Bạn đang xem bài viết Giáo Án Ngữ Văn 10: Chiến Thắng Mtao được cập nhật mới nhất tháng 9 năm 2023 trên website Englishhouse.edu.vn. Hy vọng những thông tin mà chúng tôi đã chia sẻ là hữu ích với bạn. Nếu nội dung hay, ý nghĩa bạn hãy chia sẻ với bạn bè của mình và luôn theo dõi, ủng hộ chúng tôi để cập nhật những thông tin mới nhất.
Tuần lễ thứ : 01. Tiết thứ : 1 – 2. CHIẾN THẮNG MTAO – MXÂY (Trích Đăm Săn – sử thi Tây Nguyên) A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT Giúp HS: Nắm được đặc điểm nghệ thuật xây dựng nhân vật anh hùng, sử thi, nghệ thuật miêu tả và sử dụng ngôn từ của sử thi. Nhận thức được lẽ sống, niềm vui của mỗi người chỉ có được trong cuộc đấu tranh vì danh dự, hạnh phúc cho mọi người. B. PHƯƠNG TIỆN THỰC HIỆN Sách giáo khoa Ngữ văn 10 – tập 1. Sách giáo viên Ngữ văn 10 – tập 1. Thiết kế dạy học Ngữ văn 10 – tập 1. Thiết kế bài giảng Ngữ văn 10 – tập 1. Giới thiệu giáo án Ngữ văn 10 – tập 1. C. CÁCH THỨC TIẾN HÀNH D. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY Ổn định lớp Kiểm tra bài cũ Trình bày những đặc trưng cơ bản của văn học dân gian? Trình bày các giá trị của văn học dân gian? Nêu hệ thống thể loại của văn học dân gian? Cho ví dụ một vài thể loại? Bài mới Tây Nguyên không chỉ có cồng chiêng mà còn rất nổi tiếng với những trường ca sử thi anh hùng. Trong Các dân tộc thiểu số ở nước ta đã được Tổ chức văn hoá thế giới UNESCO công nhận Di sản cồng chiêng là di sản văn hóa thế gới. Nhưng số đó, tiêu biểu là đoạn trích mà chúng ta sắp tìm hiểu HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS NỘI DUNG èGV gọi học sinh đọc phần Tiểu dẫn ở SGK. Nhắc lại định nghĩa về sử thi? Sử thi là thể loại của dân tộc nào? Có mấy loại sử thi? Nêu định nghĩa về từng thể loại? Theo em, tác phẩm sử thi được diễn xướng như thế nào? èGV cho học sinh gach chân các ý chính tóm tắt sử thi Đăm Săn àNói thêm về ý nghĩa cái chết của nhân vật Đăm Săn èGV phân công học sinh lần lượt đọc phân vai đoạn trích: vai Đăm Săn, Mtao Mxây và người dẫn chuyện àNhận xét cách đọc của học sinh Căn cứ vào nội dung tóm tắt của tác phẩm, em hãy nêu vị trí đoạn trích? Bố cục đoạn trích? Theo em, trận đánh diễn ra qua những chặng nào? Tại sao Đăm Săn khiêu chiến? Thái độ của hai bên như thế nào ? Vào cuộc chiến ta luôn thấy có sự đối lập giữa Đăm Săn và Mtao Mxây.Vậy sự đối lập đó cụ thể như thế nào? Em có suy nghĩ gì về vai trò của thần linh trong cuộc chiến này? à chỉ là phù trợ, quyết định chiến thắng là Đăm Săn Nhận xét về hình tượng Đăm Săn qua cuộc đọ sức? Ý nghĩa cuộc chiến? Khi Đăm Săn kêu gọi, dân làng Mtao Mxây có thái độ như thế nào? Lời đáp lời đó cho em biết được suy nghĩ gì của dân làng? Mỗi lần đối đáp có sự khác nhau, biến đổi, phát triển. Điều này khẳng định điều gì? Cảnh mọi người theo Đăm Săn trở về được mô tả như thế nào? Những chi tiết trên đã thể hiện quan niệm gì của người Ê-đê về người anh hùng? Khi Đăm Săn chiến thắng trở về, dân làng của chàng có thái độ như thế nào? Còn các tù trưởng xung quanh có thái độ như thế nào? Vì sao đoạn cuối, tác giả dân gian không miêu tả cảnh chết chóc mà tả cảnh ăn mưng chiến thắng? Hình tượng người anh hùng Đăm Săn trong buổi ăn mừng chiến thắng được miêu tả như thế nào? Nêu lên những chi tiết đó? Trong đoạn trích, tác giả dân gian sử dụng nhiều nhất là nghệ thuật gì? Các hình ảnh, sự vật được đem ra làm chuẩn so sánh được lấy từ đâu? Những hình ảnh này diễn tả điều gì? èGV hướng dẫn HS tổng kết về nội dung và nghệ thuật I. Tìm hiểu chung 1. Sử thi – Định nghĩa. (SGK, trang ) – Gồm 2 loại: + Sử thi thần thoại + Sử thi anh hùng – Hình thức diễn xướng: một người vừa kể, vừa hát, vừa diễn tất cả các vai. 2. Tóm tắt tác phẩm: SGK 3. Đoạn trích a. Vị trí đoạn trích: Thuộc phần giữa tác phẩm b. Bố cục: 3 Phần – Trận đánh của hai tù trưởng. – Đăm Săn cùng các nô lệ trở về sau chiến thắng. – Cảnh ăn mừng chiến thắng. II. Đọc – hiểu văn bản 1. Hình tượng Đăm Săn trong trận chiến vứi Mtao Mxây Đăm Săn khiêu chiến Mtao Mxây run sợ Khi vào cuộc chiến: – Hiệp một: + Trong khi Mtao Mxây múa khiên trước, Đăm Săn vẫn giữ thái độ bình tĩnh, thản nhiên à Điều này thể hiện bản lĩnh của chàng. + Mtao Mxây đã lộ rõ sự kém cõi nhưng vẫn nói những lời huênh hoang. – Hiệp hai: + Đăm Săn múa khiên làm cho Mtao Mxây hốt hoảng trốn chạy với bước cao bước thấp àThể hiện sức mạnh của Đăm Săn và sự yếu sức của Mtao Mxây. + Mtao Mxây cầu cứu Hơ Nhị quăng cho miếng trầu à càng yếu sức + Đăm Săn cướp được miếng trầu à sức chàng tăng lên. – Hiệp ba: + Đăm Săn múa dũng mãnh và đuổi theo Mtao Mxây + Đăm Săn đâm trúng Mtao Mxây nhưng không thủng được áo hắn. Chàng phải cầu cứu thần linh – Hiệp bốn: + Đăm Săn được thần linh giúp sức + Chàng đuổi theo và giết chết kẻ thù. èVới lối mô tả song hành, lối so sánh phóng đại, Đăm Săn hơn hẳn Mtao Mxây về cả tài năng, sức lực, phẩm chất và phong độ. Đòi vợ chỉ là cái cớ, cao hơn chính là mở mang bờ cõi, làm nổi uy danh cộng đồngàĐăm Săn là một nhân vật anh hùng sử thi đích thực 2. Thái độ của mọi người đối với chiến thắng của Đăm Săn a. Dân làng Mtao Mxây – Ba lần Đăm Săn kêu gọi thì cả ba lần mọi người đều hưởng ứng (số 3 tượng trưng cho số nhiều):“Không đi sao được, tù trưởng chúng tôi đã chết, lúa chúng tôi đã mục, chúng tôi còn ở với ai” à Họ nhất trí xem Đăm Săn là tù trưởng, là anh hùng của họ. – Mỗi lần đối đáp có sự khác nhau, biến đổi, phát triển à Qua ba lần hỏi – đáp, lòng trung thành tuyệt đối của mọi nô lệ đối với Đăm Săn ngày càng được tô đậm – Mọi người cùng ra về theo Đăm Săn đông vui như đi hội: “Đoàn người đông như bầy cà tông, đặc như bầy thiêu thân, ùn ùn như kiến như mối” – Ý nghĩa: + Thể hiện sự thống nhất cao độ giữa quyền lợi, khát vọng của cá nhân anh hùng đối với cộng đồng, bộ tộc. + Thể hiện lòng yêu mến, sự tuân phục của tập thể cộng đồng đối cá nhân anh hùng à Đây cũng là biểu hiện của ý thức dân tộc b. Thái độ của dân làng Đăm Săn – Hân hoan chào đón người anh hùng chiến thắng trở về – Đồng lòng hưởng ứng lời kêu gọi của tù trưởng: mở tiệc ăn mừng chiến thắng à phấn khởi, vui mừng, tự hào c. Thái độ của các tù trưởng xung quanh – “nhà Đăm Săn các vị tù trưởng đều từ phương xa đến” – Kéo đến ăn mừng chiến thắng của Đăm Săn như ăn mừng chiến thắng của chính mình à Người anh hùng được toàn thể cộng đồng suy tôn tuyệt đối. 3. Cảnh ăn mừng chiến thắng Hình ảnh Đăm Săn được miêu tả hoà vào với lũ làng trong niềm vui chiến thắng: Đông vui nhộn nhịp Ăn mừng hoành tráng Đăm Săn hiện lên ngoài vẻ đẹp hình thể còn là sức mạnh uy vũ, vô biên trong con mắt ngưỡng mộ của lũ làng à Cách miêu tả phóng đại tạo ấn tượng với độc giả 4. Đặc sắc nghệ thuật Nghệ thuật so sánh, phóng đại: + So sánh tương đồng: như lốc gào, như những vệt sao băng + So sánh tăng cấp: ● đoạn tả cảnh Đăm Săn múa khiên ● đoạn tả cảnh đoàn người đông đảo: “Tôi tớ cõng nước” ● Đoạn mô tả thân hình lực lưỡng của Đăm Săn: “Bắp chân xà dọc” + So sánh tương phản: tả cảnh múa khiên của Đăm Săn và Mtao Mxây – Các hình ảnh, sự vật được đem ra làm chuẩn so sánh được lấy từ thế giới thiên nhỉên, từ vũ trụ bao la à Đề cao tầm vóc lớn lao của người anh hùng, khát vọng không có giới hạn của cộng đồng Ê-đê về một tương lai hùng mạnh, thịnh vượng III. Tổng kết: ( Ghi nhớ – SGK.) 4. Củng cố So sánh hai tù trưởng về thái độ, phẩm chất, tài năng, hành động trong cảnh đánh nhau? Nhận xét về từng nhân vật? Thái độ của mọi người đối với chiến thắng của Đăm Săn là gì? Qua đó nói lên được nguyện vọng gì của cộng đồng? Cảnh ăn mừng chiến thắng thể hiện những khát vọng gì của cộng đồng? Những đặc sắc về nghệ thuật trong đoạn trích? 5. Dặn dò – Học thuộc Ghi nhớ, các nội dung chính của bài học. – Trả lời các câu hỏi ở phần Luyện tập. – Soạn bài mới: Truyện An Dương Vương và Mị Châu – Trọng Thuỷ. Câu hỏi chuẩn bị – Nêu định nghĩa và đặc điểm của thể loại truyền thuyết? – Đọc và xác định bố cục, tóm tắt câu chuyện? – Thái độ, tình cảm của nhân dân đối với từng nhân vật là gì qua những chi tiết đó? – Những đặc sắc về nghệ thuật của câu chuyện? RÚT KINH NGHIỆM SAU TIẾT DẠY
Soạn Bài Lớp 10: Chiến Thắng Mtao
Soạn bài lớp 10: Chiến thắng Mtao-Mxây
Soạn bài môn Ngữ văn lớp 10 học kì I
Soạn bài: Chiến thắng Mtao-Mxâyđược VnDoc sưu tầm và giới thiệu với các bạn để tham khảo về khái niệm của sử thi cũng như hiểu rõ nội dung và tính nghệ thuật được truyền tải trong Chiến thắng Mtao – Mxây được trích trong Đăm Săn sử thi của Tây Nguyên giúp học tập tốt môn Ngữ Văn lớp 10 chuẩn bị cho bài giảng của học kỳ mới sắp tới đây của mình.
Soạn bài lớp 10: Văn bảnSoạn bài lớp 10: Tổng quan văn học Việt Nam
CHIẾN THẮNG MTAO MXÂY(Trích Đăm Săn – Sử thi Tây Nguyên) I. KIẾN THỨC CƠ BẢN 1. Về khái niệm sử thi
Sử thi là những tác phẩm tự sự dân gian có quy mô lớn, sử dụng ngôn ngữ có vần, nhịp, xây dựng những hình tượng nghệ thuật hoành tráng, hào hùng để kể về một hay nhiều biến cố lớn diễn ra trong đời sống cộng đồng của cư dân thời cổ đại.
Có hai tiểu loại sử thi dân gian:
Sử thi thần thoại là loại sử thi kể về sự hình thành thế giới, sự ra đời của muôn loài, sự hình thành các dân tộc, các vùng cư trú thời cổ đại của họ hoặc cũng có khi kể về sự xuất hiện nền văn minh buổi đầu. Ở nước ta có một số bộ sử thi tiêu biểu cho tiểu loại này như: Đẻ đất đẻ nước (Mường), Ẳm ệt luông (Thái), Cây nêu thần (Mơ-nông),….
Sử thi anh hùng là những câu chuyện kể về cuộc đời và những chiến công hiển hách của người anh hùng – người đại diện cao nhất cho sự giàu có, quyền lực, sức mạnh và ước mơ của cộng đồng người thời cổ đại. Các tác phẩm tiêu biểu trong tiểu loại này là: Đam Săn, Đăm Di, Xing Nhã, Khinh Dú (Ê- đê); Đam Noi (Ba- na),…. Trong số những tác phẩm này thì tác phẩm được biết đến rộng rãi và nổi tiếng hơn cả là sử thi Đam Săn.
2. Về đoạn trích Chiến thắng Mtao Mxây
Đoạn trích Chiến thắng Mtao Mxây thuộc phần giữa của tác phẩm: Sau khi về làm chồng hai chị em tù trưởng Hơ Nhị và Hơ Bhị, Đam Săn trở nên một tù trưởng giàu có và uy danh lừng lẫy. Các tù trưởng Kên Kên(Mtao Grứ) và tù trưởng Sắt (Mtao Mxây) lừa lúc Đam Săn cùng các nô lệ lên rẫy, ra sông lao động sản xuất đã kéo người tới cướp phá buôn làng của chàng và bắt Hơ Nhị về làm vợ. Cả hai lần ấy Đam Săn đều tổ chức đánh trả và chiến thắng, vừa cứu được vợ lại vừa sáp nhập được đất đai, của cải của kẻ địch khiến cho oai danh của chàng càng lừng lẫy, bộ tộc càng giàu có và đông đúc hơn.
Đoạn trích ngợi ca cuộc chiến đấu của Đam Săn. Đó là cuộc chiến đấu vì danh dự, vì hạnh phúc gia đình và hơn nữa vì cuộc sống bình yên và sự phồn vinh của thị tộc. Đoạn trích này tiêu biểu cho những đặc trưng của thể loại sử thi anh hùng.
II. RÈN KĨ NĂNG 1. Tóm tắt diễn biến trận đánh theo đúng trật tự của các tình tiết và sự kiện
a) Đam Săn đến nhà Mtao Mxây khiêu chiến nhưng Mtao Mxây còn bỡn cợt chàng mà chưa chịu giao chiến ngay.
b) Bước vào cuộc chiến:
Hiệp đấu thứ nhất
Hai bên lần lượt múa khiên.
Mtao Mxây múa trước: tỏ ra yếu ớt và kém cỏi
Đam Săn múa khiên: tỏ ra mạnh mẽ, tài giỏi hơn
Kết quả hiệp đấu: Mtao Mxây chạy khắp nơi để tránh đường khiên Đam Săn múa.
Hiệp đấu thứ hai
Đam Săn múa khiên: sức mạnh như gió bão. Cây giáo đâm liên tiếp Mtao Mxây nhưng không thủng.
Đam Săn nhờ sự giúp đỡ của Ông Trời đã cắt được đầu của Mtao Mxây.
Dân làng Mtao Mxây nhất loạt theo Đam Săn về ngôi làng mới.
2. Cuộc chiến giữa Đam Săn và Mtao Mxây là cuộc chiến tranh mang tính chất thống nhất cộng đồng. Nó không phải là một cuộc chiến tranh xâm lược nhằm mục đích tàn sát, cướp bóc và chiếm giữ. Chính vì thế mà thái độ của nô lệ ở cả hai phía đối với việc thắng thua của hai tù trưởng cũng có những nét riêng:
Ở phía Mtao Mxây: Sau khi tù trưởng của mình thất bại, đông đảo nô lệ đều tâm phục và nghe theo lời vị tù trưởng mạnh hơn (“không đi sao được!… người nhà giàu cầm đầu chúng tôi nay đã không còn nữa”).Thái độ và hành động của đoàn người này chứng tỏ họ luôn mơ ước được trở thành một tập thể giàu có và hùng mạnh.Họ luôn mơ ước có được một người lãnh đạo dũng cảm, tài ba.
Ở phía Đam Săn: Dân làng tưng bừng náo nhiệt chào đón vị anh hùng của mình mới chiến thắng trở về. Họ đi lại sửa soạn vui mừng tấp nập không chỉ để mừng buôn sóc được mở mang, được hùng mạnh và giàu có mà còn để tiếp đón những người nô lệ mới bằng sự chân thành và hoà hợp (“… Các chàng trai đi lại ngực đụng ngực. Các cô gái đi lại vú đụng vú. Cảnh làng một tù trưỏng nhà giàu trông sao mà vui thế!”).
3. Đoạn trích tuy miêu tả cuộc chiến tranh giữa các thị tộc trong thời nguyên thuỷ, thế nhưng lại không chú trọng miêu tả cảnh chết chóc đau thương. Trái lại, tác giả dân gian chủ yếu miêu tả cảnh chiến thắng tưng bừng của phía Đam Săn. Cuộc chiến dừng lại khi Mtao Mxây thất bại. Thế nhưng sự thất bại của Mtao Mxây không làm cho dân làng lo sợ, hoang mang. Họ ngay lập tức theo về phía Đam Săn, hoà nhập với cuộc đồng mới một cách rất tự nhiên. Dân làng của Đam Săn cũng vậy, họ đón tiếp những người bạn mới rất chân tình. Không khí của buổi tiệc sau chiến thắng từng bừng náo nhiệt vui say không hề có một chút gợn nào. Lựa chọn cách thể hiện nghệ thuật này, tác giả dân gian đã nhận ra tính tất yếu của cuộc chiến tranh thị tộc – đó là cuộc chiến tranh không kìm hãm sự phát triểu của xã hội Ê-đê, mà trái lại, nó giúp những tập thể lẽ tẻ, rời rạc tập hợp thành những tập thể lớn hơn, mạnh hơn. Và cũng chỉ như vậy, họ mới trở thành một dân tộc trưởng thành thực sự. Cách lựa chọn để hiện nghệ thuật ấy cũng là cách để dân gian ngợi ca tâm vóc và sứ mệnh lịch sử của người anh hùng. Chỉ có những con người u tú của thời đại như vậy mới đủ sức đứng lên thống nhất các thị tộc nhỏ lẻ lại với nhau, gom những thị tộc ấy lại thành một cộng đồng lớn mạnh và giàu có.
4. Trong đoạn trích này, kiểu câu được dùng nhiều nhất là kiểu câu có sử dụng biện pháp so sánh, ví von. Những câu ấy, hoặc chứa biện pháp so sánh kiểu tương đồng (chàng múa trên cao, gió như bão; chàng múa dưới thấp, gió như lốc; đoàn người đông như bầy cà tong, đặc như bầy thiêu thân, ùn ùn như kiến như mối…), hoặc so sánh kiểu tăng cấp (Đam Săn múa khiên), cũng có trường hợp so sánh kiểu tương phản (đối lập giữa cảnh múa khiên của Đam Săn và Mtao Mxây). Những câu văn theo kiểu đòn bẩy này có giá trị rất lớn trong việc miêu tả nhân vật người anh hùng. Nó khẳng định và nâng bổng lên tài năng, sức mạnh của Đam Săn – người anh hùng uy danh lừng lẫy làm mờ đi cả sự giàu có và sức mạnh của kẻ thù.
Cần lưu ý thêm, nếu chúng ta tiến hành phân loại thì có thể thấy rất rõ ràng: các hình ảnh, sự vật được đem ra để so sánh ở đây đều lấy ra từ thế giới tự nhiên, từ vũ trụ. Như thế hàm ý của tác giả là muốn lấy vũ trụ để “đo” kích cỡ, tầm vóc của nhân vật anh hùng. Thủ pháp nghệ thuật này là một thủ pháp quen thuộc của sử thi. Nó giúp mang lại những giá trị thẩm mỹ rất đặc trưng cho thể loại này: đặc trưng về sự trang trọng, hoành tráng và dữ dội.
5. Sự xuất hiện của Ông Trời (thần linh) và việc can thiệp của Ông Trời vào chiến thắng của Đam Săn chứng tỏ ở thời kì ấy, con người và thần linh gắn bó mật thiết với nhau. Hay nói cách khác, nó là dấu vết của tư duy thần thoại trong sử thi, dấu vết của một xã hội chưa có sự phân hóa giai cấp rạch ròi. Tuy nhiên cũng từ câu chuyện này có thể nhận thấy, dù có can thiệp vào công việc của con người nhưng thần linh chỉ đóng vai trò là người “cố vấn”, “gợi ý” hành động chứ không phải là người quyết định tối cao kết quả của cuộc chiến. Như vậy trong mối quan hệ với các thần, người anh hùng vẫn giữ được vai trò quyết định và có tính độc lập riêng. Sắp đặt câu chuyện theo kiểu như vậy cũng là một hình thức đề cao vai trò của nhân vật anh hùng, đề cao tinh thần dân chủ của thời thị tộc cổ xưa.
Soạn Bài: Chiến Thắng Mtao Mxây – Ngữ Văn 10 Tập 1
I. Tìm hiểu chung
1. Xuất xứ
Đoạn trích Chiến thắng Mtao Mxây thuộc phần giữa của tác phẩm sử thi Đăm Săn kể chuyện Đăm Săn đánh Mtao Mxây cứu vợ về.
2. Thể loại
Sử thi là những tác phẩm tự sự dân gian có quy mô lớn, sử dụng ngôn ngữ có vần, có nhịp, xây dựng những hình tượng nghệ thuật hoành tráng, hào hùng để kể về một hay nhiều biến cố lớn diễn ra trong đời sống cộng đồng của cư dân thời cổ đại.
Sử thi dân gian có 2 loại:
Sử thi thần thoại: là loại sử thi kể về sự hình thành thế giới, sự ra đời của muôn loài, sự hình thành các dân tộc, các vùng cư trú thời cổ đại của họ hoặc cũng có khi kể về sự xuất hiện nền văn minh buổi đầu. Ở nước ta có một số bộ sử thi tiêu biểu cho tiểu loại này như: Đẻ đất đẻ nước (Mường), Ẳm ệt luông (Thái), Cây nêu thần (Mơ-nông),…
Sử thi anh hùng: là loại sử thi với những câu chuyện kể về cuộc đời và những chiến công hiển hách của người anh hùng – người đại diện cao nhất cho sự giàu có, quyền lực, sức mạnh và ước mơ của cộng đồng người thời cổ đại. Các tác phẩm tiêu biểu của thể loại này là: Đăm Săn, Đăm Di, Xing Nhã, Khinh Dú (Ê- đê), Đam Noi (Ba- na),… Trong số những tác phẩm này thì tác phẩm được biết đến rộng rãi và nổi tiếng hơn cả là sử thi Đăm Săn.
3. Tóm tắt
Đoạn trích Chiến thắng Mtao Mxây kể về chuyện Đăm Săn đánh Mtao Mxây để cứu vợ về: Sau khi về làm chồng hai chị em tù trưởng Hơ Nhị và Hơ Bhị, Đăm Săn đã trở thành một tù trưởng giàu có và uy danh lẫy lừng. Các tù trưởng Kên Kên (Mtao Grứ) và tù trưởng Sắt (Mtao-Mxây) đã lừa lúc Đăm Săn cùng dân làng lên rẫy, ra sông lao động sản xuất đã kéo người tới cướp phá buôn làng của chàng và bắt Hơ Nhị về làm vợ. Cả hai lần ấy Đăm Săn đều tổ chức đánh trả và chiến thắng, vừa cứu được vợ lại vừa sáp nhập được đất đai, của cải của kẻ địch khiến cho oai danh của chàng ngày càng trở nên lừng lẫy, bộ tộc càng giàu có và đông đúc hơn.
II. Hướng dẫn soạn bàiCâu 1:
Tóm tắt diễn biến trận đánh để so sánh tài năng và phẩm chất của hai tù trưởng:
a) Đăm Săn đến nhà của Mtao Mxây khiêu chiến nhưng Mtao Mxây còn bỡn cợt chàng và chưa chịu giao chiến ngay.
b) Bắt đầu bước vào cuộc chiến:
Hiệp đấu thứ nhất: Hai bên lần lượt múa khiên:
Mtao Mxây múa trước, tỏ ra kém cỏi, yếu ớt
Đăm Săn múa khiến tỏ ra mạnh mẽ và tài giỏi hơn
Hiệp đấu thứ hai: Đăm Săn múa khiên: sức mạnh như gió bão, cây giáo đâm liên tiếp vào Mtao Mxây nhưng không thủng.
Câu 2:
Rõ ràng, cuộc chiến giữa Đăm Săn và Mtao Mxây mang tính chất thống nhất cộng đồng, chứ không phải là cuộc chiến tranh xâm lược với mục đích tàn sát, cướp bóc và chiếm giữ. Do vậy, chúng ta có thể thấy thái độ và tình cảm của cộng đồng Ê-đê đối với mục đích của cuộc chiến nói chung và đối với người anh hùng sử thi nói riêng cũng hoàn toàn khác nhau:
Đối với Đăm Săn: Dân làng tưng bừng náo nhiệt chào đón vị anh hùng của mình mới chiến thắng trở về. Họ đi lại sửa soạn vui mừng tấp nập không chỉ để mừng buôn sóc được mở mang, được hùng mạnh và giàu có mà còn để tiếp đón những người nô lệ mới bằng sự chân thành và hoà hợp (“… Các chàng trai đi lại ngực đụng ngực… sao mà vui thế!”).
Câu 3:
* Phần cuối của đoạn trích chú ý nhiều đến việc miêu tả cảnh ăn mừng chiến thắng.
* Lựa chọn cách thể hiện nghệ thuật này, tác giả dân gian đã nhận ra được tính tất yếu của cuộc chiến tranh thị tộc. Đó không phải là một cuộc chiến tranh kìm hãm sự phát triển của xã hội Ê-đê, mà trái lại, nó giúp cho những tập thể riêng lẻ có thể hợp thành những tập thể lớn hơn, mạnh hơn và trở thành một dân tộc trưởng thành thực sự.
Bên cạnh đó, cách lựa chọn thể hiện nghệ thuật đó cũng là cách để dân gian ca ngợi tầm vóc và sứ mệnh lịch sử của người anh hùng. Chỉ có những con người ưu tú của thời đại như vậy mới đủ sức đứng lên thống nhất các thị tộc nhỏ lẻ lại với nhau, gom những thị tộc ấy lại thành một cộng đồng lớn mạnh và giàu có.
Câu 4:
Phân tích giá trị miêu tả và biểu cảm của các câu văn có dùng lối so sánh, phóng đại khi miêu tả nhân vật và khung cảnh diễn ra sự việc:
Các phép so sánh:
So sánh tương đồng: như gió lốc gào, như những vệt sao băng
So sánh tăng cấp qua những hình ảnh so sánh liên tiếp: tài múa khiên của Đăm Săn, tả số lượng người ngày càng đông đảo,…
So sánh tương phản: tài múa khiên của Đăm Săn và Mtao-Mxây
Lối so sánh và miêu tả đòn bẩy để miêu tả tài múa khiên và đề cao nhân vật anh hùng
Ngoài ra, các hình ảnh thiên nhiên, vũ trụ cũng được đem ra làm chuẩn cho các so sánh với những hình ảnh, sự vật xung quanh cuộc chiến. Dùng hình ảnh của vũ trụ để làm nổi bật lên tầm vóc to lớn của nhân vật anh hùng – một người anh hùng với vẻ đẹp cường tráng bên ngoài và ý chí lớn lao bên trong. Đây cũng chính là nghệ thuật nổi bật của sử thi dân gian khi miêu tả hình tượng người anh hùng.
5
/
5
(
1
bình chọn
)
Soạn Văn 10 Bài: Chiến Thắng Mtao
1. Soạn văn lớp 10 Chiến thắng Mtao-Mxây ngắn gọn mẫu 1 1.1. Tìm hiểu chung: 1.1.1. Khái niệm sử thi
Sử thi còn được gọi là anh hùng ca – là những bài ca lịch sử, bài ca ca ngợi các anh hùng, nó gắn liền với những biến cố, sự kiện đặc biệt của lịch sử dân tộc trong một thời kì nhất định. Sử thi dân gian gồm có hai loại là Sử thi thần thoại và Sử thi anh hùng (sử thi Đăm Săn thuộc loại này)
1.1.2. Nội dung chính của sử thi Đăm Săn:– Đăm Săn về làm chồng Hơ Nhị, Hơ Bhị, trở thành một tù trưởng hùng mạnh và giàu có.
– Đăm Săn có nhiều chiến công lớn khi đánh lại được các tù trưởng độc ác, giành lại được vợ và đem lại sự giàu có và uy danh cho bản thân và dân làng.
– Khát vọng chinh phục thiên nhiên, vượt qua mọi trở ngại của tập tục xã hội (chặt cây thần), cầu hôn nữ thần Mặt Trời. Trên đường từ nhà nữ thần Mặt Trời trở về, chàng chết ngập trong rừng Sáp Đen.
1.2. Tóm tắt đoạn trích:Đoạn trích thuộc phẩn giữa của tác phẩm, kể về chuyện Đăm Săn đánh Mtao-Mxây để cứu vợ về: Sau khi về làm chồng hai chị em tù trưởng Hơ Nhị và Hơ Bhị, Đăm Săn trở nên một tù trưởng giàu có và uy danh lừng lẫy. Các tù trưởng Kên Kên (Mtao Grứ) và tù trưởng Sắt (Mtao-Mxây) lừa lúc Đăm Săn cùng dân làng lên rẫy, ra sông lao động sản xuất đã kéo người tới cướp phá buôn làng của chàng và bắt Hơ Nhị về làm vợ. Cả hai lần ấy Đăm Săn đều tổ chức đánh trả và chiến thắng, vừa cứu được vợ lại vừa sáp nhập được đất đai, của cải của kẻ địch khiến cho oai danh của chàng càng lừng lẫy, bộ tộc càng giàu có và đông đúc hơn.
1.3. Hướng dẫn soạn bài Câu 1 (trang 36 sgk Ngữ Văn 10 Tập 1)Tóm tắt diễn biến trận đánh theo trật tự của các tình tiết và sự kiện.
1) Đăm Săn đến nhà Mtao-Mxây khiêu chiến nhưng Mtao-Mxây còn bỡn cợt chàng mà chưa chịu giao chiến ngay. Trước thái độ kiên quyết của chàng, Mtao-Mxây nhận lời thách đấu với sự run sợ (sợ bị đâm lén, trang bị đầy mình mà tỏ ra tần ngần, do dự, đắn đo…).
2) Bước vào cuộc chiến:
Hiệp đấu thứ nhất
– Kết quả hiệp đấu: Mtao-Mxây tỏ rõ sự kém cỏi nhưng vẫn cố ra vẻ huênh hoang.
* Hiệp đấu thứ hai
– Đăm Săn múa khiên: sức mạnh như gió bão khiến Mtao-Mxây hoảng hốt trốn chạy. Hắn chém Đăm Săn nhưng trượt nên phải đến sự cứu giúp của Hơ Nhị nhưng Đăm Săn đã đớp được
– Kết quả: Nhận được miếng trầu của Hơ Nhị, Đăm Săn mạnh hẳn lên.
* Hiệp đấu thứ ba:
– Đăm Săn múa và đuổi theo Mtao-Mxây, đâm trúng kẻ thù nhưng áo của hắn không thủng, chàng nhờ đến sự giúp đỡ của Ông Trời nên đã cắt được đầu của Mtao-Mxây.
– Kết quả: Đăm Săn cứu được vợ, dân làng Mtao-Mxây nhất loạt theo Đăm Săn về ngôi làng mới.
Câu 2 (trang 36 sgk Ngữ Văn 10 Tập 1):Cuộc chiến giữa Đăm Săn và Mtao-Mxây là cuộc chiến tranh mang tính chất thống nhất cộng đồng, không phải là một cuộc chiến tranh xâm lược nhằm mục đích tàn sát, cướp bóc và chiếm giữ. Chính vì thế mà thái độ của nô lệ ở cả hai phía đối với việc thắng thua của hai tù trưởng cũng có những nét riêng:
– Ở phía Mtao-Mxây: Sau khi tù trưởng của mình thất bại, đông đảo nô lệ đều tâm phục và nghe theo lời vị tù trưởng mạnh hơn (“không đi sao được!… người nhà giàu cầm đầu chúng tôi nay đã không còn nữa”). Từ thái độ và hành động của đoàn người này chứng tỏ họ luôn mơ ước được sống trong no ấm, sự giàu có và mong có được một người lãnh đạo dũng cảm, tài ba bảo vệ cho mình.
– Ở phía Đăm Săn: Dân làng tưng bừng náo nhiệt chào đón vị anh hùng của mình mới chiến thắng trở về. Họ đi lại sửa soạn vui mừng tấp nập không chỉ để mừng buôn sóc được mở mang, được hùng mạnh và giàu có mà còn để tiếp đón những người nô lệ mới bằng sự chân thành và hoà hợp (“… Các chàng trai đi lại ngực đụng ngực… sao mà vui thế!”).
Câu 3 (trang 36 sgk Ngữ Văn 10 Tập 1):– Đoạn trích tuy miêu tả cuộc chiến tranh giữa các thị tộc trong thời nguyên thuỷ, thế nhưng lại không chú trọng miêu tả cảnh chết chóc đau thương. Trái lại, tác giả dân gian chủ yếu miêu tả cảnh chiến thắng tưng bừng của phía Đăm Săn.
– Cuộc chiến dừng lại khi Mtao-Mxây thất bại. Thế nhưng sự thất bại của Mtao-Mxây không làm cho dân làng lo sợ, hoang mang. Họ ngay lập tức theo về phía Đăm Săn, hoà nhập với cuộc đồng mới một cách rất tự nhiên. Dân làng của Đăm Săn cũng vậy, họ đón tiếp những người bạn mới rất chân tình. Không khí của buổi tiệc sau chiến thắng từng bừng náo nhiệt vui say không hề có một chút gợn nào.
– Lựa chọn cách thể hiện nghệ thuật này, tác giả dân gian đã nhận ra tính tất yếu của cuộc chiến tranh thị tộc – đó là cuộc chiến tranh không kìm hãm sự phát triểu của xã hội Ê-đê, mà trái lại, nó giúp những tập thể riêng lẻ hợp thành những tập thể lớn hơn, mạnh hơn, trở thành một dân tộc trưởng thành thực sự. Cách lựa chọn để hiện nghệ thuật ấy cũng là cách để dân gian ngợi ca tầm vóc và sứ mệnh lịch sử của người anh hùng. Chỉ có những con người ưu tú của thời đại như vậy mới đủ sức đứng lên thống nhất các thị tộc nhỏ lẻ lại với nhau, gom những thị tộc ấy lại thành một cộng đồng lớn mạnh và giàu có.
Câu 4 (trang 36 sgk Ngữ Văn 10 Tập 1):– Trong đoạn trích này, kiểu câu được dùng nhiều nhất là kiểu câu có sử dụng biện pháp so sánh: So sánh tương đồng (như gió lốc gào, như những vệt sao băng); so sánh tăng cấp qua những hình ảnh so sánh liên tiếp (tài múa khiên của Đăm Săn, tả số lượng người ngày càng đông đảo…); so sánh tương phản (tài múa khiên của Đăm Săn và Mtao-Mxây); lối so sánh, miêu tả đòn bẩy để miêu tả tài múa khiên để đề cao nhân vật anh hùng (tài múa khiên của Mtao-Mxây kém hơn Đăm Săn).
– Các hình ảnh thiên nhiên, vũ trụ được đem ra làm chuẩn cho các so sánh với các hình ảnh, sự vật xung quanh cuộc chiến. Dùng hình ảnh của vũ trụ làm nổi bật lên tầm vóc to lớn của nhân vật anh hùng: vẻ đẹp cường tráng bên ngoài và ý chí lớn lao bên trong. Đây cũng chính là nghệ thuật nổi bật của sử thi dân gian khi miêu tả hình tượng người anh hùng.
1.4. Luyện tậpSự xuất hiện của Ông Trời (thần linh) và việc can thiệp của Ông Trời vào chiến thắng của Đăm Săn chứng tỏ ở thời kì ấy, con người và thần linh gắn bó mật thiết với nhau. Hay nói cách khác, nó là dấu vết của tư duy thần thoại trong sử thi, dấu vết của một xã hội chưa có sự phân hóa giai cấp rạch ròi. Tuy nhiên, dù có can thiệp vào công việc của con người nhưng thần linh chỉ đóng vai trò là người hỗ trợ cho hành động chứ không phải là người quyết định kết quả của cuộc chiến. Như vậy, trong mối quan hệ với các thần, người anh hùng vẫn giữ được vai trò quyết định và có tính độc lập riêng. Sắp đặt câu chuyện như vậy đã đề cao vai trò của nhân vật anh hùng, đề cao tinh thần dân chủ của thời thị tộc cổ xưa và thể hiện ước muốn được sống hòa hợp với tự nhiên.
2. Soạn văn lớp 10 Chiến thắng Mtao-Mxây ngắn gọn mẫu 2Bố cục
– Phần 1(từ đầu đến cắt đầu Mtao Mxây đem bêu ngoài đường): Cảnh trận đánh giữa hai tù trưởng.
– Phần 2 (tiếp đến họ đến bãi ngoài làng, rồi vào làng): Cảnh Đăm Săn cùng nô lệ ra về sau chiến thắng.
– Phần 3(còn lại): Cảnh Đăm Săn ăn mừng chiến thắng.
Nội dung: Chiến thắng Mtao-Mxây
– Trọng danh dự, gắn bó với hạnh phúc gia đình và thiết tha với cuộc sống bình yên, phồn vinh của thị tộc, đó là những tình cảm cao cả nhất thôi thúc Đăm Săn chiến đấu và chiến thắng kẻ thù
– Ngôn ngữ trang trọng, giàu hình ảnh, giàu nhịp điệu, phép so sánh và phóng đại được sử dụng hiệu quả
Hướng dẫn soạn bài
2.1. Câu 1 (trang 86 sgk Ngữ văn 10 Tập 1)– Đăm Săn đến nhà Mtao Mxây khiêu chiến nhưng hắn bỡn cợt chưa chịu giao chiến
– Hiệp đấu thứ nhất:
+ Hai bên múa khiên
* Mtao Mxây múa trước: tỏ ra yếu ớt và kém cỏi
* Đăm Săn múa khiên: tỏ ra mạnh mẽ, tài giỏi hơn hẳn, thái độ bình thản
+ Kết quả: Đăm Săn đâm trúng Mtao Mxây nhưng không thủng được áo giáp của hắn.
– Hiệp đấu thứ hai:
+ Được trời mách bảo, Đăm Săn ném cái chày mòn trúng tai Mtao Mxây
+ Mtao Mxây vẫn ngoan cố “mặc cả” hòng làm nhụt chí chiến đấu của Đăn Săn
+ Kết quả: Đăn Săn kết thúc số phận kẻ thù, cuộc chiến chấm dứt
⇒ Qua đó ta thấy một Mtao Mxây hèn nhát, kém cỏi đối lập hoàn toàn với một Đăn Săn hùng dũng, đàng hoàng,chính trực
2.2. Câu 2 (trang 36 sgk Ngữ văn 10 Tập 1)– Cuộc đối thoại giữa Đăm Săn với dân làng:
+ Số lần đối đáp: gồm 3 nhịp hỏi – đáp .
+ Mỗi lần đối đáp có sự khác nhau: lần thứ nhất – Đăm Săn chỉ gõ vào một nhà, lần thứ hai gõ vào tất cả các nhà, lần thứ bao gõ vào mỗi nhà trong làng.
⇒ Qua cả 3 lần thấy được thấy lòng mến phục, thái độ hưởng ứng tuyệt đối, sự trung thành của dân làng.
– Hành động của dân làng:
+ Cuộc chiến giữa Đăm Săn và Mtao Mxây quyết định sự thắng thua của hai tù trưởng, và mang tính chất thống nhất cộng đồng.
+ Vì vậy, khi Đăm Săn giành chiến thắng, tôi tớ của cả hai buôn làng đều vui mừng, phấn khởi kéo đến ăn mừng
⇒ Thể hiện sự suy tôn tuyết đối của dân làng với Đăn Săn, sự thống nhất hài hòa giữa quyền lợi và khát vọng của anh hùng sử thi với quyền lợi và khát vọng của cộng đồng
2.3. Câu 3 (trang 36 sgk Ngữ văn 10 Tập 1)– Phần cuối đoạn trích chú ý nhiều đến miêu tả cảnh ăn mừng chiến thắng
– Ý nghĩa:
+ thể hiện tính chất của cuộc chiến tranh thị tộc trong xã hội Ê-đê: cuộc chiến không gây ảnh hưởng xấu đến xã hội mà giúp cho các bộ tộc nhỏ, rời rạc có thể hợp lại để tạo nên tập thể lớn mạnh.
+ người anh hùng sử thi được toàn thể cộng đồng suy tôn tuyệt đối. Qua chiến thắng của cá nhân anh hùng, sử thi cho thấy sự vận động lịch sử của cả một cộng đồng tộc người.
2.4. Câu 4 (trang 36 sgk Ngữ văn 10 Tập 1)– Các chi tiết sử dụng phép so sánh
+ so sánh tương đồng các đoạn tả: tài múa khiên của Đăm Săn, cảnh đoàn người kéo về buôn của chàng, đoạn tả thân hình của Đăm Săn
+ so sánh tương phản: cảnh múa khiên của Đăm Săn và Mtao Mxây.
;- Các câu văn có dùng lối nói phóng đại:
+ Chàng múa trên cao, gió như bão; chàng múa dưới thấp, gió như lốc
+ Đoàn người đông như bầy cà tong, đặc như bầy thiêu thân, ùn ùn như kiến như mối
– Giá trị
+ những câu văn, đoạn văn này giống như một đòn bẩy, có tác dụng miêu tả chi tiết, cụ thể, làm nổi bật phóng đại vẻ đẹp, vị thế của người anh hùng.
+ lấy hình ảnh nhiên nhiên, vũ trụ để so sánh với Đăm Săn nhân dân muốn khẳng định tài năng, sức mạnh, tầm vóc của các anh hùng sánh ngang tầm với vũ trụ.
+ so sánh với sự vật, con vật gần gũi nơi núi rừng tạo sự thân thuộc, dễ hình dung
2.5. Luyện tập– Vai trò của thần linh đối với cuộc chiến đấu và chiến thắng của Đăm Săn: là người đưa ra gợi ý, chứ không phải là người quyết định, làm nên kết quả cuối cùng của cuộc chiến.
– Vai trò của con người: là đối tượng trực tiếp dùng tài năng, sức mạnh của mình để tham gia cuộc chiến và giành chiến thắng cuối cùng trước kẻ thù.
⇒ Quan hệ giữa thần linh và con người rất gần gũi, mật thiết, thậm chí bình đẳng, thân tình.
Soạn Bài Chiến Thắng Mtao Mxây Ngữ Văn Lớp 10
Soạn bài Chiến thắng Mtao Mxây ngữ văn lớp 10 1) Sử thi là gì ? -Sử thi là một thể loại văn học lớn có giá trị sử thi hào hùng của một dân tộc, sử thi chủ yếu viết về đề tài lịch sử có giá trị sâu sắc hay những câu chuyện sử thi, sử thi thường mang những yếu tố dân tộc sâu sắc, trong mỗi sử thi đều nhấn mạnh yếu tố dân tộc hay những đặc săc của một nền dân tộc, ca ngợi anh hùng ca…. Có hai loại sử thi: + Sử thi thần thoại và sử thi hy lạp 2) Tóm tắt tác phẩm …
1) Sử thi là gì ?
-Sử thi là một thể loại văn học lớn có giá trị sử thi hào hùng của một dân tộc, sử thi chủ yếu viết về đề tài lịch sử có giá trị sâu sắc hay những câu chuyện sử thi, sử thi thường mang những yếu tố dân tộc sâu sắc, trong mỗi sử thi đều nhấn mạnh yếu tố dân tộc hay những đặc săc của một nền dân tộc, ca ngợi anh hùng ca…. Có hai loại sử thi: + Sử thi thần thoại và sử thi hy lạp
2) Tóm tắt tác phẩm
Đăm săn về làm chồng của Hơ Nhi và Hơ Nhị, từ đó anh trở thành một tù trưởng giàu có và có tiếng, khi các tù trưởng khác tới cướp vợ thì anh ta đã chiến đấu anh dũng để cứu vợ mình, trải qua những trận đấu kiếm khác nhau anh ta đã dành được chiến thắng, và chiến thắng đó đã làm anh dạng rỡ trước dân làng và cả một dòng họ, nhưng việc chặt cây than đã khiến cho hai vợ của anh ta chết, anh ta đã tìm cách lên nhờ trời cứ vợ mình nhưng không được, và anh ta lại có ý định hỏi thần mặt trời làm vợ và bị từ chối trên đường trở về anh ta đã chết và đầu thai thành con ruổi vào chị gái và sinh ra Đăm săn luyến tiếp.
3) Vị trí
– Đoạn trích này nói về cuộc chiến tranh giữa Đăm săn và MtaoMxay, đây là sự khiêu chiến giữa các tù trưởng.
II) Tác phẩm . 1. Cuộc chiến giữa MTao Mxây và Đăm Săn
– Vì muốn cứu vợ của mình Đăm Săn đã chiến đấu với MTao Mxây, ban đầu Mtao Mxây tỏ ra kiêu ngạo nhưng cuối cùng cũng phải khiêm nhường trước Đăm Săn, những cuộc chiến đấu diễn ra rất sôi nổi.
+ Hiệp 1: do MTao MXây múa kiếm trước, những động tác được so sánh như những quả mướp khô nhưng tính cách kiêu ngạo của hắn thì không hề giảm, nhìn vào những hành động đó của MTao Mxây, Đăm săn vẫn không hề bị ảnh hưởng mà vẫn giữ thái độ bình tĩnh, và chiến đấu trước sự kiêu ngạo của hắn, thái đọ bình tĩnh và lý trí đã giúp cho Đăm Săn chiến thắng là đăm vào MTao Mxây nhưng lại không thủng.
+ Hiệp 2: Đăm Săn đã nén cái chày tròn vào trúng tai của MTao Mxây, lúc này MTao Mxây da diết van xin được sống, nhưng do tội ác của hắn quá lớn mà Đăm Săn đã chặt đầu hắn đem bêu ra ngoài đường.
2. Những câu nói và hành động của đông đảo nô lệ đối với cuộc chiến của hai tù trưởng để nói ra thái độ tình cảm của cộng đồng Êđê đối với mục đích của cuộc chiến nói chung, nói với người anh hùng sử thi nói riêng.
– Những tôi tớ của Đăm Săn: những người anh hùng, chiến thắng của Đăm Săn làm tăng thêm sức mạnh của cả một cộng đồng to lớn, ca ngợi anh hùng sử thi của dân tộc, mọi người thì phấn khích khi sự chiến thắng của Đăm Săn trở về, qua đây cũng muốn nói lên một điều rằng chính nghĩa luôn thắng phi nghĩa.
– Ý nghĩa thời đại: được thể hiện rất sâu sắc qua đó nó nêu lên tầm vóc lịch sử to lớn của một dân tộc hùng mạnh.
4. Hành động và câu nói của các tù trưởng qua cuộc giao chiến:
Lời nói:
– MTao MXây : Khoan diếng, khoang, để ta xuống. ngươi không được đâm ta khi ta xuống.
– Đăm Săn : sao ta lại phải đâm ngươi khi ngươi đang xuống nhỉ.
Qua đây nói về: tính cách và con người của hai tù trưởng Mtao Mxay là một con người hèn nhát, lo sợ nhưng lại rất huênh hoang, đối với nhân vật đó là anh hùng sử thi Đăm Săn người hùng trong lòng dân tộc là một người có khí phách hiên ngang, anh hùng cương trực. Hành động:
– MTao MXây: khiên hắn tròn như đầu cú, gươm hắn óng ánh như cầu vòng, trông hắn dữ tợn như một vị thần dáng tần ngần do dự, mỗi bước mỗi đắn đo:
-Đây là những hành động dữ tợn tỏ ra huênh hoang những thực chất tài năng kém cỏi vô dụng. Đăm Săn: Chàng múa trên cao gió như bão, chàng múa dưới thấp gió như lốc: dáng vóc của Đăm Săn thể hiện lên vẻ oai phong lẫm liệt của người anh hùng sử thi.
Qua những lời nói và hành động trên tác giả đã phác họa sâu sắc tính cách của các nhân vật và cũng là phản ánh đậm nét những tính cách và con người của hai tù trường thông qua cuộc chiến này cũng làm tôn vinh lên vẻ đẹp của người anh hùng Đăm săn.
2. Trong đoạn trích cuối của truyện đó là niềm vui mừng khi đăm săn trở về niềm vui ăn mùng của cả miền dân tộc Ê đê, những tục lệ của dân tộc đã được thể hiện nhằm nói về nền văn hóa của dân tộc Ê đê, ở đây tác giả đã sử dụng rất nhiều những biện pháp so sánh, biện pháp trùng điệp phóng đại … để làm tăng lên vẻ đẹp của người anh hùng dân tộc Đăm Săn, khắc họa tầm vóc lớn lao đẹp đẽ của người anh hùng sử thi.
Soạn Văn Lớp 10 Bài Chiến Thắng Mtao
Soạn văn lớp 10 bài Chiến thắng Mtao-Mxây ngắn gọn hay nhất : Câu 2 (trang 36 SGK Ngữ văn 10 tập 1) Phân tích những câu nói và hành động của đông đảo dân làng đối với việc thắng thua của hai tù trưởng để chỉ ra thái độ tình cảm của cộng đồng Ê đê đối với mục đích của cuộc chiến nói chung, đối với người anh hùng sử thi nói riêng.
Câu 1 (trang 36 SGK Ngữ văn 10 tập 1)
Hãy tóm tắt diễn biến trận đánh để so sánh tài năng và phẩm chất của hai tù trưởng.
Câu 2 (trang 36 SGK Ngữ văn 10 tập 1)
Phân tích những câu nói và hành động của đông đảo dân làng đối với việc thắng thua của hai tù trưởng để chỉ ra thái độ tình cảm của cộng đồng Ê đê đối với mục đích của cuộc chiến nói chung, đối với người anh hùng sử thi nói riêng.
Câu 3 (trang 36 SGK Ngữ văn 10 tập 1)
Phần cuối đoạn trích chú ý nhiều đến việc miêu tả cảnh chết chóc hay cảnh ăn mừng chiến thắng? Hãy phân tích ý nghĩa của sự lựa chọn ấy để làm rõ thái độ, cách nhìn nhận của tác giả về ý nghĩa thời đại của cuộc chiến tranh bộ tộc về tầm vóc lịch sử của người anh hùng trong sự phát triển của cộng đồng.
Câu 4 (trang 36 SGK Ngữ văn 10 tập 1)
Hãy phân tích giá trị miêu tả, biểu cảm của câu văn có dùng lối so sánh, phóng đại khi miêu tả nhân vật, khung cảnh diễn ra sự việc.
Sách giải soạn văn lớp 10 bài Chiến thắng Mtao-Mxây Trả lời câu 1 soạn văn bài Chiến thắng Mtao-Mxây trang 36Tóm tắt diễn biến trận đánh
– Đăm Săn đến nhà Mtao Mxây khiêu chiến nhưng hắn bỡn cợt chưa chịu giao chiến ngay.
– Khi thấy thái độ kiên quyết và nhận được lời hứa của Đăm Săn là sẽ không đâm khi đi xuống cầu thang, Mtao Mxây mới chịu xuống.
– Hiệp đấu thứ nhất: Hai bên múa khiên:
+ Mtao Mxây múa trước: tỏ ra yếu ớt và kém cỏi
+ Đăm Săn múa khiên: tỏ ra mạnh mẽ, tài giỏi hơn hẳn,vẫn giữ thái độ bình tĩnh, thản nhiên.
+ Kết quả: Đăm Săn đâm trúng Mtao Mxây nhưng không thủng được áo giáp của hắn.
– Hiệp đấu thứ hai:
+ Được trời mách bảo, Đăm Săn ném cái chày mòn trúng tai Mtao Mxây.
+ Kết quả: Đăm Săn giành được chiến thắng, cắt đầu của Mtao Mxây đem bêu ra đường. Dân làng Mtao Mxây nhất loạt theo Đăm Săn về ngôi làng mới.
Trả lời câu 2 soạn văn bài Chiến thắng Mtao-Mxây trang 36– Câu nói của dân làng:
+ “không đi sao được!… người nhà giàu cầm đầu chúng tôi nay đã không còn nữa”
+ “không đi sao được! Tù trưởng chúng tôi đã chết, lúa chúng tôi đã mục, chúng tôi còn ở với ai?”
⇒ Sau khi tù trưởng của mình thất bại, đông đảo tôi tớ của Mtao Mxây đều tâm phục và muốn đi theo Đăm Săn – vị tù trưởng mạnh hơn.
Điều này thể hiện mơ ước có được một người tù trưởng dũng cảm, tài ba, có khả năng lãnh đạo tốt của nhân dân.
– Hàng động của dân làng:
+ Tôi tớ của Mtao Mxây: Đoàn người đông như bầy cà tong, mang của cải về nhiều như ong đi chuyển nước, như bầy trai gái đi giếng làng cõng nước. ⇒ Niềm vui, phấn khởi khi tìm được người tù trưởng đủ tài đức.
+ Tôi tớ của Đăm Săn: “… Các chàng trai đi lại ngực đụng ngực. Các cô gái đi lại vú đụng vú. Cảnh làng một tù trưởng nhà giàu trông sao mà vui thế!” ⇒ Vui mừng khi tù trưởng chiến thắng trở về, buôn làng được mở mang thêm, ngày càng đông vui và giàu mạnh.
Cuộc chiến giữa Đăm Săn và Mtao Mxây không phải là một cuộc chiến tranh phi nghĩa với mục đích xâm lược, tàn sát hay cướp bóc của cải. Cuộc chiến này quyết định sự thắng thua của hai tù trưởng, và mang tính chất thống nhất cộng đồng. Vì vậy, khi Đăm Săn – một tù trưởng mạnh hơn giành chiến thắng, tôi tớ của cả hai buôn làng đều vui mừng, phấn khởi.
Trả lời câu 3 soạn văn bài Chiến thắng Mtao-Mxây trang 36Phần cuối đoạn trích chú ý nhiều đến việc miêu tả cảnh ăn mừng chiến thắng của người dân cả hai buôn làng. Điều này nêu lên một số đặc điểm lớn của sử thi và tư tưởng của nhân dân như:
+ Sau khi Mtao Mxây – tù trưởng kém cỏi hơn thua trận, tôi tớ ở làng không hề lo sợ mà phấn khởi, vui mừng và ngay lập tức theo Đăm Săn – tù trưởng tài giỏi hơn về buôn làng mới.
⇒ Điều này thể hiện tính chất của cuộc chiến tranh thị tộc trong xã hội Ê-đê: Cuộc chiến không gây ảnh hưởng xấu đến xã hội mà giúp cho các bộ tộc nhỏ, rời rạc có thể hợp lại để tạo nên tập thể lớn mạnh.
Trả lời câu 4 soạn văn bài Chiến thắng Mtao-Mxây trang 36– Biện pháp so sánh được sử dụng ở các chi tiết: Các lần Đăm Săn múa khiên, so sánh tương phản nhằm tạo sự đối lập giữa cảnh múa khiên của Đăm Săn và Mtao Mxây.
– Các câu văn có dùng lối nói phóng đại:
+ Chàng múa trên cao, gió như bão; chàng múa dưới thấp, gió như lốc
+ Đoàn người đông như bầy cà tong, đặc như bầy thiêu thân, ùn ùn như kiến như mối
⇒ Tác dụng:
+ Những câu văn này giống như một đòn bẩy, có tác dụng miêu tả chi tiết, cụ thể, làm nổi bật vẻ đẹp, vị thế của người anh hùng.
+ Các hình ảnh được dùng để so sánh với Đăm Săn đều được lấy từ thiên nhiên, vũ trụ. Điều này cho thấy, nhân dân muốn khẳng định tài năng, sức mạnh, tầm vóc của các anh hùng cộng đồng này có thể sánh ngang tầm với vũ trụ.
Câu hỏi Phần Luyện Tập bài Chiến thắng Mtao-Mxây lớp 10 tập 1 trang 36Câu hỏi (trang 36 SGK Ngữ văn 10 tập 1)
Theo anh (chị), vai trò của thần linh (Ông Trời) và vai trò của con người đối với cuộc chiên đấu và chiên thắng của Đăm Săn được thể hiện như thế nào ?
Sách giải soạn văn lớp 10 bài Phần Luyện Tập Trả lời câu soạn văn bài Phần Luyện Tập trang 36– Vai trò của thần linh (Ông Trời):
+ Đăm Săn nằm mộng thấy ông Trời
+ Ông Trời đưa ra chỉ dẫn, gợi ý “cháu lấy một cái chày mòn ném vào vành tai hắn là được”.
⇒ Thần linh (Ông Trời) ở đây chỉ có vai trò là người đưa ra gợi ý, chứ không phải là người quyết định, làm nên kết quả cuối cùng của cuộc chiến.
– Vai trò của con người:
+ Đăm Săn đã cố gắng chiến đấu 3 hiệp, dùng nhiều tài năng nhưng chưa hạ gục được Mtao Mxây.
+ Nhờ có sự giúp đỡ của ông Trời, Đăm Săn đã tìm ra điểm yếu, quyết chiến đấu và chiến thắng Mtao Mxây.
⇒ Con người có vai trò là đối tượng trực tiếp dùng tài năng, sức mạnh của mình để tham gia cuộc chiến và giành chiến thắng cuối cùng trước kẻ thù.
Tags: soạn văn lớp 10, soạn văn lớp 10 tập 1, giải ngữ văn lớp 10 tập 1, soạn văn lớp 10 bài Chiến thắng Mtao-Mxây ngắn gọn , soạn văn lớp 10 bài Chiến thắng Mtao-Mxây siêu ngắn
Cập nhật thông tin chi tiết về Giáo Án Ngữ Văn 10: Chiến Thắng Mtao trên website Englishhouse.edu.vn. Hy vọng nội dung bài viết sẽ đáp ứng được nhu cầu của bạn, chúng tôi sẽ thường xuyên cập nhật mới nội dung để bạn nhận được thông tin nhanh chóng và chính xác nhất. Chúc bạn một ngày tốt lành!