nhìn tôi đứng trong góc nhà. Ba nói khe khẽ “Thôi! Ba đi nghe con!”.
Tôi như vỡ òa, nỗi nhớ ba không thể kìm nén được nữa, thét lên “Ba…a…a…ba!”. Tôi ôm cổ ba, vừa khóc vừa nói không muốn cho ba đi. Hai ba con ôm hôn nhau, tôi hôn cả vết thẹo dài bên má ba tôi. Ba tôi một tay ôm tôi, một tay rút khăn lau nước mắt, rồi hôn lên tóc tôi và bảo “Ba đi rồi ba về với con”.
Tôi vẫn không thể chấp nhận được sự thật rằng mình phải xa ba ngay lúc này, lỗi của tôi đã phung phí thời gian ở cạnh ba những ngày vừa rồi. Nhưng biết ba phải đi kháng chiến, chẳng đành nhưng tôi với ba cũng phải chia tay nhau.
Trước khi ba đi, tôi mếu máo bảo ông: “Ba về! Ba mua cho con một cây lược nghe ba” rồi từ từ tuột xuống khỏi tay ba. Đó là lần cuối cùng tôi còn được gặp ba mình.
VI Tổng kết bài chiếc lược ngà
– Bằng việc sáng tạo tình huống bất ngờ mà tự nhiên, hợp lí, đoạn trích truyện Chiếc lược ngà đã thể hiện thật cảm động tình cha con sâu nặng và cao đẹp trong cảnh ngộ éo le của chiến tranh.
– Truyện đã thành công trong việc miêu tả tâm lí và xây dựng tính cách nhân vật, đặc biệt là nhân vật bé Thu.