Bạn đang xem bài viết Giáo Án Ngữ Văn 8 Tiết 29, 30: Chiếc Lá Cuối Cùng (O. Henry) được cập nhật mới nhất trên website Englishhouse.edu.vn. Hy vọng những thông tin mà chúng tôi đã chia sẻ là hữu ích với bạn. Nếu nội dung hay, ý nghĩa bạn hãy chia sẻ với bạn bè của mình và luôn theo dõi, ủng hộ chúng tôi để cập nhật những thông tin mới nhất.
Tiết 29-30 (1,2) CHIẾC LÁ CUỐI CÙNG Ns: 11.10.09 ( O. Henry) Nd: 12.10.09 Mục tiêu cần đạt: Giúp hs Khám phá nghệ thuật truyện ngắn của O. Henry. Rung động trước cái hay, cái đẹp và lòng cảm thông của tác giả đối với nỗi bất hạnh của người nghèo. Tiến trình lên lớp: A. Kiểm tra: * Kiểm tra sơ đồ tư duy bài “ Chiếc lá cuối cùng” ( vở soạn) * Bài tập trắc nghiệm ( 4 em- 5 phút) B. Bài mới: Hoạt động Dạy và Học Ghi bảng Hoạt động 1: Giới thiệu bài Giới thiệu vào bài về tác giả, tóm tắt truyện ngắn, xác định vị trí đoạn trích. GV gọi hs tóm tắt truyện. Hoạt động 2: Hướng dẫn đọc, tìm hiểu chú thích Hoạt động 3: Tìm hiểu nội dung +NHÂN VẬT GIÔN XI (đọc dòng chữ nhỏ) Nhân vật Giôn xi rơi vào hoàn cảnh nào, tình huống nào? ( bệnh nguy kịch, tư tưởng kỳ quặc- sự sống phụ thuộc vào chiếc lá cuối cùng) Đó là tâm trạng của loại người nào? (đang bế tắc, tuyệt vọng) Trong tâm trạng, suy nghĩ đó, Giôn xi còn để ý đến ai, hay sự việc gì xung quanh không? ( không để ý đến lời của Xiu, lạnh lùng, tàn nhẫn ra lệnh kéo rèm cửa sổ để đếm lá rơi) Khi thấy còn một chiếc lá sau đêm mưa gió, lúc đầu Giôn xi tỏ vẻ như thế nào? ( ngạc nhiên) Chi tiết nào chứng tỏ Giôn-xi có một quá trình thay đổi tư tưởng.? ( nhìn chiếc lá hồi lâu) Qua đến những ngày sau, khi phát hiện lá vẫn chưa rụng, Giôn xi đã có những thay đổi như thế nào? ( tự trách mình quá yếu đuối, thay đổi cách nghĩ, trở lại phấn chấn, vui vẻ hơn) Chiếc lá cuối cùng đã nhắc nhở Giôn xi điều gì? ( bài học kiên cường trước nghịch cảnh, không bỏ cuộc đầu hàng) Hành động nào, lời nói nào đã chứng tỏ Giôn xi đã bỏ đi ý nghĩ kỳ quặc trước đây? ( sửa soạn lại mình, nói về ước mơ trước đây) + NHÂN VẬT XIU Tình thương yêu của Xiu đối với Giôn xi thể hiện qua chi tiết nào? Điều đó cho ta thấy Xiu là con người như thế nào? + NHÂN VẬT CỤ BƠ-MEN Cụ được giới thiệu là con người như thế nào, ở phần đầu? ( hoạ sĩ già, sống nghèo, khoẻ mạnh, có mơ ước lớn của sự nghiệp mình) Chi tiết nào chứng tỏ cụ quan tâm đến bệnh tình của Giôn-xi? ( lo lắng khi nhìn Giôn xi) (đọc lại lời Xiu kể với Giôn xi) Qua việc cụ âm thầm vẽ chiếc lá trong đêm mưa bão, em thấy cụ là người như thế nào? – Sự hy sinh của cụ làm người đọc thấy thế nào? ( hành động cao quí) Tại sao tác giả không mô tả cảnh cụ vẽ chiếc lá trong đêm giông bão, mà phải mượn lời của Xiu kể cuối truyện? ( gây sự bất ngờ cho độc giả) Tại sao có thể nói chiếc lá cụ vẽ là một kiệt tác? ( giống đến nỗi không phát hiện ra- theo quan niệm về hội hoạ trước đây; nhưng quan trọng hơn là đã cứu sống Giôn xi) Có thể nói cụ đã vẽ chiếc lá ấy như thế nào? ( bằng tất cả tình yêu thương con người) Truyện có những tình huống đảo ngược bất ngờ, đó là những tình huống nào? ( cụ Bơ men khoẻ mạnh, nhưng lại chết; Giôn xi tưởng không qua khỏi, trở lại khoẻ mạnh, yêu đời) Việc đảo ngược tình thế làm người đọc cảm thấy thế nào? ( bất ngờ, thú vị) ( Gọi hs đọc ghi nhớ) Tìm hiểu chung: Đọc: Chú thích: * Tác giả là nhà văn Mỹ ( 1862-1910) Bố cục: 3 phần Tình trạng của Giôn- xi (kéo mành lên) Khi phát hiện ra chiếc lá dũng cảm (..thế thôi) Lời kể của Xiu với Giôn-xi về cụ Bơ-men ( còn lại) II. Nội dung văn bản: 1/ Diễn biến tâm trạng của Giôn-xi: * Trước khi “chiếc lá cuối cùng” xuất hiện – cặp mắt thẫn thờ – “ Em cứ tưởng là nhất định trong đêm vừa qua nó đã rụngnó sẽ rụng thôi..lúc đó..em sẽ chết” – ý nghĩ kỳ quặc choán lấy tâm trí → Tâm trạng bế tắc,tuyệt vọng → lạnh lùng, tàn nhẫn ngay cả với Xiu. Khi phát hiện ra “ chiếc lá” Nằm nhìn hồi lâu → suy nghĩ về chiếc lá dũng cảm trong mưa gió. “ em thật là con bé hư” “ muốn chết là một tội” Xin tí cháo, ngồi dậy xem chị nấu nướng. “ em sẽ đi vẽ vịnh Naple” 2/ Tình thương yêu của Xiu đối với Giôn-xi: lo sợ khi nhìn thấy lá ngày một ít đi. Đau khổ nếu Giôn- xi không qua khỏi. Động viên, chăm sóc Giôn-xi → một người bạn quí, biết quan tâm, chăm sóc người khác. 3/ Kiệt tác của cụ Bơ-men: Hoạ sĩ già, sống nghèo, khoẻ mạnh, mơ ước một kiệt tác. Lo sợ cho bệnh tình Giôn –xi Vẽ chiếc lá cuối cùng, một kiệt tác + ý tưởng thông minh. + vẽ giống đến không nhận ra. + chiếc lá cứu được Giôn- xi * Một con người vốn đã sống có mơ ước mạnh mẽ, dù trong nghèo khổ, có ý tưởng thông minh, lòng nhân hậu, biết hy sinh âm thầm lặng lẽ vì người khác. 4/ Nghệ thuật của truyện: Tạo tình huống đảo ngược. Giôn xi: bệnh nguy kịch → sống Bác Bơ-men: khoẻ mạnh → chết Tình tiết bất ngờ cuối truyện ( nhân vật phụ, ít nhắc đến lại nổi bật) Tổng kết: Người đọc nhận ra tấm lòng yêu thương , rung cảm sâu sắc của tác giả trước nỗi đau của đồng loại trong cuộc sống, thể hiện qua tài nghệ xây dựng chuyện của tác giả. Ghi nhớ: SGK C. Hướng dẫn học ở nhà: + Bổ sung thêm những thiếu sót vào mind map đã vẽ + Mind map bài “ Hai cây phong” + chuẩn bị “ Chương trình địa phương” @
Tóm Tắt Truyện Ngắn Chiếc Lá Cuối Cùng Của O. Henri
Tóm tắt truyện ngắn Chiếc lá cuối cùng của O.Henri – Bài làm 1
Giôn – xi và Xiu là hai họa sĩ trẻ sống trong một khu phố nghèo. Giôn – xi đang ốm nặng và có thể qua đời vì viêm phổi. Cô nhìn thấy những chiếc lá rơi từ một cây thường xuân bên ngoài cửa sổ căn phòng của mình. Cô nghĩ rằng khi chiếc lá cuối cùng rơi thì cô cũng sẽ chết. Trong khi đó Xiu cố gắng ngăn bạn mình có những suy nghĩ như vậy.
Một nghệ sĩ già không thành đạt tên Bơ – men sống ở tầng dưới của Johnsy và Sue. Ông có mơ ước sẽ vẽ một kiệt tác. Xiu gặp ông và kể rằng bạn mình sắp chết vì viêm phổi và Giôn – xi luôn cho rằng khi chiếc lá cuối cùng rời khỏi cây trường xuân ngoài cửa sổ thì cô sẽ chết. Bơ – men cười nhạo ý tưởng ngốc nghếch này, nhưng, như ông tự cho rằng mình là người bảo vệ của hai nghệ sĩ trẻ, ông quyết định lên xem Giôn – xi và cây trường xuân.
Đêm hôm đó, có một cơn bão lớn và gió thổi, mưa đập vào cửa sổ. Xiu đóng rèm cửa và nói với Giôn – xi đi ngủ, mặc dù chỉ còn có một chiếc lá trên cây. Giôn – xi không muốn đóng cửa nhưng Sue quyết làm vậy bởi cô không muốn Giôn – xi xem chiếc lá cuối cùng. Vào sáng hôm sau, Giôn – xi muốn nhìn thấy cây trường xuân để chắc rằng tất cả các lá đã rụng, nhưng trước sự ngạc nhiên của họ, vẫn còn lại một chiếc lá trên cây.
Dù ngạc nhiên khi chiếc lá vẫn còn đó, Giôn – xi chắc mẩm rằng nó sẽ rơi ngày hôm đó. Nhưng đến tận đêm và qua ngày hôm sau nó vẫn còn trên cành. Giôn – xi tin rằng chiếc lá còn lại để chứng tỏ sự nhẫn tâm của cô và cô có tội khi muốn chết. Cô lấy lại niềm khao khát sống và hồi phục nhanh chóng.
Vào buổi chiều, một bác sĩ nói chuyện với Xiu. Bác sĩ kể rằng ông Bơ – men đã qua đời vì viêm phổi và không thể giúp gì được. Ông được đưa đến bệnh viện để có được sự thoải mái trong giờ phút cuối cùng. Một người gác cổng đã thấy ông quằn quại đau đớn, với đôi giày và quần áo ướt và lạnh như đá. Người gác cổng không thể xác định được ông đã ở đâu trong đêm giông bão đó, dù tìm thấy một chiếc đèn bão còn sáng, một chiếc thang đã bị chuyển khỏi chỗ, mấy chiếc bút lông vương vãi và một bảng pha màu xanh vàng trộn lẫn, “Và… nhìn ra cửa sổ kia, bạn, chỗ chiếc lá trường xuân cuối cùng ấy. Bạn không ngạc nhiên tại sao nó chẳng hề rung rinh hay di chuyển khi gió thổi? Ồ, bạn ơi, đấy là kiệt tác của bác Behrman… Bác vẽ nó vào cái đêm chiếc lá cuối cùng rơi”.
Tóm tắt truyện ngắn Chiếc lá cuối cùng của O.Henri – Bài làm 2
Xiu và Giôn-xi là hai nữ hoạ sĩ trẻ sống trong một khu nhà trọ. Cụ Bơ- men, một hoạ sĩ già cũng sống ở đó với họ, cả đời cụ khao khát vẽ một kiệt tác nhưng chưa thoả ý. Chẳng may, mùa đông năm ấy, Giôn-xi bị bệnh sưng phổi rất nặng. Bệnh tật khiến cô tuyệt vọng và nghĩ rằng khi chiếc lá thường xuân cuối cùng rụng xuống là sẽ là lúc mình lìa đời. Xiu vô cùng lo lắng và hết lòng chạy chữa cho bạn nhưng vô Ích, Giôn-xi vẫn bi quan như vậy. Cô gái tội nghiệp âm thầm đếm từng chiếc lá.
Biết được ý nghĩ điên rồ đó của Giôn-xi, cụ Bơ-men ban đau mắng um lên nhưng sau đó lại âm thầm thức suốt đêm mưa gió bão bùng để vẽ chiếc lá thường xuân. Chiếc lá cuối cùng giống như thật. Nó đã không rụng trong đêm bão lớn khiến Giôn-xi suy nghĩ lại, cô hi vọng và muốn được sống, được sáng tạo. Giôn-xi từ cõi chết trở về nhưng cụ Bơ-men lại chết vì bệnh sưng phổi sau đêm sáng tạo kiệt tác chiếc lá cuối cùng để cứu Giôn-xi. Xiu lặng lẽ đến bên Giôn-xi báo cho bạn về cái chết của cụ Bơ-men và bí mật của chiếc lá cuối cùng.
Tóm tắt truyện ngắn Chiếc lá cuối cùng của O.Henri – Bài làm 3
Tại một ngôi nhà ba tầng tồi tàn với những căn phòng cho thuê giá rẻ trong một khu phố nhỏ ở phía tây công viên Oa- sin- tơn,vào khoảng tháng 11, khi gió lạnh mùa Đông tràn về, Xiu và Giôn-xi đến thuê chung một căn phòng trên tầng thượng ngôi nhà. Cụ Bơ-men cũng là một hoạ sĩ nghèo sống ở tầng dưới cùng…
Giôn -xi bị bệnh sưng phổi nặng, mặc cho Xiu chăm sóc, động viên, Giôn -xi cứ nằm quay ra cửa sổ nhìn những chiếc lá thường xuân trên dây leo bám vào tường gạch phía cửa sổ trước mặt rụng dần từng chiếc. Mỗi lần có một chiếc lá rơi, cô lại đếm ngược số lá còn lại và chờ chiếc lá cuối cùng rụng xuống thì cô cũng buông xuôi lìa đời…
Cụ Bơ- men nghe Xiu kể, rất bực mình vì ý nghĩ ngớ ngẩn của Giôn-xi .Cụ lên gác, gặp Xiu, hai người sợ sệt nhìn cây thường xuân. Sáng hôm sau khi tỉnh dậy, Xiu chán nản kéo tấm mành che cửa lên theo lệnh của Giôn-xi thì ngạc nhiên, thấy chiếc lá thường xuân cuối cùng vẫn còn bám trên cây…
Một đêm mưa gió nữa lại qua, chiếc lá thường xuân vẫn dai dẳng bám trên cây. Giôn-xi nhìn ngắm chiếc lá, rồi cô thấy rằng “muốn chết là một tội”.Cô ngồi dậy ăn cháo, uống thuốc, và cùng với sự chăm sóc của Xiu, Giôn-xi đã chiến thắng căn bệnh hiểm nghèo. Nhưng cũng thời điểm đó thì cụ Bơ-men đã qua đời vì cụ đã mắc phải bệnh viêm phổi sau cái đêm thức vẽ chiếc lá cuối cùng trong mưa gió.
Tóm tắt truyện ngắn Chiếc lá cuối cùng của O.Henri – Bài làm 4
Ở một khu phố tồi tàn tại Oa-sinh-tơn, có một xưởng vẽ chung của hai người bạn là Xiu và Giôn-xi có cùng sở thích về nghệ thuật và hợp nhau về nhiều mặt.
Giôn-xi bị chững viêm phổi và cuộc sống chỉ còn được tính từng ngày. Bác sĩ chỉ còn bó tay và Xiu cũng vô cùng thương xót, cố động viên cô ăn uống và vui vẻ.
Giôn-xi nhìn ra cửa sổ- khi ấy là mùa đông- đếm từng chiếc lá rơi. Cô tin rằng có khi chiếc lá cuối cùng trên cây leo già cỗi rụng xuống là cô sẽ vĩnh biệt cuộc đời.
Chỉ còn một chiếc lá cuối cùng, Giôn-xi muốn nhìn thấy nó lìa cành trước khi trời tối và cô cũng sẽ đi xa.
Thầm hiểu, thương bạn, Xiu đến nhờ bác họa sĩ già ở tầng dưới, ông họa sĩ đã hai mươi lăm năm cầm bút vẽ nhưng chưa có tác phẩm nào ưng ý – Kiệt tác mà ông mơ ước. Ông tự coi mình là con chó loại đặc biệt luôn sẵn sàng bảo vệ cho hai nữ nghệ sĩ trẻ ở xưởng vẽ tầng trên. Biết được Giôn-xi sắp sửa đang tuyệt vọng, ông buồn bã vô cùng.
Trong một đêm mưa gió bão bùng, người nghệ sĩ già tuổi ngoài năm mươi lại bị lao ấy, đã vẽ nên Chiếc lá cuối cùng trên bức tường – kiệt tác của mình. Ông mất hai ngày sau đó nhưng Giôn-xi đã khỏe mạnh lại và đã sống với con người mà trước đó chưa có.
Từ khóa tìm kiếm
Phân Tích Truyện Ngắn Chiếc Lá Cuối Cùng Của O.henri
Phân tích Chiếc lá cuối cùng của O.Henri các em có thể đi theo hai khía cạnh sau:
– Đi phân tích theo tình huống của câu chuyện
– Đi phân tích theo nhân vật của truyện.
Dàn ý phân tích truyện ngắn Chiếc lá cuối cùng của O.Henri
Dàn ý phân tích theo tình huống của truyện
A. Mở bài
– Giới thiệu khái quát về nhà văn Mỹ O Hen-ri.
– Chiếc lá cuối cùng là tác phẩm thể hiện niềm tin mãnh liệt vào sự sống, khẳng định giá trị nhân văn cao cả.
B.Thân bài 1. Khái quát chung
– Tóm tắt cốt truyện: ý nghĩa nhân văn gắn với bức vẽ cuối cùng của người hoạ sĩ già Bơ men đã vực cô gái Giôn-xi vượt lên ám ảnh định mệnh.
– Tình huống truyện đảo ngược là nhân tố khơi nguồn cho nội dung cảm động đầy tình người, hướng đến giá trị tốt đẹp của sự sống.
a) Khung cảnh mùa đông và tình cảnh tuyệt vọng của Giôn-xi : nỗi sợ hãi ám ảnh tâm trạng của Xiu và cụ Bơ-men trong đêm mưa gió. Niềm tin kỳ quặc của Giôn-xi khi phó thác cuộc đời vào chiếc lá thường xuân.
b) Tình huống đảo ngược thứ 1:
– Tâm trạng đau khổ và hồi hộp của Xiu khi phải mở cửa cho Giôn-xi. Sự bất ngờ ngoài dự kiến: chiếc lá cuối cùng vẫn còn đó, hy vọng trở lại.
– Tâm trạng chờ đợi héo hắt của Giôn-xi : thể hiện sự tuyệt vọng , thiếu niềm tin vào sự sống. Thời gian là nỗi ám ảnh.
– Chiếc lá vẫn ở trên tường: Thức tỉnh ý chí sống của Giôn-xi , giúp cô tự tin vượt qua bệnh tật. Thiên nhiên thua chiếc lá, bệnh tật thua ý chí con người.
c) Tình huống đảo ngược thứ 2
– Tâm trạng Xiu: từ hồi hộp lo lắng đến khi hiểu rõ sự thật là sự hòa trộn tình yêu thương và cảm phục trước tấm lòng cao cả của cụ Bơ men.
– Sự hy sinh từ một hành động lừa dối cao cả nhưng lại có thể thức tỉnh lòng tin của con người . Trên hết là tình yêu thương đồng loại.
– Lời nói kết lại tác phẩm là sự khẳng định cho ý nghĩa cao cả của sự sống. Là ca ngợi và kính trọng trước nhân cách cao đẹp của người nghệ sĩ dám hy sinh vì đồng loại.
– Nghệ thuật dựng truyện đặc sắc, cách tạo tình huống bất ngờ giúp người đọc cảm nhận sâu sắc hơn ý nghĩa câu chuyện.
C. Kết bài
Nêu ngắn gọn cảm nhận của bản thân về truyện ngắn, rút ra bài học cho mình.
Dàn ý phân tích tác phẩm Chiếc lá cuối cùng theo nhân vật
– Giới thiệu vài nét cơ bản về tác giả O.Hen-ri: một nhà văn Mỹ chuyên viết truyện ngắn, nổi tiếng với những tác phẩm thấm đẫm tinh thần nhân đạo, tình yêu thương những con người nghèo khổ
– Chiếc lá cuối cùng là một truyện ngắn thấm đẫm tinh thần nhân văn như thế: kể lại việc làm mang đầy ý nghĩa nhân đạo của cụ Bơ-men – vẽ chiếc lá thường xuân cuối cùng để cứu sống Giôn-xi
1. Nhân vật Giôn-xi
– Giôn-xi là một họa sĩ nghèo mắc bệnh sưng phổi
– Khi bị bệnh, cô đã vô cùng tuyệt vọng:
+ Mở to cặp mắt thẫn thờ và thều thào ra lệnh
+ Suy nghĩ rằng khi chiếc lá cuối cùng rụng thì cô sẽ chết
⇒ Tinh thần suy sụp, mất hết niềm tin, nghị lực, tâm trạng buông xuôi, tuyệt vọng. (lưu ý chi tiết sử dụng từ láy)
– Thái độ của Giôn-xi khi nhìn thấy chiếc lá cuối cùng không rụng:
Tự thấy mình là hư
Muốn ăn cháo, uống nước, muốn soi gương và muốn vẽ
⇒ Tâm trạng hoàn toàn thay đổi, cô thoát khỏi cái chết, có tình yêu cuộc sống, yêu nghệ thuật
– Sự dai dẳng của chiếc lá chính là nguồn gốc hồi sinh tâm trạng của Giôn-xi
⇒ Con người cần phải có niềm tin, nghị lực để chiến thắng bệnh tật và vượt lên chính mình
2. Nhân vật Xiu
– Xiu là một cô gái có tấm lòng nhân hậu, đức hi sinh, có sự đồng cảm sâu sắc và yêu thương bạn như người thân ruột thịt:
+ Khi Giôn-xi bị bệnh: Lo lắng, luôn động viên, chăm sóc Giôn-xi
+ Xiu sợ khi chỉ còn 1 chiếc là thường xuân cuối cùng còn bám lại trên tường khiến Giôn-xi càng mất đi hi vọng sống.
– Xiu kể về cái chết của cụ Bơ-men bằng một giọng cảm động và chân thành còn có cả sự biết ơn khôn xiết
⇒ Thể hiện sự kính trọng, thương nhớ, khâm phục cụ Bơ-men
3. Nhân vật cụ Bơ-men
– Là một họa sĩ già, nghèo, chưa có thành đạt trên con đường nghệ thuật, mơ ước vẽ được kiệt tác
– Quan tâm, yêu quí các đồng nghiệp trẻ
– Là người có đức hi sinh thầm lặng cao cả, quên mình vì người khác
– Tạo ra kiệt tác chiếc lá cuối cùng để cứu lấy Giôn-xi: Khi biết tâm trạng chán nản của Giôn-xi, cụ lẳng lặng vẽ cltxcc trên tường trong đêm gió tuyết để nhen lên niềm tin, niềm hi vọng và nghị lực sống cho Giôn-xi
⇒ Chiếc lá cuối cùng mà cụ Bơ-men được tạo ra từ nghệ thuật chân chính, hướng đến con người và vì con người
– Khái quát những giá trị tiêu biểu về nội dung và nghệ thuật làm nên thành công của tác phẩm
– Câu chuyện khép lại nhưng để lại dư âm mãi trong lòng người đọc về tình yêu thương nhân loại cảm động và chân thành.
Văn mẫu phân tích truyện ngắn Chiếc lá cuối cùng của O.Henri
Bài số 1 – Thông điệp tuyệt đẹp của cuộc sống
Chiếc lá cuối cùng thuộc phần cuối của tác phẩm cùng tên của nhà văn người Mĩ O.Hen-ri. Truyện là bài ca, ca ngợi vẻ đẹp, sức mạnh tình người giúp con người vượt qua mọi khó khăn, trở ngại của cuộc sống. Đồng thời tác phẩm còn gửi gắm những thông điệp nghệ thuật ý nghĩa.
Trong tác phẩm gồm ba nhân vật chính: Giôn-xi, Xiu và cụ Bơ-men, các nhân vật này được chia làm hai tuyến chính: Giôn-xi sống trong tuyệt vọng, đếm từng chiếc lá để chờ đến lúc mình lìa đời, cụ Bơ-men và Xiu ra sức chăm sóc và giúp đỡ Giôn-xi vượt qua căn bệnh hiểm nghèo.
Giôn-xi là một cô họa sĩ nghèo sống trong một nhà trọ tồi tàn ở ngoại ô, cô sống trong cảnh nghèo khổ và bệnh tật (bệnh sưng phổi), đây không phải là căn bệnh khó chữa, nhưng cô đã mất hết niềm tin vào cuộc sống nên bệnh tình ngày càng xấu đi, cô không buồn uống thuốc, chán nản, chỉ đếm những chiếc lá trên cây thường xuân. Khi chiếc lá cuối cùng rụng xuống cũng là lúc cô lìa xa cuộc sống này. Qua một đêm mưa gió vùi dập, khi chiếc mành cửa được kéo lên, cô vẫn thấy một chiếc lá bám trên tường gạch. Đó quả là một điều khó tin vì đêm qua mưa gió, bão tuyết lớn, vậy mà chiếc lá vẫn dũng cảm treo bám trên cành cây như vậy. Chính chiếc lá cuối cùng đã làm thay đổi suy nghĩ của Giôn-xi, giúp cô lấy lại được nghị lực, niềm tin vào cuộc sống. Bởi vậy, cô đã vượt qua bệnh tật, tiếp tục mang trong mình những ước mơ, hoài bão.
Xiu là bạn cùng phòng với Giôn-xi, cũng là một họa sĩ nghèo, trong những ngày bạn ốm, Xiu đã hết lòng thương yêu, chăm sóc: nấu cháo, lời nói dịu dàng, cử chỉ ân cần dỗ dành Giôn-xi mong cho bạn lấy lại tinh thần, bệnh tật sớm qua khỏi. Trong những ngày Giôn-xi ốm, điều cô lo sợ nhất chính là mở tấm mành cửa lên và thấy chiếc lá cuối cùng đã rụng xuống. Vào đêm mưa gió, Xiu không thể ngủ được, cô lo sợ chiếc lá ngoài kia đã bị mưa gió cuốn đi và người bạn Giôn-xi sẽ rời xa mình mãi mãi. Bởi vậy, sáng hôm đó, khi nhận lệnh của Giôn-xi cô chán nản, tuyệt vọng, đầy lo lắng kéo tấm mành lên. Và cô đã vui biết nhường nào khi chiếc lá vẫn còn đó, cô nấu cháo, gọi bác sĩ đến khám bệnh cho Giôn-xi. Chính tình yêu thương, sự quan tâm chân thành của Xiu đã phần nào tiếp thêm động lực sống cho Giôn-xi.
Cụ Bơ-men chỉ xuất hiện thoáng qua trong tác phẩm, nhưng tấm lòng, sự hi sinh của cụ lại có ý nghĩa quan trọng nhất với Giôn-xi. Cụ Bơ-men là một họa sĩ già, đã ngoài sáu mươi tuổi, kiếm sống bằng cách ngồi làm mẫu vẽ cho các họa sĩ trẻ. Hơn bốn mươi năm trong nghề cụ chỉ có một khao khát tột cùng đó là vẽ được một kiệt tác. Khi biết được tâm trạng chán chường, tuyệt vọng của Giôn-xi cụ hết sức lo lắng và tìm cách cứu sống Giôn-xi. Tình yêu thương của cụ dành cho Giôn-xi thật sâu sắc và cao thượng. Trong đêm tối mưa to gió lớn cụ đã không quản gió lạnh, không lo nghĩ cho sức khỏe, tính mạng mình mà thức suốt đêm bí mật vẽ chiếc lá thường xuân cuối cùng để cứu sống Giôn-xi. Người họa sĩ già ấy đã quên mình vì người khác – một sự hi sinh thầm lặng, cao cả mà lớn lao. Chiếc lá cuối cùng của cụ xứng đáng là một kiệt tác không chỉ vì nó giống chiếc lá thật đến nỗi khiến cả Giôn-xi và Xiu không nhận ra, mà nó còn chứa đựng niềm hi vọng sống. Chiếc lá được vẽ bằng cả tài năng và tấm lòng, sự hi sinh cao thượng của cụ Bơ-men. Đồng thời kiệt tác của cụ cũng chứa đựng thông điệp nghệ thuật giàu ý nghĩa: một tác phẩm nghệ thuật thực sự là tác phẩm được tạo ra để phục vụ con người.
Tác phẩm được thuật lại bằng lối kể chuyện hấp dẫn, giàu kịch tính với những chi tiết được lựa chọn kĩ càng, đặc biệt là ở tình huống truyện đảo ngược hai lần. Giôn -xi từ chỗ tuyệt vọng, không còn niềm tin vào cuộc sống đến chỗ lấy lại niềm tin, khỏi bệnh và sống vui vẻ; cụ Bơ-men từ chỗ khỏe mạnh đến chỗ mất đi một cách đột ngột. Nghệ thuật xây dựng nhân vật cũng rất thành công. Ba nhân vật có cảnh ngộ gần gũi, nhưng mỗi người đều có tính cách riêng. Kết thúc bất ngờ, giàu ý nghĩa tạo dư âm sâu đậm trong lòng người đọc.
Với kết cấu truyện đầy kịch tính, bất ngờ tác phẩm đã cho thấy tình yêu thương cao cả có ý nghĩa vô cùng to lớn, giúp con người vượt qua mọi khó khăn, trở ngại trong cuộc đời. Ngoài ra cũng thấy được giá trị của một tác phẩm nghệ thuật chân chính sinh ra là để phục vụ, vì cuộc sống con người.
Bài số 2 – Tình yêu thương vĩ đại của người họa sĩ già
O.Hen-ri là nhà văn Mỹ nổi tiếng với những tác phẩm văn học nhẹ nhàng, sâu lắng, giàu giá trị nhân văn. Đọc những trang viết của ông người đọc có cảm giác như đang được sống trong những bức tranh được vẽ bằng ngôn từ của ông. “Chiếc lá cuối cùng” trích trong tác phẩm cùng tên của O.Hen-ri thực sự có sức ám ảnh lớn, lay động đến tâm can người đọc vì tình thương yêu cao cả vĩ đại của những con người ông khắc họa nên.
“Chiếc lá cuối cùng” có thể xem là kiệt tác để đời của nhà văn Mỹ này, ông đã tái hiện thành công hiện thực xã hội Mỹ thời bấy giờ, có những con người cùng cực, nghèo khổ, ước mơ và khát vọng vẫn còn đó nhưng bị vùi dập. Tuy nhiên đọc những trang viết của ông người đọc nhận ra sự kiên cường, tinh thần bất diệt không chịu đầu hàng số phận, và cả những người chịu hi sinh bản thân mình vì ước mơ và sự sống của người khác. Đoạn trích cùng tên “chiếc lá cuối cùng” có thể xem là đã lột tả được hết những điều đó. Một đoạn trích giàu giá trị nhân văn và nghệ thuật, xứng là là tác phẩm sống mãi trong lòng người đọc.
“Chiếc lá cuối cùng” kể về cuộc sống nghèo khổ của ba người nghệ sĩ: Giôn xi, cụ Bơ men, Xiu. Họ đều là những người tài hoa, luôn đi tìm kiếm cái đẹp và mong muốn có những tác phẩm nghệ thuật để đời. Nhưng cuộc sống khắc nghiệt, nghèo đói và bệnh tật khiến họ rơi vào hố sâu của tuyệt vọng. Giôn xi phát hiện ra mình bị mắc bệnh viêm phổi nặng, cô nằm trên giường bệnh, tuyệt vọng đếm những chiếc lá bám trên dây thường xuân ngoài tường rơi rụng, khi nào chiếc lá cuối cùng rơi đồng nghĩa với việc cô đã chết. Xiu là người bạn của Giôn xi, bất lực nhìn người bạn mình tiều tụy từng ngày. Ông cụ già Bơ men là người họa sĩ sống ở tầng dưới, cả cuộc đời ông vẫn luôn trằn trọc và khát vọng có một tác phẩm để đời, đã 40 năm rồi nhưng ông vẫn chưa làm được điều đó. Cả ba con người họ, đều chung một ước mơ, chung một số phận nhưng cuộc đời trớ trêu đều đẩy họ vào con đường cùng.
O.Hen-ri đã rất thành công khi khắc họa diễn biến tâm lý của nhân vât, đặc biệt là nghệ thuật xây dựng tình huống truyện và đảo tình huống truyện cực kỳ độc đáo. Hiếm có nhà văn nào có thể làm được điều này.
Mỗi ngày Giôn xi đều nhìn ra ngoài khung cửa sổ mà đếm lá rơi, niềm tin trong cô vơi cạn dần, hi vọng càng trở nên mong manh. Chính điều này khiến cho XIu và cụ Bơ men buồn bã “Họ sợ sệt ngó ra ngoài cửa sổ, nhìn cây thường xuân. Rồi họ nhìn nhau một lát, chẳng nói năng gì”. Sự im lặng khiến cho cả căn phòng rơi vào trạng thái mất cân bằng. Mọi thứ dường như trở nên tồi tệ hơn rất nhiều.
Hình ảnh cô gái trẻ Giôn xi vì bệnh tật mà cự tuyệt tất cả, phó mặc cho số phận, nói đúng hơn là phó mặc cho những chiếc lá vô tri vô giác ở ngoài kia. Cô đã để cho tuổi trẻ, để cho ước mơ và khát vọng của mình không còn một con đường nào để đi nữa. Cô khiến người đọc trở nên xung đột với mình, cô có đáng trách không, hay cô đáng thương. Thực ra cô là cô gái có khát vọng nhưng vì hiện thực khắc nghiệt nên mới rơi vào tình trạng này. Cô vẫn luôn có ước mơ “được vẽ vịnh Na-Plo”.
O.Hen-ri khiến người đọc hồi hộp, chờ đợi tình huống truyện tiếp theo xảy ra như thế nào. Trên dây thường xuân chỉ còn lại một chiếc lá cuối cùng, chiếc lá ấy chính là niềm hi vọng cũng là sự tuyệt vọng của Giôn xi. Gion xi thất vọng “hôm nay nó sẽ rụng thôi và cùng lúc đó em sẽ chết”. Nhưng có một tình huống bất ngờ xảy ra như một phép nhiệm màu. Đêm hôm ấy gió mưa tràn về nhưng kỳ lạ thay “chiếc lá vẫn còn đó”, bất chấp sự khắc nghiệt của thời tiết. Giôn xi cảm thấy rất khó hiểu nhưng cũng tràn đầy niềm tin. Hóa ra sau tất cả sự khắc nghiệt và khó khăn thì chiếc lá ấy vẫn còn.
Tình huống truyện đảo ngược ở cuối truyện thực sự đã khiến trái tim của một cô gái tuyệt vòng trở nên có niềm tin hơn. Nhưng sự thật tì chiếc lá cuối cùng bám lại trên tường ấy chính là kiệt tác của cụ Bơ men, cụ đã bất chấp thời tiết nắng mưa ấy làm một việc vô cùng nhân văn, tạo niềm tin và nghị lực cho chính cô gái trẻ. Chi tiết “chiếc lá cuối cùng” chính là chi tiết đắt giá, đậm chất nhân văn cũng như giàu tính nghệ thuật, mang đến cho người đọc nhiều suy nghĩ. Đây chính là bức tranh cuối cùng, là kiệt tác trong cả một đời làm họa sĩ của cụ Bơ men. Không bất kỳ ai biết được sự thật đó, chỉ sau khi cụ Bơ men ra đi thì mọi người mới bừng tỉnh. Suốt cả cuộc đời nghệ sĩ của mình thực sự cụ Bơ men đã có được kiệt tác để đời. Một kiệt tác không chỉ có giá trị nghệ thuật mà còn thấm đẫm tình người.
Tấm lòng của một con người thật đáng quý, ông hi sinh bản thân mình để tạo tin yêu và hi vọng cho người khác, khiến người khác ngưỡng mộ và trân trọng.
O.Hen-ri với cách xây dựng tình huống truyện ngược cùng cách khắc họa tâm lý nhân vật cực kỳ sâu sắc đã mang đến cho tác phẩm này một sức sống mãnh liệt nhất, đó là tình yêu thương người với người vô bờ bến.
“Chiếc lá cuối cùng” của O.Hen-ri thực sự là những trang viết ám ảnh với ngược đọc bởi tình nhân văn sâu sắc và tính nghệ thuật cực kỳ độc đáo. Với thông điệp “hãy yêu thương mọi người và không ngừng hi vọng vượt lên số phận” thì tác giả đã làm được một điều kỳ diệu và thành công nhất.
Bài số 3 – Một câu chuyện đời thường giản dị mà xiết bao cảm động
O.Hen-ri là nhà văn Mĩ, sinh năm 1862, mất năm 1910. Thuở nhỏ, vì nhà nghèo nên ông không được học hành đến nơi đến chốn. Năm mười lăm tuổi, ông đã phải thôi học, đến phụ việc tại hiệu thuốc của người chú ruột. Thời trai trẻ, ông trải qua nhiều nghề khác nhau để kiếm sống như nhân viên kế toán, thủ quỹ ngân hàng, bốc vác… O.Hen-ri sáng tác rất nhiều và phần lớn tác phẩm của ông phản ánh cuộc sống bất hạnh của tầng lớp dân nghèo. Nhiều truyện ngắn đã để lại ấn tượng khó quên trong lòng người đọc, trong đó có truyện Chiếc lá cuối cùng.
Bối cảnh của truyện là ngôi nhà trọ ba tầng cũ kĩ, tồi tàn với những căn phòng cho thuê giá rẻ trong một khu phố nhỏ ở phía Tây công viên Oa-sinh-tơn. Thời điểm xảy ra sự việc là tháng mười một, khi những cơn gió lạnh mùa đông tràn về. Hai nữ họa sĩ trẻ là Xiu và Giôn-xi thuê chung một căn phòng nhỏ trên tầng thượng sát mái. Cụ Bơ-men là một họa sĩ nghèo sống ở tầng hầm.
Giôn-xi bị sưng phổi nặng. Vì nghèo không có tiền thuốc thang nên cô buồn bã không thiết sống nữa. Mặc cho Xiu chăm sóc, động viên, Giôn-xi cứ nằm quay mặt ra phía cửa sổ, nhìn những chiếc lá thường xuân rụng dần từng chiếc một. Mỗi lần có chiếc lá rơi, cô lại cảm thấy mình gần cái chết thêm một chút. Trước khi trời tối, Giôn-xi đếm còn lại bốn chiếc lá và tự nhủ sau khi chiếc lá cuối cùng rụng nốt thì mình cũng lìa đời. Nghe Xiu kể chuyện ấy, cụ Bơ-men bực mình nghĩ rằng tại sao trên đời này lại có người muốn chết chỉ vì một cây dây leo nào đó rụng hết lá?! Rồi Xiu đưa cụ Bơ-men lên gác… Đoạn trích này tiếp nối câu chuyện trên, kể về việc vì thương Giôn-xi mà cụ Bơ-men đã thức trắng đêm để vẽ chiếc lá thường xuân lên tường. Sáng hôm sau thức giấc, Giôn-xi nhìn thấy chiếc lá cuối cùng vẫn còn bám chặt vào cây. Cô như được tiếp thêm sức mạnh và thoát qua cơn hiểm nghèo. Nhưng cũng vì vẽ chiếc lá trong đêm đông giá buốt nên cụ Bơ-men đã bị cảm lạnh rồi qua đời chi sau hai ngày. Qua đoạn trích, tác giả bày tỏ thái độ trân trọng, cảm phục trước tình yêu thương chân thành và lòng vị tha cao cả của những con người nghèo khổ.
Cụ Bơ-men là một hoạ sĩ vô danh. Suốt bốn mươi năm, cụ ấp ủ ý định sẽ vẽ một bức tranh tuyệt tác nhưng chưa bao giờ bắt đầu công việc. Giống như chị Xiu, cụ Bơ-men rất quan tâm đến tình cảnh tội nghiệp của Giôn-xi. Biết cô gái đang tuyệt vọng, muốn tìm đến cái chết để giải thoát, cụ đã nhờ chị Xiu đưa lên gác để thăm. Hai người sợ sệt ngó ra ngoài cửa sổ, nhìn cây thường xuân. Rồi họ nhìn nhau một lát, chẳng nói năng gì vì thấy những chiếc lá thường xuân đang theo nhau rụng, chỉ còn một vài chiếc. Có lẽ trong thâm tâm cả hai đều lo lắng cho số phận của Giôn-xi. Riêng cụ Bơ-men, chắc là cụ đang nghĩ đến cách vẽ chiếc lá cuối cùng để đem lại cho Giôn-xi niềm hi vọng.
Tình thương và lòng trắc ẩn đã khơi dậy trong tâm hồn cụ Bơ-men một ý tưởng sáng tạo tuyệt vời. Cụ lẳng lặng làm theo lời trái tim mách bảo, không hé răng cho ai biết ý định của mình.
Tác giả không tiết lộ ngay việc cụ Bơ-men vẽ chiếc lá trong đêm mưa tuyết ra sao mà đợi đến những dòng cuối cùng của truyện mới cho mọi người biết qua lời của chị Xiu. Cách kể truyện như thế tạo được bất ngờ và hứng thú cho người đọc.
Chiếc lá cụ Bơ-men vẽ lên bức tường gạch đối diện với cửa sổ căn gác nhỏ của Giôn-xi đúng là một kiệt tác vì trước hết trông nó giống y như thật : Ở gần cuống lá còn giữ màu xanh sẫm, nhưng với rìa lá hình răng cưa đã nhuốm màu vàng úa, chiếc lá vẫn dũng cảm treo bám vào cành cách mặt đất chừng hai mươi bộ, khiến Giôn-xi tưởng đấy chính là chiếc lá cuối cùng. Quan trọng hơn cả là chiếc lá do cụ Bơ-men vẽ đã đem lại sự sống cho Giôn-xi. Chiếc lá không phải chỉ được vẽ bằng bút lông, bột màu, mà bằng cả tình cảm chân thành và lòng vị tha cùng đức hy sinh cao cả của cụ Bơ-men. Người hoạ sĩ già đã quên cả tuổi tác lẫn sức khỏe của mình để cố gắng nhen nhóm lại hi vọng sống trong lòng cô gái trẻ đáng thương.
Tình thương yêu của Xiu đối với Giôn-xi biểu hiện qua thái độ quan tâm, chăm sóc và động viên người bệnh và qua nỗi lo sợ khi thấy chị còn lác đác mấy chiếc lá thường xuân bám lại trên tường. Chị Xiu luôn ở bên cạnh Giôn-xi và sẵn sàng chiều theo ý muốn của bạn.
Chị Xiu không biết ý định của cụ Bơ-men là sẽ vẽ chiếc lá vào đúng chỗ chiếc lá cuối cùng vừa rụng nốt trong đêm. Cho nên khi Giôn-xi nhờ kéo mành lên, Xiu đã làm theo với tâm trạng lo lắng cực độ: Em thân yêu, thân yêu! Xiu nói, cúi khuôn mặt hốc hác xuống gần gối, “Em hãy nghĩ đến chị, nếu em không còn muốn nghĩ đến mình nữa. Chị sẽ làm gì đây?”.
Khi chiếc mành được kéo lên, từ trong phòng đã có thể nhìn rõ cảnh vật bên ngoài thì chính chị Xiu cũng ngạc nhiên bởi không ngờ chiếc lá cuối cùng vẫn còn bám chặt vào cành sau một đêm mưa gió phũ phàng. Chị không hề biết đấy chỉ là chiếc lá vẽ và tâm trạng lo lắng vẫn đeo đẳng chị cho tới khi biết được sự thật.
Hôm sau, khi trời vừa hửng sáng thì Giôn-xi lại ra lệnh kéo mành lên. Chiếc lá thường xuân vẫn còn đó.
Ngắm chiếc lá cuối cùng, trong lòng Giôn-xi bất chợt rộn lên ý nghĩ yêu đời và ham sống. Giôn-xi nằm nhìn chiếc lá hồi lâu. Rồi cô gọi Xiu đang quấy món cháo gà trên lò hơi đốt.
“Em thật là một con bé hư, chị Xiu thân yêu ơi!”, Giôn-xi nói. “Có một cái gì đấy đã làm cho chiếc lá cuối cùng vẫn còn đó để cho em thấy rằng mình đã tệ như thế nào. Muốn chết là một tội. Giờ thì chị có thể cho em xin tí cháo và chút sữa pha ít rượu vang đỏ và – khoan – đưa cho em chiếc gương tay trước đã, rồi xếp mấy chiếc gối lại quanh em, để em ngồi dậy xem chị nấu nướng”.
Chiếc lá cuối cùng đã thắp sáng trong cô những ước mơ và niềm hy vọng. Cô vui vẻ bày tỏ nguyện vọng của mình: Chị Xiu thân yêu ơi, một ngày nào đó em hi vọng sẽ được vẽ vịnh Na-plơ”.
Đọc đến đoạn này, người đọc cũng có tâm trạng căng thẳng, hồi hộp giống như tâm trạng của chị Xiu khi hai lần Giôn-xi bảo kéo mành lên. Tối hôm trước, dây thường xuân chỉ còn một chiếc lá. Nếu sau đêm mưa tuyết, chiếc lá ấy rụng nốt thì Giôn-xi sẽ ra sao? Làm sao để chiếc lá cuối cùng ấy vẫn còn?! Tâm trạng lo lắng của Xiu chi diễn ra ở lần kéo mành đầu tiên, vì ngày hôm đó, chắc cô đã biết chuyện cụ Bơ-men làm gì trong đêm mưa tuyết. Còn đối với Giôn-xi, khi nhờ Xiu kéo mành lên, chắc là cô thản nhiên đón nhận cái chết, nếu chẳng còn thấy chiếc lá nào. Nhưng lạ lùng thay, chiếc lá vẫn còn nguyên đó. Ngắm chiếc lá cuối cùng, như có phép màu kì diệu, sức sống đã trở lại với Giôn-xi. Hôm sau, bác sĩ bảo Xiu : “Cô ấy khỏi nguy hiểm rồi… Giờ chỉ còn việc bồi dưỡng và chăm nom – thế thôi”.
Động lực thúc đẩy mạnh mẽ sự hồi sinh của Giôn-xi chính là chiếc lá cuối cùng (cô không biết đấy là chiếc lá vẽ). Tuy bé nhỏ, mong manh nhưng nó đã gan góc chống chọi với gió mưa, buốt giá, cố bám chặt lấy thân cây. Điều đó trái ngược hẳn với thái độ tiêu cực, yếu đuối, muốn tìm đến cái chết của Giôn-xi. Cô ngẫm nghĩ, so sánh và xấu hổ, thấy mình thật tệ, không bằng chiếc lá thường xuân bé nhỏ.
Nhà văn kết thúc câu chuyện bằng đoạn văn chân thực và cảm động:
Và buổi chiều hôm đó, Xiu tới bên giường Giôn-xi nằm, thấy Giôn-xi đang vui vẻ đan một chiếc khăn choàng len màu xanh thẫm , chị ôm lấy cả người Giôn-xi lẫn những chiếc gối.
Chị có chuyện này muốn nói với em, con chuột bạch của chị, cô nói, “Cụ Bơ-men đã chết vì sưng phổi hôm nay ở bệnh viện rồi. Cụ ốm chỉ có hai ngày. Buổi sáng ngày thứ nhất, bác gác cổng thấy cụ ốm nặng trong căn phòng của cụ ở tầng dưới. Giày và áo quần của cụ ướt sũng và lạnh buốt. Chẳng ai hình dung nổi cụ đã ở đâu trong một đêm khủng khiếp như thế. Nhưng rồi người ta tìm thấy một chiếc đèn bão vẫn còn thắp sáng và một chiếc thang đã bị lôi ra khỏi chỗ để của nó, và vài chiếc bút lông rơi vung vãi, và một bảng pha màu có màu xanh và màu vàng trộn lẫn với nhau, và – em thân yêu ơi, em hãy nhìn ra ngoài cửa sổ, nhìn chiếc lá thường xuân cuối cùng ở trên tường. Em có lấy làm lạ tại sao chẳng bao giờ nó rung rinh hoặc lay động khi gió thổi không? Ồ, em thân yêu, đó chính là kiệt tác của cụ Bơ-men, cụ vẽ nó ở đấy vào cái đêm mà chiếc lá cuối cùng đã rụng”:
Lời kết thúc này là vừa đủ, không cần phải kể thêm về phản ứng của Giôn-xi, do đó mà dư âm của câu chuyện lắng đọng trong lòng người đọc và gây xúc động thấm thía.
Mở đầu đoạn trích, Giôn-xi sống trong đau buồn, tuyệt vọng, ngày càng tiến dần đến cái chết khiến mọi người xung quanh thương cảm. Nhưng lúc gần kết thúc thì Giôn-xi đã thoát khỏi cơn nguy hiểm, hồi phục rất nhanh và yêu đời trở lại. Mọi người thở phào, trút được gánh nặng lo âu.
Chiếc lá cuối cùng là câu chuyện đời thường giản dị mà xiết bao cảm động. Tình thương yêu giữa người với người đã đem lại giá trị lâu dài cho tác phẩm và vinh quang cho tôn tuổi nhà văn O.Hen-ri. Ngoài ra, tác phẩm còn chứa đựng một quan điểm đúng đắn về mục đích của sáng tạo nghệ thuật: Nghệ thuật đích thực trước hết phải phục vụ con người và cuộc sống.
-/-
Chiếc Lá Cuối Cùng O’Henry: Tóm Tắt, Phân Tích Và Soạn Bài
Đôi nét về nhà văn O’henry
Được biết đến là nhà văn nổi tiếng Mỹ với trường phái nghệ thuật vị nhân sinh, O’henry là tác giả của những tác phẩm nhẹ nhàng, sâu lắng, đầy tinh tế và chứa đựng nhiều giá trị nhân văn. Đọc những trang viết của O’henry, chúng ta như bước vào một thế giới giàu xúc cảm và chứa đựng nhiều yêu thương. Nhà văn Mỹ O’henry sinh năm 1862 và mất năm 1910. Cả quãng đời nghệ thuật của mình, ông luôn hết lòng cống hiến cho từng con chữ…
Sinh ra và lớn lên trong một gia đình có hoàn cảnh khó khăn, sự nghèo nàn thiếu thốn đã khiến ông không được học hết chương trình. Khi ông mười lăm tuổi, ông đến phụ tại hiệu thuộc của một người chú và chính thức thôi học. Tuổi trẻ, ông phải trải qua nhiều sóng gió vất vả với nhiều nghề khác nhau, từ bốc vác, nhân viên kế toán đến thủ quỹ ngân hàng…
Cũng chỉnh bởi lớn lên trong hoàn cảnh đó, mà nhà văn luôn hướng ngòi bút của mình, dành sự thương cảm và sự yêu mến đối với tầng lớp dân nghèo. Tác giả O’henry đã khuất bóng cuộc đời đã quá lâu, nhưng những giá trị tinh thần và vẻ đẹp từ nghệ thuật của ông mãi đọng lại trong tâm trí bạn đọc nhiều thế hệ. Sự nghiệp nghệ thuật của ông dù không đồ sộ như M.Gorđki và L.Tônxlôi, nhưng các tác phẩm ấy đều mang giá trị to lớn.
Tác phẩm Chiếc lá cuối cùng O’henry
Chiếc lá cuối cùng O’henry là tác phẩm được trích trong tác phẩm cùng tên của tác giả. Đây là một tác phẩm kiệt tác của ông, có sức lay động và ám ảnh lớn đến tâm hồn bạn đọc bởi tình yêu thương và cảm thông vĩ đại từ những nhân vật mà tác giả khắc họa lên.
Tác phẩm Chiếc lá cuối cùng O’henry đã tái hiện một cách thành công và chân thực nhất về một đất nước Mỹ thời bấy giờ. Một xã hội Mỹ mà vẫn luôn tồn tại những con người nghèo khổ cùng cực, tuy nhiên trong họ vẫn nhen nhóm lên niềm tin của khát vọng và mơ ước. Trong tác phẩm ấy, có những con người chịu hi sinh bản thân mình vì ước mơ về sự sống của người khác. Bên cạnh đó, Chiếc lá cuối cùng O’henry cũng tô đậm lên hình ảnh của con người với sự kiên cường, với tinh thần bất diệt không chịu đầu hàng số phận.
Đoạn trích trong tác phẩm cùng tên – Chiếc lá cuối cùng O’henry kể về cuộc sống vất vả gian khổ của ba người nghệ sĩ, đó là cụ Bơ-men, Giôn xi và Xiu. Họ đều là những người giàu tình thần yêu thương, luôn cố gắng cống hiến những tinh hoa cho nghệ thuật. Họ cũng là những người luôn đi kiếm cái đẹp và phấn đấu để có những tác phẩm để đời.
Bối cảnh của tác phẩm Chiếc lá cuối cùng O’henry là tại một căn nhà trọ ba tầng tồi tàn và cũ kĩ với những căn phòng giá rẻ ở phía Tây của công viên Oa-sinh-tơn. Khi đó là vào tháng mười một, khi những cơn gió lạnh mùa đông tràn về. Ông cụ già Bơ men sống tại tầng hầm, còn hai cô họa sĩ trẻ Xiu và Giôn xi thuê một căn phòng nhỏ tại tầng thương sát mái.
Thực tại cuộc sống gian khó và nghèo khổ đã phần nào bóp nghẹn cái ước mơ giản đơn ấy. Khó khăn, bệnh tật và đói nghèo đã khiến họ nhiều lần rơi vào hố sâu của sự tuyệt vọng, tưởng chừng gần như bỏ cuộc. Sau khi phát hiện ra mình bị mắc chứng viêm phổi nặng, Giôn xi nằm trên giường và đếm từng chiếc lá cuối cùng bám trên dây thường xuân trong tuyệt vọng. Khi chiếc lá cuối cùng rời cành có nghĩa cô sẽ chết.
Sự sống lay lắt của Giôn xi đếm từng ngày trong sự mỏi mòn những chiếc lá đừng rời xa cành. Mỗi ngày trôi qua, cô đều nhìn ra khung cửa sổ mà đếm lá rơi, niềm tin cũng vì thế vơi cạn dần, mong manh hy vọng. Điều này khiến cho cụ Bơ men và Xiu vô cùng buồn bã “Họ sợ sệt ngó ra cửa sổ… rồi họ nhìn nhau chẳng nói năng gì”
Xiu cảm thấy đau lòng, bất lực nhìn người bạn của mình ngày thêm tiều tụy xơ xác. Ông cụ già Bơ men sống tại tầng dưới vẫn luôn khát khao đi tìm nghệ thuật chân chính, mong ước có một kiệt tác để đời. Tuy vậy, đã ngoài 40 năm rồi mà ông vẫn chưa làm được điều này. Vì thương Giôn xi, ông cụ già Bơ men đã thức trắng cả đêm để tạo nên một chiếc lá cuối cùng o’henry…
Cũng chỉ vì chiếc lá trong đêm ấy, cụ già Bơ men đã cảm lạnh và qua đời sau đó hai ngày. Ấy vậy mà giá trị của tác phẩm chiếc lá bất tử ấy đã tiếp thêm sức mạnh mãnh liệt về sự sống cho cô Giôn xi. Sáng hôm sau thức giấc, khi thấy chiếc lá cuối cùng vẫn còn, Giôn xi như được tiếp thêm nguồn lực tinh thần và thoát qua cơn bệnh tật hiểm nghèo.
Ba nhân vật chính trong Chiếc lá cuối cùng O’henry đều là những con người theo đuổi nghệ thuật nhưng cuộc sống vô cùng nghèo đói vất vả. Chẳng may Giôn xi bị sưng phổi nặng. Sự sống mong manh của cô khiến mọi người xung quanh lo lắng, điều đó cũng không ngoại trừ Xiu và cụ già Bơ men.
Vì nghèo khó không có tiền thuốc thang để chữa trị, Giôn xi thoi thóp và buồn bã không thiết sống nữa. Mặc cho những lời động viên an ủi của mọi người, kể cả Xiu đi nữa thì Giôn Xi vẫn nằm quay mặt ra cửa sổ và đếm từng chiếc lá thường xuân cuối cùng còn xót lại khi cái lạnh tê buốt tràn về. Vì vậy, cứ mỗi chiếc lá rời cành, cô lại thấy sự sống ngày thêm mong manh…
Giôn xi đã đếm được còn lại bốn chiếc lá trước khi trời tối và tự nhủ với bản thân rằng khi chiếc lá cuối cùng không còn nữa thì cái chết cũng sẽ đến với cô. Khi nghe Xiu kể lại tâm tình của Giôn xi, ông cụ già Bơ men đã tỏ ra bực mình nghĩ sao lại có người ngu ngốc khi nghĩ đến mình sẽ chết chỉ vì những chiếc lá thường xuân cuối cùng lìa cành.
Giôn xi để cho những khát khao về nghệ thuật, cho những hoài bão ước mơ, cho tuổi trẻ của mình không còn lối thoát nào nữa, chỉ mong manh và dễ vỡ, dễ xa cách như những chiếc lá. Cô gái ấy như trở nên xung đột mâu thuẫn với chính bản thân mình. Và ở đây, nhà văn O’henry cũng để cho người đọc phải đấu tranh tư tưởng về một cô Giôn xi đúng nghĩa. Cô đáng thương hay là đáng trách?…
Tác giả đã để cho chúng ta hồi hộp theo từng chi tiết và cốt truyện cũng vì thế mà trở nên hấp dẫn hơn. Vậy là trên cây thường xuân chỉ còn lại một chiếc lá cuối cùng. Giôn xi thất vọng mà tự nói với lòng mình “hôm nay nó sẽ rụng thôi…”. Ấy vậy mà, như một điều kì diệu của tạo hóa, đêm hôm qua mưa gió lạnh lẽo là vậy, thời tiết khắc nghiệt là thế mà sáng nay tỉnh dậy, Giôn xi đã vô cùng ngạc nhiên vì chiếc lá ấy vẫn còn, vẫn duy trì sự sống.
Mặc dù cảm thấy khó hiểu, nhưng cũng chính vì sự sống bất diệt của chiếc lá mà cô tràn đầy niềm tin hơn về sự sống của chính bản thân mình. Sau tất cả những nghèo khổ, những cực khổ, những khắc nghiệt thì chiếc lá vẫn còn như một minh chứng về sự sống sẽ không lụi tàn khi tâm hồn chúng ta rộng mở.
Trái tim nhỏ bé tha thiết yêu nghệ thuật của cô gái mắc bạo bệnh ấy, như tìm được một điểm tựa, một chỗ dựa vững chắc về tinh thần. Tình huống truyện đảo ngược ở phần cuối đoạn trích Chiếc lá cuối cùng O’henry khiến một cô gái dường như đã tuyệt vọng đã trở nên có niềm tin và khát khao sự sống.
Chiếc lá tuyệt vời ấy của sự sống chính là kiệt tác của ông cụ già Bơ men. Cụ chính là một con người với ước mơ cống hiến cho nghệ thuật, muốn tạo một kiệt tác cho cuộc đời, muốn tiếp thêm sức mạnh tinh thần cho những con người trẻ. Dù đêm lạnh buốt giá, dù cái sự khắc nghiệt trớ trêu của thời tiết cũng không khiến ông cụ già Bơ men nản chí.
Nguyện lấy thân mình, nguyện hi sinh cơ thể già yếu của bản thân để đêm lại sức sống cho người khác – đó chính là vẻ đẹp đáng ngợi ca, trân trọng và nâng niu ở ông cụ già Bơ men. Đây là một hành động thật cao cả và giày giá trị nhân văn. Có thể nói, hình ảnh chiếc lá cuối cùng o’henry là một chi tiết đắt giá đã đem đến cho chúng ta nhiều nghĩ suy. Bất kì ai cũng không biết được sự thật nguồn gốc của chiếc lá thần kì ấy cho đến khi sự ra đi đột ngột của công cụ già Bơ men.
Vậy là, nhờ có chiếc lá bình an ấy mà Giôn xi đã được tiếp thêm sự sống và niềm tin, đồng thời ông cụ già Bơ men cũng đã để lại cho đời mình một kiệt tác không chỉ về giàu giá trị nghệ thuật mà còn thấm được tình yêu thương giữa những con người. Chiếc lá cuối cùng O’henry đã tạo nên thực sự đã tạo nên nhiều suy nghĩ và sự ám ảnh bởi tính nghệ thuật độc đạo và tính nhân văn sâu sắc.
Nghệ thuật đảo truyện độc đáo kết hợp với khả năng phân tích tâm lý nhân vật khiến tác phẩm Chiếc lá cuối cùng O’henry tạo nên là một bản tình ca thấm đượm tình người cao đẹp. Đầu truyền là hình ảnh Giôn xi trong tuyệt vọng đau buồn vì bệnh tật và ngày một tiến gần cái chết. Thế nhưng khi cận kề tử thần thì Giôn xi lại vượt qua một cách nể phục. Trái lại, ông cụ già Bơ men đang khỏe mạnh thì chỉ sau hai đêm đã lìa xa cõi đời. Sự ra đi của cụ khiến mọi người rất ngạc nhiên và tò mò.
Số phận của họ như đang hoán đổi cho nhau. Giôn xi mắc bạo bệnh sưng phổi nặng, cụ già Bơ men lại ra đi… Chiếc lá cuối cùng vẫn kiên cường bám trụ mặc cho thời tiết khắc nghiệt đến bao nhiêu đi chăng nữa. Gần cuống lá vẫn giữ màu xanh sẫm, rìa lá hình răng cưa đang dần úa vàng. Tác giả đã sử dụng thật tài tình thủ thuật vừa tương đồng vừa tương phản để tạo nên sức hấp dẫn cho câu truyện.
Có thể nói, chiếc lá cuối cùng ấy thật đẹp biết bao. Nó không chỉ được tên lên bằng bút lông và bột màu, mà còn bằng cả tinh thần nhân văn cao đẹp, là tình yêu thương cao thượng mà cụ già Bơ men dành cho cô gái trẻ Giôn xi.
Chiếc lá cuối cùng O’henry đã tạo nên quả thật là một câu chuyên vô cùng cảm động. Tình yêu thương và sự hi sinh giữa những con người đã tạo nên giá trị lâu dài và vĩnh hằng cho tác phẩm. Qua tác phẩm này, nhà văn cũng khéo léo gửi đến người đọc bức thông điệp “Nghệ thuật đích thực thì trước hết phải phục vụ con người và cuộc sống”
Cập nhật thông tin chi tiết về Giáo Án Ngữ Văn 8 Tiết 29, 30: Chiếc Lá Cuối Cùng (O. Henry) trên website Englishhouse.edu.vn. Hy vọng nội dung bài viết sẽ đáp ứng được nhu cầu của bạn, chúng tôi sẽ thường xuyên cập nhật mới nội dung để bạn nhận được thông tin nhanh chóng và chính xác nhất. Chúc bạn một ngày tốt lành!