Số lượt đọc bài viết: 4.969
Để giải được các dạng bài tập este, các bạn cần nắm vững kiến thức lý thuyết cũng như công thức tổng quát của este, cụ thể như sau:
Các dạng bài tập este trong đề thi đại học
Phương pháp giải
Phản ứng đốt cháy 1 este
Este no, đơn chức, mạch hở
CTTQ: (C_{n}H_{2n}O_{2}, n geq 2)
Phản ứng cháy:
(C_{n}H_{2n}O_{2} + frac{3n -2}{2} O_{2} rightarrow nCO_{2} + n_{H_{2}O})
(n_{CO_{2}} = n_{H_{2}O})
(n_{O_{2}} = frac{3}{2}n_{CO_{2}} – n_{este})
Este không no, đơn chức, mạch hở có 1 liên kết C = C
Este không no, đơn chức, có k liên kết C=C trong phân tử
Este không no, có từ 2 liên kết C=C trở lên trong phân tử
(C_{n}H_{2n+2-2k}O_{m} + O_{2} rightarrow nCO_{2} + (n+1-k)H_{2}O)
(n_{este} = frac{n_{CO_{2}} – n_{H_{2}O}}{k-1})
Este bất kì
CTTQ: (C_{x}H_{y}O_{z}). x, y, z nguyên dương, (x geq 2, z geq 2)
Phản ứng cháy: (C_{x}H_{y}O_{z} + O_{2} rightarrow xCO_{2} + frac{y}{2}H_{2}O)
Áp dụng các định luật bảo toàn khối lượng, định luật bảo toàn nguyên tố… để giải bài toán.
Bài toán đốt cháy hỗn hợp các este
Bài toán đốt cháy 2 este đồng phân
Các este đồng phân (Rightarrow) có cùng CTPT, cùng KLPT.
Bài toán đốt cháy 2 este tạo thành từ cùng 1 axit, 2 ancol đồng đẳng hoặc cùng 1 ancol, 2 axit đồng đẳng
Các este này sẽ có cùng dạng CTTQ (Rightarrow). Đặt CTPT trung bình để viết phương trình phản ứng, đưa về bài toán 1 este.
Số liên kết pi trong phân tử: (k = frac{2n_{C} – n_{H} + 2}{2})
Bài toán đốt cháy hỗn hợp nhiều este có cùng CTTQ
Đặt CTPT trung bình
Áp dụng các định luật bảo toàn để giải bài toán.
Ví dụ 1: Đốt cháy hoàn toàn 1,76 gam một este X thu được 3,52 gam (CO_{2}) và 1,44 gam (H_{2}O). Xác định công thức phân tử của X?
(n_{CO_{2}} = frac{3,52}{44} = 0,08, (mol))
Do (n_{CO_{2}} = n_{H_{2}O} Rightarrow) X có độ bất bão hòa của phân tử (Delta = 1)
X là este no, đơn chức (Rightarrow) X dạng (C_{n}H_{2n}O_{2})
Vậy công thức phân tử của X là: (C_{4}H_{8}O_{2})
Dạng 2: Bài toán về phản ứng thuỷ phân este
Thuỷ phân một este đơn chức
Trong môi trường axit: Phản ứng xảy ra thuận nghịch
(RCOOR’ + HOH rightleftharpoons RCOOH + R’OH)
Trong môi trường kiềm (phản ứng xà phòng hoá): Phản ứng một chiều, cần đun nóng
(RCOOR’ + NaOH overset{t^{circ}}{rightarrow}RCOOH + R’OH)
Thủy phân este đa chức
Phương pháp giải
((RCOO)_{n}R’ + nNaOH rightarrow nRCOONa + R'(OH)_{n})
Có thể là các axit khác nhau
Este tạo thành từ axit đa chức (n chức) và ancol đơn chức: (R(COOR’)_{n})
Este tạo thành từ axit đa chức (n chức) và ancol đa chức (m chức): (R_{m}(COOR’)_{n.m}R’_{n}). Khi n = m thành (R(COOR’)nR’ rightarrow) este vòng
Este no, 2 chức, mạch hở: (C_{n}H_{2n-2}O_{4})
Nếu T = 2 (Rightarrow) Este có 2 chức, T = 3 (Rightarrow) Este có 3 chức…
Ví dụ 2: Muốn thuỷ phân 5,6 gam hỗn hợp etyl axetat và etyl fomiat (etyl fomat) cần 25,96 ml NaOH 10% (D = 1,08 g/ml). Thành phần % khối lượng của etyl axetat trong hỗn hợp là bao nhiêu ?
Đặt x là số mol (CH_{3}COOC_{2}H_{5}) và y là số mol (HCOOC_{2}H_{5}).
Phương trình phản ứng:
(CH_{3}COOC_{2}H_{5} + NaOH rightarrow CH_{3}COONa + C_{2}H_{5}OH) (1)
(HCOOC_{2}H_{5} + NaOH rightarrow HCOONa + C_{2}H_{5}OH) (2)
Theo giả thiết và các phản ứng ta có hệ phương trình :
Ví dụ 3: Hoàn thành sơ đồ phản ứng sau:
Các dạng bài tập về este lipit trong đề thi đại học
Dạng 1: Phản ứng thủy phân lipit trong môi trường axit
Dạng 2: Phản ứng xà phòng hóa của lipit
Khi đun nóng với dung dịch kiềm (NaOH hoặc KOH) thì tạo ra glixerol và hỗn hợp muối của các axit béo. Muối natri hoặc kali của các axit béo chính là xà phòng.
Phản ứng của chất béo với dung dịch kiềm được gọi là phản ứng xà phòng hóa. Phản ứng xà phòng hóa xảy ra nhanh hơn phản ứng thủy phân trong môi trường axit và không thuận nghịch.
Chỉ số xà phòng hóa: là số mg KOH dùng để xà phòng hóa hoàn toàn 1 gam lipit (tức là để trung hòa axit sinh ra từ sự thủy phân 1 gam lipit).
Chỉ số axit: số mg KOH dùng để trung hòa axit tự do có trong 1 mg lipit.
(Rightarrow m_{C_{17}H_{35}COONa} = 720kg)
Khối lượng chất béo là : (frac{702,63.100}{89} = 789,47kg)
Tu khoa lien quan:
bài tập este cơ bản
bài tập este violet
bài tập este đa chức
bài tập quy đổi este
bài tập lý thuyết este
bài tập este hay và khó
bài tập phản ứng este hóa
bài tập phản ứng este hóa
phương pháp giải bài tập este khó
các dạng bài tập este lipit có lời giải
bài tập trắc nghiệm este lipit có đáp án
các dạng bài tập este trong đề thi đại học
Please follow and like us: